MIGRATIEGESCHIEDENIS

Op zaterdagmiddag 5 juni – Ápravási Divas of Áparwási Din – 2023 is het met meer dan driehonderd belangstellenden druk rond de Fort Zeelandiaweg. De menigte heeft zich verzameld op het terrein tussen Gebouw 1790 en de Staatsraad, vlakbij het kunstwerk I love SU van de Surinaamse kunstenaar George Struikelblok voor de onthulling van een

Nederlandse media kiezen bij de verslaggeving over de hindoetempel in de Indiase stad Ayodhya voor de framing hindoes-tegen-moslims.  Voor miljoenen hindoes was de feestelijke inauguratie van de hindoetempel Ram Mandir in de Indiase stad Ayodhya een ongekend groot festijn. Na ruim 500 jaar ontheemd te zijn geweest, heeft het beeld van de hindoegod Ram, in

Inleiding Na de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863 in Suriname nam de behoefte toe aan nieuwe arbeids­krachten op de plan­tages. Er werd ver­ondersteld dat de voormalige tot slaaf­ge­maakten in min­dere mate bereid zouden zijn, al was het tegen een loon, om op de Surinaamse plantages te blijven werken. In 1873 zou het

Om mij heen hoorde ik vaker van familie, vrienden dat die naar Mauritius waren geweest met vakantie. Het deed mij niet zoveel. ‘Wat moet ik daar op een klein eiland gaan doen. Ik ben er binnen twee dagen uitgekeken’, dacht ik. Ja, Mauritius is een klein eiland in de Indische Oceaan, iets groter dan de

Around me, I often heard from family and friends that they had been to Mauritius on holiday. It didn’t do much for me. ‘What am I going to do there on a small island. I’ll be bored within two days,’ I thought. Yes, Mauritius is a small island in the Indian Ocean, slightly larger than

“Mijn ervaring is dat Surinaamse Chinezen niet zo goed zijn in het doorgeven van cultuur. Wel de taal en het eten, maar de verhalen wor­den niet verteld. Toen ik een paar jaar geleden met mijn ouders, kin­de­ren en klein­kin­de­ren een video-opname heb gemaakt waarin wij vragen stelden aan de ouderen, kwam er veel emotie naar

Op donderdag 2 juli 1853 verlaat het transportschip Merwede de rede van Batavia op Java met aan boord onder andere achttien Chinese contractarbeiders, die bestemd zijn voor de koloniale overheid in Suriname. Kapitein M.C. van Vreeland gaat na een zeereis van meer dan drie maanden op 20 oktober voor anker op de rede van Paramaribo.

Op 10 oktober 1760 sloot de Sociëteit van Suriname een vredesverdrag met “de bosneegers agter Auca” (Figuur 1). Auka was de naam van een plantage aan de Surinamerivier die even stroomopwaarts van de Jodensavanne was gelegen. Niet enkel deze aanduiding, maar ook de verschillende artikelen opgenomen in het vredesverdrag waren vanuit Europees perspectief geschreven. Hier

Op 2 juni 2023 was ik in het Jaarbeursgebouw in Utrecht waar het NiNsee het slavernijjaar 2023-2024 opende met een symposium. De minister van Onderwijs gaf een toespraak, een voortreffelijke toespraak moet ik zeggen, met precies ook die voorzichtigheid en vrijblijvendheid die van een minister verwacht kan worden. Maar hij had wel een mooi cadeau

Hij schreef een boek over de grote thema’s van onze tijd: migratie, traditie, moderniteit, ver­vreemding. Vinod Bus­jeet is een schrijver die zijn vroegste erva­ringen en langste fami­liegeschiedenis in zijn geboorte-eiland Mauri­tius heeft liggen, maar die zijn professionele carrière wist op te bouwen in de Verenigde Staten. Hij werkte als leraar op een middelbare school op

Veel columns, ingezonden stukken en redactionele commentaren in Surinaam­se kranten handelen over het bestuurlijke onvermo­gen van de huidige Suri­naamse regering en de endemische corruptie. Surinaamse kiezers hadden in mei 2020 hun hoop gevestigd op presidents­kandidaat Chan Santokhi die zich opwierp als de redder van Suriname en beloofde de bevolking een prachtig land terug te geven.

