NAGERECHT Roomijs met spekkoek, mango, kokos en pistache – Verdiep Akloe
Nagerecht: 4 personen
Tijd: 20 min.
INGREDIËNTEN
• 4 middelgrote bolletjes vanille roomijs
• 4 dunne plakken spekkoek van ca. 5 x 10 cm
• 1 rijpe mango geschild en in blokjes gesneden
• 4 stuks kletskoppen
• 2 eetlepels pistachenoten grof gehakt
• 4 eetlepels vers geraspte kokosnoot
• 1 mespuntje kaneelpoeder
• 1 theelepel verse limoensap
• 2 eetlepels verse slagroom
• 2 eetlepels bruine suiker
• Peper en zout uit de molen
BEREIDING
• Meng de limoensap, kaneel, suiker, room en de mango samen.
• Pureer met een staafmixer de mangoblokjes fijn en passeer het door een zeef.
• Breng de dikke mangosaus (coulis) op smaak met een heel klein beetje peper en zout.
• Neem 4 middelgrote diepe borden en giet de mangocoulis op de bodem van elk bord zodat er een rond spiegeltje ontstaat.
• Leg hierop de plakken spekkoek en op elk spekkoek een bolletje ijs.
• Garneer het gerecht met de kokos en de pistachenoten.
Wij wensen alle lezers fijne feestdagen en alle goeds toe voor 2021.
Verdiep Akloe en Andjani Joghi-Akloe
Eet smakelijk!
HOOFDGERECHT Parelhoen in tandoori met gebakken rijst en roerbakgroenten – Verdiep Akloe
Hoofdgerecht: 4 personen
Tijd: 45 min.
INGREDIËNTEN VOOR DE PARELHOEN
• 4 stuks parelhoen suprême (parelhoenfilet met vel en vleugelbotje eraan)
• 3 eetlepels tandoori kruiden
• 1 eetlepel tomatenpuree
• 1 eetlepel bruine suiker
• ½ middelgrote ui in halve ringen gesneden
• 4 teentjes knoflook grof gesneden
• 2 laurierblaadjes
• 4 pimentkorrels
• ½ verse madame Jeanette peper fijn gesneden
• 100 ml droge rode wijn
• 4 takjes verse rozemarijn
• 2 kleine kippenbouillonblokjes, verkruimeld
• 4 klontjes roomboter
• 4 eetlepels zonnebloemolie
BEREIDING
• Maak een marinade van de tandoori kruiden, tomatenpuree, suiker, uien, knoflook, laurierblad, piment, rode wijn, kippenbouillonblokjes en de olie door alles goed samen te mengen.
• Marineer hiermee de parelhoenfilets en zet deze een avond van tevoren afgedekt weg in de koelkast.
• Verwarm de oven op 180 graden. Leg de filets in een beboterde ovenschaal.
• Leg op elk filet 1 klontje boter en een takje rozemarijn en laat het ca. 25-30 minuten in de oven roosteren.
INGREDIËNTEN VOOR DE GEBAKKEN RIJST
• 800 gram gekookte basmati rijst
• 75 gram prei, grof gesneden
• 75 gram wortel in kleine blokjes
• 75 gram doperwten
• 50 gram rode paprika in kleine blokjes
• ½ middelgrote ui in kleine blokjes
• 1 theelepel tandoori kruiden
• 3 kleine kippenbouillonblokjes, verkruimeld
• 4 eieren
• ½ verse madame Jeanette peper, fijngesneden
• 1 scheut zonnebloemolie
• Zout naar smaak
BEREIDING
• Laat in een wok de olie heet worden en bak de ui, peper en de wortelblokjes tot ze glazig en gaar zijn, voeg de doperwten, paprika en eieren eraan toe en roerbak deze totdat de eieren gaar zijn.
• Voeg nu de gekookte rijst, tandoori kruiden, verkruimelde kippenbouillonblokjes, prei en wat zout (naar smaak) toe.
