Sietske van Putten, zus van Willem van Putten

Brug der Herinnering

Eergisteren, 8 maart, onthulde de burge­meester van Rijswijk een gedenkteken ter nagedachtenis van de slachtoffers van de zogenoemde Rijswijkse moorden. Deze moorden die in de nacht van 7 op 8 maart 1985 plaats­vonden, zijn nooit opgelost. Sterker, ze zijn in mysterie gehuld. Gerechtigheid zal niet meer plaatsvinden, omdat voor 2006 gepleegde moorden na achttien jaar zijn verjaard. (In 2006 is de wet gewijzigd en kunnen ernstige misdrijven niet meer verjaren). Met het gedenkteken op de brug nabij het pand aan de Verrijn Stuartlaan 17 is er veertig jaar na dato wel erkenning voor de slachtoffers en nabestaanden. Onder een strak blauwe lucht en stralende zon werden alle aanwezigen weer meegenomen naar die donkere dagen van veertig jaar geleden toen zich een gruwelijk drama voltrok.

V.l.n.r. Albert Kneefel, Fred Bakker en Willem van Putten

Vijf leden van een Haagse muziekband werden tijdens een repeteerbijeenkomst in een kantoorpand aan de Verrijn Stuartlaan door twee gewapende mannen gedwongen op de vloer te liggen en werden vervolgens door het hoofd geschoten. Twee waren op slag dood en een overleed in het ziekenhuis; twee overleefden de aanslag. Een aanslag die bedoeld was voor leden van de Bevrijdingsraad voor Suriname. Deze was kort na de Decembermoorden van 1982 opgericht en verzette zich onder leiding van voormalig president van Suriname Henk Chin A Sen tegen het dictatoriale regime van legerleider Desi Bouterse. De Raad vergaderde in hetzelfde pand, maar op dat moment waren de leden niet in het gebouw. In hun plaats kwamen Willem van Putten, Albert Kneefel en Fred Bakker om het leven, en werden Jelle de Beer en Cisco Elenbaas zwaar gewond en voor het leven getekend.

De overlevenden Jelle de Beer en Cisco Elenbaas.

De Rijswijkse burgemeester Huri Sahin refereerde aan de term ‘vergismoorden’ waarmee de Rijswijkse moorden ook werden aangeduid, een kille, technische term die geen recht doet aan het leed van de overlevenden en nabestaanden. Zij was er trots op dat de gemeente Rijswijk besloten had dit drama een plek te geven in de lokale geschiedenis. De zus van Willem van Putten, Sietske, verwoordde het verdriet, maar vooral ook het onbegrip over de gang van zaken. Het onderzoek naar de moordpartij werd al vrij snel stopgezet en overlevenden en nabestaanden tasten nog steeds in het duister over het waarom. Welke belangen speelden een rol? Waren die groter dan die van de slachtoffers, overlevenden en nabestaanden? Hun vertrouwen in de rechtsstaat heeft een behoorlijke knauw gekregen. Met de stichting Gerechtigheid en Waarheidsvinding (Het Geheim van Rijswijk) blijven ze strijden om de onderste steen boven te krijgen. “Het gedenkteken is onthuld, nu nog de onthulling van het mysterie”, aldus Sietske van Putten. Cisco die de aanslag overleefde, voerde ook het woord en dat zorgde voor enkele emotionele momenten. Toen daarop Ronald Snijders Hello van Lionel Richie, een van de lievelings­nummers van de band, op zijn dwarsfluit ten gehore bracht, bedekte menig zonnebril de tranende ogen.

De burgemeester van Rijswijk, Huri Sahin en Ambassadeur van Suriname, Rajendre Khargi

De ambassadeur van Suriname, Rajendre Khargi, gaf aan voor zover mogelijk alle medewerking te zul­len verlenen aan de stichting in haar streven naar waar­heids­vinding. Romeo Hoost van het Comi­té Her­den­king De­cem­ber­moor­den re­fereerde aan de lange arm van Desi Bouterse bij andere aanslagen in die periode op personen die bij het verzet betrokken waren, zoals brandstichting bij de woning van de heer Rudolf Janki en een ‘vergis’­moordaanslag op de broer van Paul Somohardjo. Tot slot las Henry Does een solidariteitsverklaring voor van voorzitter Sunil Oemraw­singh van de stichting 8 December in Suriname, die een jarenlange strijd heeft gevoerd om gerechtigheid voor de vijftien slachtoffers van de Decembermoorden en hun nabestaanden.

Vanwege de verjaring van de Rijswijkse moorden zullen de overlevenden en nabestaanden geen gerechtigheid zien, maar het gedenkteken op de Brug der Herinnering aan de Verrijn Stuartlaan biedt enige troost. De tekst erop luidt:

Nadat ze samen muziek hadden gemaakt in hun oefenruimte aan de Verrijn Stuartlaan 17, werden op 8 maart 1985 op brute wijze vermoord

Albert Kneefel (26)
Willem van Putten (26)
Fred Bakker (29)

 Twee mede bandleden raakten zwaar gewond.

De muziek stopte.
De aanslag bleef onopgelost.
De roep om recht en waarheid blijft.

[ Foto’s: Radjin Thakoerdin en still foto’s HvN ]