Inleiding 9 Augustus is door de Verenigde Naties uitge­roe­pen tot de Inter­nationale Dag van de Inheemse Volkeren in de Wereld (Inter­national Day of the World’s Indigenous Peoples) ter ondersteuning van res­pect voor en erken­ning van de Inheemse identiteit, manier van leven, recht op traditionele gronden en natuurlijke hulpbronnen (https://social.­desa.un.org/issues/­indigenous-peoples/united­-nations-declaration-on-the-rights-of-indigenous-peoples). De Inter­na­tio­nale gemeen­schap erkent dat er

“Wij laten van ons horen via stille diplomatie.” Het herdenkingsjaar slaver­­nijverleden is momen­teel in volle gang. Voorafgaand aan de start op 1 juli 2023, werd het pu­bliek overstelpt met artikelen, boe­ken, pod­casts, debatten en festi­vitei­ten die voor­name­lijk gingen over de trans-Atlan­tische slaver­nij en 150 jaar contract­arbeid van Hindo­stanen. Mensen die niet bekend zijn met de

Ter gelegenheid van het 150ste gedenkjaar van de Hindostaanse immi­gra­tie in Suriname en pakweg 50 jaar in Nederland hebben voor­al in de maand juni diverse activiteiten plaats­­gevonden. Niet alleen in de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, maar ook in steden als Almere, Nijmegen, Arnhem, Haarlem, Zoetermeer,  Alkmaar, Leeuwarden en het kleinere Pijnacker-Nootdorp.

Ramdew Krishna, Het verhaal van de dochter van een Kantraki, Amsterdam: Ganpati Padam Nataykala 2023, 112 pp., ISBN 978-9-4644384-2-0, prijs €24,50 (excl. verzendkosten) In het kader van de herdenking en viering van 150 jaar Hindostaanse immigratie verscheen onlangs van de hand van Ramdew Krishna het boek Het verhaal van de dochter van een Kantraki. De kunstschilder

Jaswina Elahi en Ruben S. Gowricharn, Ongezien ongehoord: Hindostanen in de Nederlandse koloniale geschiedenis, Zutphen: Walburg Pers 2023, 240 p., ISBN 978-94-6456062-6, prijs €24,99. Eind mei 2023 kwam dit boek op de markt. Het is, zoals de titel zegt, een over­zichtswerk over de geschiedenis van de Hindostanen in de Nederlandse koloniale geschiedenis. Tegelijk gaat een

Als langstzittende premier van Nederland strooit Mark Rutte ruimhartig met excuses voor steken die hij (en zijn voorgangers) laten vallen. Deze bijdrage gaat over recente excuses die betrekking hebben op het Nederlandse slaver­nij­ver­leden. Zestig jaar geleden (1963) trok voor het eerst een groep Surinaamse Nederlanders door de binnenstad van Amsterdam met spandoeken met de daarop

In 1964 krabbelde Moti Marhé op een papiertje de twee woorden die sinds zijn jeugd door zijn hoofd spookten: ‘Baba aur Mai’. Ze herinnerden hem aan de vernederingen die hij en andere Hindostaanse leerlingen op het schoolplein hadden moeten aanhoren. Woorden met een denigrerende betekenis, maar tegelijkertijd ook woorden die in zijn eigen Sarnámi op

Ongezien Ongehoord – Hin­do­stanen in de Neder­landse koloniale geschiede­nis is het boek van Jaswina Elahi en Ruben Gowricharn dat op 27 mei jl. werd gepresenteerd. Een aan­klacht tegen het conse­quent negeren van Hindo­stanen en hun geschie­denis door de Nederlandse overheid en academische en andere instellingen die het koloniale verleden van Nederland gelijkstellen met het slavernij­verleden,

Stille Winden, Droge Zeeën is een authentieke roman over de strijd voor onafhankelijkheid en succes van een nakomeling van Indiase contractarbeiders in Mauritius, een eiland in de Indische Oceaan dat voor het eerst werd gekoloniseerd door de Nederlanders (1598-1710). Zij vernoemden het naar Maurits, Prins van Oranje, Graaf van Nassau. Het werd daarna door Frankrijk