• Roerbak de rijst nu op middelhoge temperatuur ca. 5-7 minuten.
• Serveer op 4 platte borden de parelhoenfilets met een timbaaltje rijst en roerbakgroenten naar eigen keus en een salade van komkommer en tomaat.
Eet smakelijk!
VOORGERECHT Kreeft met kaviaar, avocado salade en kerrie mayonaise – Verdiep Akloe
Voorgerecht: 4 personen
Tijd: 30 min.
INGREDIËNTEN
• 2 verse kreeften van ca. 500 gram per stuk
• 400 gram grof gesneden verse prei, peen en uien
• 1 middelgrote rijpe avocado
• 4 blaadjes mini romeinse sla, gewassen
• 4 stuks radijs in dunne plakken gesneden gemarineerd in 1 eetlepel witte wijn azijn
• 4 stuks cerise tomaat in dunne plakken gesneden
• 4 theelepels (imitatie)kaviaar
• 2 stuks laurierblad
• 2 eetlepels vers gesneden bieslook
• Sap van een ½ limoen
• 6 eetlepels mayonaise
• 3 mespuntjes kerriepoeder
• 1 theelepel zonnebloemolie
• Peper en zout uit de molen
BEREIDING
• Breng een ruime pan met water, prei/peen/uien, laurierblad en wat zout aan de kook. Als het water volop kookt voeg de kreeften eraan toe. Let erop dat de kreeften helemaal onder water moeten staan. Kook de kreeften in ca. 5-6 minuten af, haal ze uit de pan en laat ze snel afkoelen in ijskoud water.
• Laat ondertussen in een kleine pan de zonnebloemolie heet worden, roer de kerriepoeder erdoorheen, laat het afkoelen en meng het samen met de mayonaise. Breng het verder op smaak met een paar druppels limoensap, peper en zout.
• Snij de avocado in de lengte rondom tot aan de pit in, draai de twee helften een kwartslag tegen de richting in en haal de 2 helften uit elkaar. Verwijder de pit en lepel het vlees in zijn geheel eruit. Snij het uitgelepelde vruchtvlees in kleine blokjes en breng het op smaak met wat limoensap, peper en zout.
• Draai de koppen van de kreeften eraf, halveer de staartstukken met een grote mes en haal het vlees eruit, kraak vervolgens de scharen en haal het vlees voorzichtig in zijn geheel eruit.
• Verdeel de sla en de avocado over 4 borden, schik de kreeft, radijs en de tomaten. Lepel de kerriemayonaise ernaast en garneer het gerecht met de kaviaar en de bieslook en breng het verder op smaak met peper en zout.
Eet smakelijk!
Surinaamse Bravoe soep met kip – Verdiep Akloe
Hoofdgerecht voor 6-8 personen
Tijd: 90 min.
INGREDIËNTEN
• 400 gram cassave (diepvries) in blokjes van ca. 3 x 3 cm
• 2 stuks groene bakbanaan geschild en in blokjes ca. 2 x 2 cm
• 200 gram zoete aardappel geschild en in grove blokken
• 100 gram eddoes (aroei), geschild en in grove blokken
• 100 gram okra in grove stukken
• 100 gram bladspinazie (diepvries)
• 4 stengels bladpeterselie, grof gesneden
• 800 gram kip in stukken
• 1 grote ui in ringen
• 6 teentjes knoflook grof gesneden
• 1 stuk madame janet peper grof gesneden
• 4 stuks pimentkorrels
• 2 blaadjes laurier
• ½ theelepel kerriepoeder
• 1,5 liter kippenbouillon
• 1 scheut zonnebloemolie
• 600 gram gekookte rijst
BEREIDING
• Laat in een soeppan de olie heet worden en bak hierin de uien, knoflook en peper totdat ze glazig en gaar zijn.
• Voeg de kerriepoeder eraan toe en roerbak het kort.
• Voeg de kip eraan toe en roerbak voor ca. 20 minuten totdat de kip lichtbruin gebakken is.
• Voeg nu de cassave, bakbanaan, zoete aardappelen, eddoes, piment en de laurier eraan toe.
• Roerbak het geheel voor ca. 10 minuten en voeg de kippenbouillon eraan toe.
• Laat de soep met de deksel op de pan op middelhoge temperatuur voor ca. 30 minuten koken.
• Voeg nu de okra en de bladspinazie eraan toe en laat het geheel met de deksel open nog eens voor ca. 10 minuten garen totdat de soep gebonden is, indien nodig de soep afschuimen.
• Let er op dat de okra’s niet te zacht worden anders gaan ze kapot. Vis de piment korrels en de laurier eruit, voeg de bladpeterselie eraan toe en haal de pan van de hittebron.
• Serveer de soep met de rijst.
• Tip: Voeg een hele madame Jeanette peper halverwege het kookproces aan de soep toe, zodat je deze achteraf nog fijn kan maken voor extra pit.
Eet Smakelijk
Black Tiger Gamba spiesjes met focaccia en aioli – Verdiep Akloe
BBQ/LUNCH gerecht voor 6 personen (tijd: 30 min.)
INGREDIËNTEN
• 18 stuks grote garnalen
• 2 stuks focaccia brood, afgebakken en in puntjes gesneden
• 300 gram cerise tomaat in partjes
• 150 ml mayonaise
• Sap van een ½ limoen
• 50 ml zonnebloem olie
• 4 el vers gesneden bieslook
• 3 teentjes verse knoflook fijn gesneden
• 2 teentjes verse knoflook fijn gevijzeld
• ½ uien fijn gesneden
• ½ verse madame Jeanette peper fijn gevijzeld
• 6 blaadjes verse basilicum in fijne reepjes
• 2 el extra vierge olijfolie
• 1 mespuntje paprika poeder
• Peper en zout uit de molen
BEREIDING
• Pel de garnalen maar laat de kop en de staart eraan zitten, haal de darmkanaal eruit
• Rijg de garnalen in de lengte aan de saté prikkers
• Voor de marinade meng de gesneden uien, 2 teentjes gesneden knoflook, peper, paprika poeder samen met de zonnebloem olie en breng het verder op smaak met wat zout uit de molen
• Marineer de garnalen ermee en laat het minimaal 2 uurtjes afgedekt in de koelkast intrekken
• Meng de tomaten samen met de basilicum, 1 teentje gesneden knoflook en de olijfolie, breng het op smaak met peper en zout
• Meng de limoensap met de aioli en de bieslook tot een saus
• Haal de gamba spiesjes eerder uit de koelkast zodat het op kamer temperatuur kan komen
• Bak of grill de gamba’s kort op middelhoog temperatuur tot ze krokant en gaar zijn en breng het verder op smaak met peper en zout uit de molen
• Serveer de gamba spiesjes met de focaccia brood en de tomaten en lepel de saus ernaast
Eet smakelijk
- Published in BIBLIOTHEEK, Culinair, LIFESTYLE
Farisha Abdoelrahman Miss India Holland 2019: Trots op mijn roots en cultuur
Afgelopen 5 juni werd in Den Haag herdacht dat het 147 jaar geleden is dat de eerste Hindostaanse contractarbeiders uit het toenmalige Brits-Indië (thans India) voet aan wal zetten in Suriname. Op deze speciale dag heb ik samen met de wethouders Kavita Parbhudayal en Bert van Alphen van de gemeente Den Haag een bloemenkrans neergelegd bij het Immigratiemonument in Den Haag. Bij deze plechtigheid was ook aanwezig oud-wethouder Rabin Baldewsingh die een toespraak hield en in het verleden een van de initiatiefnemers was bij de totstandkoming van dit herdenkingsmonument. Opvallend was wel dat ik een van de weinige jongeren was die aanwezig waren bij deze herdenking. Ik sluit niet uit dat heel veel jongeren dit ook niet weten of er niet bij stil staan. Voor mij was het ook nieuw. Ik was vanuit de organisatie van Miss India Holland gevraagd om hierbij aanwezig te zijn. Het was een heel aparte en indrukwekkende bijeenkomst.