Op de voormalige plantage Mariënburg in Suriname (district Commewijne) staan nog steeds de restanten van de suiker­onder­neming Mariënburg die in 1882 door de Nederlandsche Handel-Maatschappij werd gebouwd. Het was destijds de grootste en modernste suikerfabriek van Suriname. De enorme suikerpers werd aangedreven door een stoommachine, en er werd een spoorlijn van 60 kilometer aangelegd om

In het kader van 150 jaar Hindostaanse immigratie heeft Ranjan Akloe een logo ontworpen dat de ontwikkeling van de Hindostanen weergeeft: hun migratie vanuit India naar Suriname en vanuit Suriname naar Nederland. Een logo dat de triaspora uitbeeldt. Ranjan Akloe, sedert 2015 woonachtig in Nederland, is al jaren actief bij de viering en herdenking van

Over het zogeheten Staats­toezicht dat na de af­schaf­fing van slavernij werd ingevoerd, is over het algemeen weinig bekend in de brede Surinaamse en Nederlandse gemeenschap. Daarom beschrijf ik in dit artikel het tienjarig Staats­toezicht. Het herdenkings­jaar in verband met de afschaffing van de slavernij in Suriname duurt van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024.

Tijdens een drukbezochte netwerkbijeenkomst op de Surinaamse ambassade in Den Haag is vrijdagmiddag 31 maart 2023 de tweede, herziene en uitgebreide, druk van het boek ‘Oog in oog met Paramaribo. Verhalen over het herinnerings­erf­goed’ ge­pre­­sen­teerd. De eerste druk verscheen in 2020 en ge­bleken is dat het boek in een duidelijke behoefte voorziet. Zoals de ambassadeur van

De politiemoord op de 46-jarige Afro-Amerikaan Geor­ge Floyd in de Verenigde Staten (VS) in mei 2020 is in tweeërlei opzicht een kantelpunt in de aandacht voor racisme en discri­mi­natie in Neder­­land en voor het Neder­landse slavernij­ver­le­den. Deze racistische moord leidde in de VS en daarbuiten tot veel protesten (Black Lives Matter-protesten-BLM). Ook in Nederland waren

Op 17 oktober 2022 over­leed Soerdjan Parohi op 84-jarige leeftijd te Parama­ribo. Hij stond zowel nationaal als interna­tio­naal bekend om zijn veelzijdig kunstenaar­schap. Dit artikel over deze bijzondere Suri­namer is mede gebaseerd op onder­zoek, waaronder een interview met hem dat ik samen met mijn zuster wijlen Gharietje Choenni (1951-2022) in 2011 heb gehouden in het

Honderden betrokkenen en belangstellenden waren op zondagmiddag 20 november aanwezig bij de presentatie van het onderzoek naar het koloniale en slavernijverleden van Den Haag. Op het podium van de Koninklijke Schouwburg bood burgemeester Jan van Zanen excuses aan voor de rol die de gemeente Den Haag hierin heeft gehad. In een oprechte speech stond hij

Hurdutt Sitalpersad Doobay (1866-1923) die in India was geboren, kan worden beschouwd als de eerste leider van de Hindostanen in Suriname. Hij stond alom bekend als Sitalpersad en werd door veel Hindostaanse immigranten respectvol aangesproken als Sital(persad) Maharaj (Grote koning). Sitalpersad gebruikte zel­den zijn geslachtsnaam Doobay/Doo­bai, dat kenner van twee Veda’s betekent (de vier Veda’s

Inleiding Op 30 juli 2022 is het precies 120 jaar geleden dat de grote opstand van Hindostanen op plantage Mariënburg met veel bloed­vergieten werd neer­ge­sla­gen. Op woensdagochtend 30 juli 1902 hadden Hindo­staanse opstandelingen de vrijlating geëist van de veertien vermeende schuldigen die op dinsdag 29 juli 1902 de plantagedirecteur James Mavor met houwers (kapmessen) hadden