Farisha Abdoelrahman en wethouders Kavita Parbhudayal en Bert van Alphen bij de kranslegging Immigratiemonument (Den Haag, 5 juni 2020)
Mijn voorouders zijn vanuit Brits-Indië naar Suriname gekomen met de boot Lena II. Dit schip vertrok op 4 januari 1902 uit Calcutta en arriveerde op 8 maart 1902 in Paramaribo. Mijn náni (maternale grootmoeder) heeft als contractarbeidster gewerkt op de plantage Catharina Sophia in het district Saramacca. Mijn overgrootouders hebben elkaar in Suriname ontmoet waar ze ook getrouwd zijn en kinderen gekregen. Zij hebben daar op afbetaling een stuk grond gekocht en hun huis gebouwd waar mijn náni geboren is.
Als jongere vind ik dat wij onze geschiedenis moeten kennen. Het boekje Hindostaanse migratiegeschiedenis uitgegeven door Sampreshan i.s.m. Hindorama vond ik zeer lezenswaardig en raad jongeren dan ook aan het te lezen. Ik vind het ook belangrijk dat organisaties jongeren actief betrekken bij hun activiteiten. Het gebeurt jammer genoeg nog te weinig. Ik draag dan ook met trots mijn titel Miss India Holland. Ik ben trots op mijn roots en ik weet dat veel jongeren met mij dat ook zijn. Dit geldt vooral ook voor de meiden die meegedaan hebben aan de Miss India Holland-verkiezing. Miss India Holland heeft mij bewust gemaakt van mijn roots en cultuur.
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Khubsurat, Korte berichten, LIFESTYLE, Migratiegeschiedenis, NIEUWS, Traditie
Bara met tomaten chutney – Verdiep Akloe
Ingrediënten [voor 12 tot 16 middelgrote bara’s]
• 600 gram zelfrijzend bloem
• 100 gram gemalen urdi ( kajang idjoe)
• 60 gram fijn gesneden tayerblad of bladspinazie
• 5 teentjes knoflook fijn gestampt
• 1 theelepel masala
• 1 theelepel gemalen komijn
• 1 theelepel zout
Verdiep Akloe
• 1 klein stukje peper madame Janette fijn gestampt
• 3 eetlepel zonnebloem olie
• lauwwarme water
• 1 liter olie om te frituren
Bereiding
• Meng de urdi met lauwwarme water tot een glad papje en laat het afgedekt voor ongeveer
• 2 uur wellen
• Meng in een diepe kom de bloem met de knoflook, peper, masala, komijn en zout samen en meng vervolgens de urdi en de tayerblad of spinazie er doorheen
• Voeg nu een beetje water eraan toe en kneed het deeg met aldoor een beetje water aan toe voegend tot het een gladde en zachte substantie
• Voeg nu 2 eetlepel olie eraan toe en kneed het nog ééns goed door en vorm het rond
• Besprenkel met 1 eetlepel olie, wrijf het rondom in en laat het afgedekt voor ongeveer 2 uurtje rijzen
• Verhit in een wok de olie tot 180 graden
• Maak met vochtige handen 12 tot 16 gelijkmatige balletjes
• Druk het vervolgens plat met je handpalm tot een platte koekje van ongeveer 1 centimeter dik
• Druk nu het midden met je vinger in tot er een gat ontstaat
• Laat ze nu stuk voor stuk in de hete olie glijden en blijf hete olie over de bovenkant lepelen als de onderkant bruin is keer om en laat de andere kant ook bruin bakken totdat de bara’s gaar en krokant zijn
• Schep de gebakken Bara’s over in een kom met een velletje keukenrol erin zodat het verder kan uitlekken
Let wel: dek het niet af anders verliest het zijn krokantheid
Serverveer de Bara’s in een grote schaal met een kommetje tomatenchutney ernaast
Andjani Joghi Akloe
Hete tomaten chutney
Ingrediënten
• 400 gram tomaten uit blik in blokjes gesneden
• 1 eetlepel tomatenpuree
• halve middelgrote ui in ringen gesneden
• 1 madame Janette fijn gestampt
• 3 teentjes knoflook fijn gestampt
• 1 eetlepel masala
• 1 theelepel suiker
• halve theelepel komijnpoeder
• 80 ml zonnebloem olie
• zout naar smaak
Bereiding
• Laat in een wok de olie heet worden en fruit hierin de uien, knoflook en de peper aan tot ze glazig en gaar zijn
• Voeg nu de tomatenpuree en de masala er aan toe en roerbak het kort mee
• Voeg nu de tomaten met de suiker en zout naar smaak eraan toe en roer het goed door
• Bak op middelhoog temperatuur totdat de tomaten gaar zijn en het vocht is verdampt
• Voeg nu de komijnpoeder eraan toe en laat en nog c.a. 3 minuten nagaren.
• Haal de pan van de hittebron, laat het afkoelen en schep de chutney over in een schaal en serveer het met de bara’s.
Eet smakelijk
- Published in BIBLIOTHEEK, Culinair, LIFESTYLE
Masala kip met kouseband, aardappel, ei en naanbrood – Verdiep Akloe
Hoofdgerecht: 5 – 6 personen
Tijd: 45 minuten
Ingrediënten
• 1 kg kip aan bot in grove stukken panklaar
• 400 gram kouseband, panklaar
• 200 gram aardappelen in partjes, panklaar
• 5 eieren, hard gekookt en gepeld
• 4 stuks naanbrood
• 3 el masala
• 1 tl chutney masala
• 1 tl tomatenpuree
• 1 tl komijnzaad, geroosterd en fijn gevijzeld
• 6 kleine bouillonblokjes
• 1 scheut warm water
• 1½ middelgrote uien in halve ringen gesneden
• 8 teentjes knoflook, fijn gesneden
• 1½ verse peper madame Jeanette, fijn gesneden
• 2 takjes bladpeterselie, grof gesneden
• Olie om te bakken
Bereiding Kip en Ei
• Fruit in een pan in de olie 2/3 van de uien, 6 teentjes knoflook en 1 peper tot ze glazig en gaar zijn.
• Voeg de tomatenpuree en 2 el masala eraan toe en fruit deze kort mee.
• Voeg de kip eraan toe en roerbak het voor ca. 10 minuten op middelhoog temperatuur.
• Voeg 4 bouillonblokjes en het water eraan toe en laat het vlees met de deksel op de pan voor ca. 20 minuten garen.
• Bak intussen de gekookte eieren in een wok in scheut olie rondom aan totdat ze aan de buitenkant lichtbruin en krokant zijn.
• Voeg de chutney masala, komijn en eventueel wat zout naar smaak eraan toe, roer het goed door en voeg nu de eieren bij het vlees en laat het nog voor ca. 5 minuten mee sudderen.
• Bestrooi het met de bladpeterselie, dek het af met de deksel en haal de pan van de hittebron.
Bereiding Kouseband met Aardappelen en Naanbrood
Gebruik hiervoor de wok en de olie waarin de eieren krokant zijn gebakken.
• Fruit de rest van de uien, knoflook en peper aan tot ze glazig en gaar zijn.
• Voeg nu de aardappelen eraan toe en laat het al roerend op laag temperatuur bakken tot ze bijna gaar zijn.
• Voeg nu1 el masala eraan toe en roerbak het kort mee.
• Voeg de kouseband eraan toe en roerbak het geheel met de deksel open totdat de kouseband bijna gaar is.