In diverse steden in Nederland zijn er activiteiten in verband met de 159ste viering en herdenking van de afschaffing van de slavernij door Nederland op 1 juli in 1863. Zo ook in Zoetermeer. De Stichting Herdenking Slavernijverleden Zoetermeer (SHSZ) meent dat zo een herdenking niet mag ontbreken in de stad waar zo een 20.000 personen

Op zondag 26 juni gaven professor Chan Choenni en historicus Eric Kastelein lezingen over respectievelijk de geschiedenis van Hindostanen 1873-2015 en het herinneringserfgoed in Paramaribo. De oproep in diverse Zoetermeerse kranten heeft gewerkt, want de opkomst met meer dan 65 belangstellenden (waaronder jongeren) was zeer groot. Aanwezig was ook Rehana Lalmahomed, auteur van het dubbel

Inleiding Opgroeien op een eiland waar twee bevolkings­groe­pen volstrekt gescheiden van elkaar leven dat is het onderwerp van de schit­te­ren­de roman Silent Winds, Dry Seas (2021). Het is het glorieuze debuut van de op Mauritius geboren auteur Vinod Busjeet. De hoofd­figuur is de in 1949 geboren Hindostaanse jongen Vishnu Bhushan, die in de tweede helft van de

Introduction Growing up on an island where two ethnic groups live completely separated from each other is the subject of the brilliant novel Silent winds, dry seas (2021). It is the glorious debut of Mauritian-born author Vinod Busjeet. The main character is the Hindu boy Vishnu Bhushan, born in 1949, who grows up in the

Dr. J.P. Kaulesar Sukul (1900-1980) was de eerste Hindostaans-Surinaamse academicus in Suriname. Hij behaalde de graad Master of Arts (M.A.) in 1948 aan de Amerikaanse Columbia University in New York. J.P. Sukul, zoals hij destijds bekendstond, promoveerde 10 jaar later -in 1958- aan de Universiteit van Utrecht tot Doctor. Zijn proefschrift behandelt één van de

Anton de Kom (1898-1945) was in de jaren dertig van de twintigste eeuw een strijder tegen het Neder­landse kolonialisme in Suri­name. Tijdens de Twee­de Wereldoorlog was hij in Nederland actief in het Haagse verzet tegen de Duitse bezetting. Hij heeft zijn strijd tegen het natio­naal­socia­lisme uiteindelijk moeten bekopen met zijn leven in een Duits concentratiekamp

De laatste jaren gaan steeds meer Hindo­sta­nen uit Nederland naar India om hun zogeheten roots te zoeken. Anderen heb­ben het voor­nemen hiertoe en zijn naarstig op zoek naar achtergrondgegevens van hun voorouders. Af en toe word ik gebeld en/of ontvang ik e-mails of whatsapp berichten met het verzoek om informatie te verstrekken over relevante historische

Vinod Busjeet, geboren in Mauritius is woonachtig in de Verenigde Staten waar hij heeft gestudeerd en 29 jaar actief is geweest in de wereld van economische ontwikkeling, internationale financiën en diplomatie met functies bij de Wereldbank, de International Finance Corporation, een zusterorganisatie van de Wereldbank, en de ambassade van Mauritius in Washington. Vorig jaar debuteerde

Ik draag dit artikel op aan mijn zus Gharietje Ghar­gi­­wati Choenni (Parama­ri­bo, 1951) die op 17 januari 2022 na een lang ziekbed overleed. Zij was een Hin­do­staans-Suri­naam­se fe­mi­­nis­t en andragoog die met volle teugen van het leven heeft genoten. Zij voerde de emancipatie van de Hindostaanse vrouw hoog in haar vaandel en was een rolmodel

Vandaag, 25 december 2021, bereikte mij het bericht dat Brij Lal in zijn woonplaats in Brisbane (Australië) is overleden. Brij was de leidende historicus van zijn generatie op het terrein van de immigratie van Brits-Indische contractarbeiders. Voor deze contractarbeiders gebruikte hij bij voorkeur het Bhojpuri woord Girmitya. Hij beschreef zichzelf ook trots als een kleinzoon

Today, 25 December 2021, I received the message that Brij Lal has passed away at his residence in Brisbane, Australia. Brij was the leading historian of his generation in the field of British-Indian indentured labourers. For these workers he preferred to use the Bhojpuri word Girmitya’s, that referred to labourers under contract. He proudly described