• Verkruimel de rest van de bouillonblokjes door de kouseband en aardappelen, breng het verder op smaak met wat zout, laat het kort nagaren totdat de kouseband beetgaar is en haal de pan van de hittebron.
• Besprenkel de naanbrood met een beetje water en rooster het ca. 3 minuten op 180 graden in een voorverwarmde de oven of ca. 6 minuten in een droge koekenpan totdat de buitenkant licht krokant is.
• Voor een gezellige “shared dining” serveer de gerechtjes in diepe schalen samen met witte rijst, komkommer en rode uien op zuur en groene mango chutney.
Eet smakelijk!
- Published in BIBLIOTHEEK, Culinair, LIFESTYLE
Wat Bollywood doet met Hindostanen – Savitrie Marhe-Benie
De Indiase film is voor de Hindostaanse gemeenschap in Suriname vanaf 1930 veel meer dan vermaak geweest. Het was een zeer belangrijk medium om hun cultuur en religie, op een voor die tijd moderne manier, te beleven en daarmee cruciaal voor identiteitsvorming. Belangrijke waarden als respect voor ouderen, vriendschap, huwelijkstrouw, ouderschap, liefde, rechtvaardigheid en nog veel meer zijn beïnvloed door deze films.
Deugdzaamheid
Grootmoeders zijn in veel culturen de hoeders van de deugdzaamheid van kleindochters. Mijn áji was er heel goed in. Ze werd daarbij geholpen door Bollywoodsterren als Meena Kumari, Mala Sinha en Vyjayanthimala. In mijn tienerjaren – televisie was er nog niet in Suriname -, mocht ik met mijn zusjes en nichtjes een keer per maand naar de bioscoop (theater de Paarl) voor de zondagmatinee. De film werd zorgvuldig uitgekozen door áji. Vooraf ging ze te rade bij dochters en schoondochters om de opvoedkundige waarde te bepalen. Een film die ze wekenlang analyseerde en besprak was Dhool ka Phool met als thema: ongehuwd moederschap. Althans, dat maakte zij ervan. In niet mis te verstane woorden werd ons bijgebracht wat ons te wachten stond als we net zo dom waren als Mala Sinha om verliefd te worden op een of andere Rajendra Kumar. En al liep het nog goed af in de film, we deden er beter aan om rustig te wachten tot zij een goede onderwijzer voor ons aan de haak kon slaan. Wat ze niet wist, is dat ze hulp had van andere, nog minder deugdzame, dames als Anna Karenina (Leo Tolstoj) en Madame Bovary (Gustave Flaubert) en een tijd later Lady Chatterley’s Lover (H.D. Lawrence). Een keer per 2 weken moesten wij van mijn vader naar de bibliotheek van het CCS (Cultureel Centrum Suriname) om boeken te halen voor onze ‘literaire’ vorming. Goddank kon áji niet lezen.
Romantiek
Ook jongens leerden, meestal van elkaar, dat de Indiase film veel te bieden had. Welke haarstijl, loopstijl, schoenen of kleding indruk maakten op meisjes, bijvoorbeeld. Toen onze oudste nicht kennis maakte met de onderwijzer die áji voor haar had uitgezocht, werd ze verliefd op de kuif van Shammi Kapoor, de coltrui van Joy Mukherji en de witte schoenen van Biswajeet. Praten met haar lukte niet met zoveel familie erbij. Hij keek wel met de blik van Rajendra Kumar in Dharti. Op de dag van hun huwelijk liet hij op radio Rani prachtige liedjes uit films voor haar afdraaien. Zo kon hij, via de zangers Rafi en Mukesh, zijn ‘liefde’ aan haar betuigen en haar schoonheid bezingen. ‘Khuda bhi aasmaan se jab zameen par dekheta hoga, mere mehboob ko kisne banaja soochta hoga’ wat vrij vertaald klinkt als ‘Ook God vraagt zich af, als hij uit de hemel naar beneden kijkt, wie mijn liefste gemaakt zou kunnen hebben’. Bollywood zorgde ervoor dat mijn nicht zich Asha Parekh voelde in Dil Deke Dekho en de liefde deed zijn intrede in het gearrangeerde huwelijk.