Inleiding Een van de opvallende kenmerken binnen de Hindostaanse gemeen­schap is de dynamiek met betrekking tot het ontstaan en al dan niet voortbestaan van sociale verschillen. Voorafgaand aan de migratie vanuit India naar Suriname waren er sociale verschillen tussen de contractarbeiders. Deze verschillen waren gebaseerd op kenmerken zoals kaste-achtergrond, religieuze achtergrond, beroep, regionale herkomst en

Op zondag 24 oktober organiseerde stichting EEKTA in het pand aan de Boylestraat 20 twee lezingen over Suriname; over het herinneringserfgoed in Paramaribo en de geschiedenis van Hindostanen van 1873 tot 2015. Voorzitter Priya Poeran heette iedereen welkom en stond kort stil bij de geschiedenis van deze vrijwilli­gersorganisatie. De stichting is sinds 50 jaar hét

Op 9 oktober organiseerde Stichting Asha in samen­werking met uitgeverij Sampreshan/Hindorama en het Jnan Adhin Instituut (JAI) een bijeenkomst voor de presentatie van het nieuwe boek van professor Chan Choenni over de geschiedeins van de Hindostanen. De gezellige en geslaagde bijeenkomst was in buurtcentrum Oase in Utrecht en werd door meer dan vijftig belangstellenden bijgewoond.

Het jaar 2023 wordt een jubileum- en herdenkingsjaar zowel in Suriname als in Nederland. Op 5 juni 2023 zal het 150 jaar geleden zijn dat de eerste lichting Hindostaanse contractarbeiders afkomstig uit India ontscheepten in Suriname. Zij waren op 4 juni 1873 met het zeilschip Lalla Rookh aangekomen in Suriname om na de afschaffing van

Only available in Dutch The year 2023 will be a year of celebration and commemoration in both Suriname and the Netherlands. On 5 June 2023, it will be 150 years since the first group of Hindostani indentured labourers from India disembarked in Suriname. With the sailing ship Lalla Rookh, they arrived in Suriname on 4

Inleiding Bapak Hadji Iding Soemita was de eerste politiek leider van de Javaanse bevolkings­groep in Suriname. Hij werd door de Javanen meestal aangesproken met de titel Bapak; in het Javaans betekent dat gerespecteerde man. Hij had de hadj (moslimbedevaart) gedaan in Mekka en droeg daarna trots de titel Hadji. Iding Soemita werd in 1908 geboren

De Nederlandse histori­cus Ernst Kossmann vergeleek eens de dis­cussie over de Neder­landse identiteit met een grote kwal op het strand: het is te ingewikkeld, te veelzijdig, te veranderlijk. Ga er mee om als een grote kwal op het strand. Deze metafoor van de grote kwal op het strand geldt sinds een decennium in zekere zin

In dit tweede deel bespreek ik de recente adviezen die op 1 juli 2021 zijn uitgebracht in het rapport van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden (Ketenen van het verleden, 272 pp.). Dit adviescollege is op 1 juli 2020 geïnstalleerd om te rapporteren over het Nederlandse slavernijverleden. Aanleiding voor de regering voor de samenstelling van dit adviescollege was

De laatste jaren verschijnen steeds meer boeken van Hindostaanse auteurs. De thema’s zijn meestal de eigen geschiedenis; vaak in de vorm van een autobiografie of een historische roman. Onlangs heeft de historicus en voormalig leraar Ruud (Ramkisoen) Chander het boek Gevangen in een web van zwarte letters gepubliceerd. Het betreft het eerste deel van het historische

EERBETOON Ter gelegenheid van 148 jaar Hindostaanse immigratie heeft Hindorama.com op 9 augustus 2021 een boekje getiteld Hindostaanse contractarbeidsters in woord en beeld gepubliceerd. De Hindostaanse vrouwen die tussen 1873-1916 van India naar Suriname kwamen met een vijfjarig contract om te werken op de Surinaamse plantages werden contractarbeidsters genoemd. Deze vrouwen vormden een derde van de in totaal 34.304 contractarbeiders

TOP