Bollywood en politiek
Maar er waren ook films met een historische, politieke en sociaal maatschappelijke lading. De nationalistische film Purab Aur Pachhim ( Oost en West) met als thema de verwestering van gemigreerde Indiërs had grote invloed op ons. Deze film werd vertoond in een tijd die een keerpunt markeerde voor Hindostanen. Suriname moest in 1975 onafhankelijk worden van Nederland en dat werd geïnterpreteerd als het verloren gaan van onze waarden en normen en onderwerping aan de verwesterde Creolen. Dat zag áji niet zitten en onder haar invloed vertrok een deel van de familie naar Nederland.
Bij de afbeeldingen: 1 Meena Kumari 2 Mala Sinha met Dharmendra 3 Vyjanthimala 4 Shammi Kapoor 5 Zanger Rafi 6 /7/8 Filmposters (middelste poster van film Dharti met Rajendra Kumar)
- Published in Entertainment, LIFESTYLE
Manna Dey zingt nog steeds de sterren van de hemel – Kanta Adhin
De naam Manna Dey doet bij vele ouderen onder ons nostalgische gevoelens oproepen. Zijn diepe, rustige stem staat garant voor stijl. Alhoewel hij nooit echt tot de top is doorgedrongen, is zijn naam verbonden aan vele onvergetelijke liederen in Hindostaanse films. Nummers als Poochho na kaise maine rain beetayee, Laga chunari mein dag. Aye meri zobra jabeen, Tu pyar ka sagar hai brengen een flikkering in menig oog teweeg. Zijn repertoire varieert van bhajans tot qawali’s, van ghazals tot lichte muziek als Aoo Twist Karo en E Bhai Zara Dekhke Chalo. De nu 83-jarige zanger was eind april samen met zangeres Vandana Bajpai in Nederland voor een show in de Anton Philipszaal in Den Haag, waar een gezellige drukte heerste. In een zeer ongedwongen sfeer stond de nestor van de Indiase zangwereld Hindorama te woord.
“Ik heb het nooit erg gevonden dat ik niet echt tot de top ben doorgedrongen, zoals zangers als Talat Mahmood, Rafi en Mukesh”, zegt Manna Dey. Dada-ji voor de hem omringende personen. “Ik heb mijn eigen publiek, zowel in India als daarbuiten en ik heb dat altijd als zeer prettig ervaren.” Aan zijn shows in Suriname heeft hij goede herinneringen. “Ik zou eigenlijk als eerste Indiase zanger Suriname bezoeken. maar door omstandigheden was ik verhinderd en toen was Hemant Kumar mij voor. Ik ging voor het eerst in 1965. Daarna ben ik er nogmaals geweest en toen was Tun Tun met mij mee. Zij heeft ook een paar leuke nummers ten gehore gebracht. Het waren fijne momenten.” Als we het over zijn leeftijd hebben, reageert Dada-ji quasi-geïrriteerd: “Wat moeten jullie toch altijd met mijn leeftijd. Ik voel me jong en dat is het belangrijkste.” De zanger ziet er inderdaad nog zeer vitaal uit en dat liet hij ook merken op 28 april in de Anton Philipszaal, waar hij de sterren van de hemel zong. Aangenomen wordt wel dat dit zijn laatste bezoek aan Nederland is geweest. De zanger geeft toe dat hij te lang reizen niet meer kan opbrengen.
Geboren in Calcutta, kwam Manna Dey in 1943 naar Bombay, waar hij zijn carrière begon als muziekregisseur. Zijn klassieke opleiding dankt hij vooral aan zijn oom K.C. Dey, die hem ook de artiestennaam Manna Dey gaf. Zijn echte naam is Prabhodchandra Dey. “Mijn eerste play-backlied was voor de film RamRajya. Later pas zag ik dat ik voor Valmiki, een heel oude man, had gezongen. Ik als 22- jarige! Ik had een beetje met mezelf te doen,” vertelt de zanger lachend. Zijn echte doorbraak in Bombay kwam met het lied Upar Gagan Vishal (film Mashal). “Het was met name Shankar van het muziekduo Shankar-Jaikishan, die mij graag wilde hebben. Mijn stem werd niet per se aan een bepaalde acteur verbonden, zoals die van Talat Mahmood aan Dilip Kumar en van Mukesh aan Raj Kapoor. Ik zong voor veel acteurs en bijna iedere muziek- schrijver – van Anil Biswas tot R.D. Burman – vroeg mij hun liederen te zingen.” Zijn stem is bijvoorbeeld te horen in films als Basant Bahar, Chori Chori, Yeh Rat Bhigi, Pyar Hua, Bhoot Bangla. In deze laatste film zingt hij voor komiek Mahmood het liedje Aao Twist Karo. Volgens de gevierde artiest is het niet moeilijk om de verschillende stijlen, van klassiek tot populair, met het juiste gevoel te zingen. Daar word je op getraind. “Mijn oom K.C. was een harde leermeester en hij maakte er een enorm punt van dat wat je ook zingt, je alles ervoor moet geven.”
Manna Dey zingt al geruime tijd niet meer voor Bollywoodfilms (“Ik ga toch niet meer voor 25-jarige jongemannen zingen.”). Wel heeft hij een niche gevonden in de Bengalese filmindustrie, waarvoor hij veel liederen schrijft en zingt. Ook in andere Indiase talen levert hij vele producties. Voor zijn werk werd hij meerdere malen onderscheiden. Zo kreeg hij in 1971 van de president van India de allerhoogste Indiase Padmashree-onderscheiding. Verder ontving hij onder meer tweemaal de National Award voor zijn Hindi en Bengali composities en vorig jaar nog de Achievement Award van Zee Sangeet Awards. Wat vindt hij van de hedendaagse Indiase filmmuziek, met name de westerse invloeden? “Wie ben ik om een oordeel te geven over de muziek van nu?”, vraagt Manna Dey zich in alle gemoedelijkheid af. “De films en de muziek gaan met hun tijd mee. Westerse invloeden zijn niet slecht, zolang je maar de goede dingen ovemeemt. Het is wel storend als klakkeloos ook allerlei rotten stuff wordt overgenomen.” De zanger was niet erg te spreken over de Michael Jacksonact tijdens zijn show. Hij vroeg zich af of het Hindostaanse publiek hier zo verwesterd is dat er zo’n act in het programma moest. Maar ook het publiek had zoiets van: “Leuk, maar niet echt passend bij de sfeer die de stem van Manna Dey creëert.” De mooie, heldere stem van zangeres Vandana Bajpai leverde enkele legendarische duets op, die Manna Dey ooit met Lata Mangeshkar zong. Jammer dat zij er alleen bij was om de stem van Lata neer te zetten en niet ook eigen liederen ten gehore bracht. Eerder heeft zij wel solo-optredens in Nederland gegeven, maar nu was zij er alleen ter ondersteuning van Dada-ji. Op de vraag wat hij nog graag zou willen in zijn leven, antwoordt Manna Dey: “Ik heb mijn deel van geluk en roem in het leven gehad. Ik ben een zeer tevreden mens.”
Bij de foto’s: 1/2 Manna Dey en Kanta Adhin, 3 Het optreden in Anton Philipszaal en 3 Vandana Bajpai
Uit: Tijdschrift HINDORAMA, JRG3 NR4 (juli/augustus 2002)
Geniet van de mooie stem van Manna Dey op youtube: https://youtu.be/fMfmoaRu_k8
- Published in BIBLIOTHEEK, Entertainment, LIFESTYLE