Vorig jaar verscheen het boek Surinaamse gemeenschapsbouwers in Den Haag. Een terugblik op 60 jaar maatschappelijke inzet.

De redactie bestond uit een drietal personen waar onder de directeur van Autar Consultancy die de opdracht had gekregen voor de samenstelling van de publicatie. Met twee van de redacteuren ben ik goed bekend.

Het boek geeft een getrouw beeld van in ieder geval de periode die ik zelf als Hagenaar kan overzien: de periode sinds 1975. Dat was het jaar waarin  ik in Paramaribo verruilde voor Den Haag. De periode ook waarin ik van dichtbij allerlei ontwikkelingen in Den Haag meemaakte.

Erg lezenswaardig vond ik inleidende bijdragen over de zestiger jaren van de vorige eeuw. Met name het artikel over Jongerenvereniging ‘Manan’ die onder Hindostanen een belangrijke rol vervulde bevatte veel gegevens die ik niet eerder elders heb aangetroffen. Annemarie Cottaar heeft in een ouder – maar nog erg lezenswaardig boek veel informatiefs over Manan geschreven en enkele prachtige foto’s uit die periode in haar boek opgenomen. Het boek onder bespreking vind ik – voor wat dit onderdeel betreft – mooi aansluiten op ‘Ik had een neef in Den Haag’, Cottaars pennevrucht uit 1998. Toch ben ik ervan overtuigd dat de geschiedenis van Manan een gedetailleerde studie verdient van minstens 200 pagina’s. Misschien geldt dat ook wel voor Jumpa Rajguroo die veel academici en zelfs een hoogleraar heeft afgeleverd aan de samenleving.

Het onderhavige boek is historisch van opzet met als gevolg dat algemene artikelen en beschrijvingen van verschillende organisaties elkaar afwisselen. Dat kwam wat rommelig op mij over. Ik had liever een tweeedeling gezien: een deel met de algemene artikelen en een waarin de verschillende orghanisaties werden behandeld.

Ondanks het feit dat de drie redacteuren Hindostanen zijn hebben ze ze ook niet-Hindostaaanse organisaties betrokken in hun studie. Met de meeste hiervan was ik bekend maar het opfrisssen van mijn geheugen en het noemen van meerdere details en namen heb ik als erg wetenswaardig ervaren. Toch lijkt mij de bijdrage over de Chinese organisaties veel te sumier.

De artikelen overigens zijn geschreven door een beperkt aantal auteurs waar onder Autar en Chotoe zelf, die onmogelijk op parate kennis konden terugvallen. Chotoe verkeerde bijna dagelijks in Den Haag en heeft zich desondanks onvoldoende ingespannen om voldoende organisaties te belichten. De studentenvereniging Uday bijv. – bij Chotoe heel goed bekend – heeft jaren bestaan, heeft een eigen blad gehad en heeft aan meerdere activiteiten van andere organisaties deelgenomen. Bovendien was de organisatie kind aan huis bij Eekta Bhavan en de Stichting voor Surinamers. Mijn eerdere punt over de indeling van het boek is misschien een persoonlijke wens, de weglating of onderbelichting van bepaalde organisaties vind ik wel wezenlijk.

De periode van de onafhankelijkheid van Suriname viel in de periode die het boek bestrijkt. Die gebeurtenis heeft zijn weerslag gehad op de activiteiten van meerdere organisaties. Het idee van de onafhankelijkheid heeft sinds de periode Manan ook de Zuidhollandse organisaties bezig gehouden. In Den Haag bespeurde ik scepsis, in Amsterdam en in studentensteden elders overdreven nationalisme. En dus een pro-onafhankelijkheiddiscours. Toch had dit verschijnsel wat mij betreft wat uitvoeriger behandeld kunnen worden hoewel ik erg veel interessants heb gelezen over de activiteiten sinds de 60-er jaren van de vorige eeuw – in het bekende Amicitiagebouw in hartje Den Haag – van organisaties die twijfels hadden over de aangekondigde onafhankelijkheid.

Nog een laatste punt ter overdenking. Het boek laat heel goed zien dat een handvol Surinamers  allerlei organisaties oprichtten voor verschillende deelonderwerpen. Sommigen van hen werden geplaagd met de kwalificatie ‘welzijnsmafia’. Dat moge wel te sterk zijn uitgedrukt maar ik heb van dichtbij meegemaakt wat de invloed van enkele individuen – met familiebanden aan de top van organisaties – was en wat voor negatieve invloed dit had op de gemeenschapsbouw.

Ik houd graag rekening met de kosten van het boek en neem daarom genoegen met de huidige omvang van de publicatie. Ondanks bovengenoemde kritiekpunten wil ik boek van hart aanbevelen. Bij mij staat het prominent in de boekenkast.

Surinaamse gemeenschapsbouwers in Den Haag | Een terugblik op 60 jaar maatschappelijke inzet

Auteur: Krishna Autar, Suresh Chotoe en Henk Moeniralam (red)

ISBN: 978-94-6247-088-0 / 9789462470880

Bestelnummer: 100206-001

Uitvoering: paperback

Omvang:  144 pagina’s

Hindostanen hebben de afgelopen anderhalf eeuw op drie verschillende continenten gewoond. Het gevolg hiervan is dat wij in een vlucht- en/of overlevingsmodus hebben gezeten. Onze (voor)ouders hebben hard gewerkt om telkens weer een nieuw bestaan op te bouwen in zowel Suriname als in Nederland. En om een nieuw bestaan op te bouwen is het belangrijk om een hoge sociale plek te bemachtigen in de maatschappij. Vandaar dat de nadruk door onze ouders werd gelegd op onze schoolprestaties en beroepskeuzes. Het doel was om door middel van een glansrijke carrière de maatschappelijke ladder te beklimmen. De nadruk lag dus op diploma, geld en status. Zie hier de ingrediënten voor het ontstaan van onze Hindoestaanse prestatiecultuur!

Maar nu generaties verder verwachten wij nog steeds dat onze kinderen vooral diploma’s behalen om (hoge) functies in het bedrijfsleven te bekleden. Laten we wel wezen wij doen het goed in de maatschappij. Maar blijkbaar zitten we nog steeds in een overlevingsmodus. De prestatiecultuur legt een onnodig hoge druk en perverse prikkels op onze kinderen. Het gevolg is verkeerde beroepskeuzes, stress en burn-outs. Wordt het dus niet tijd om onze patronen te doorbreken? Is dit niet het moment om ons breder te ontwikkelen door onze creativiteit de ruimte te geven?

Onze ouders hadden begrijpelijkerwijs geen tijd om de creativiteit bij hun kinderen te stimuleren. Maar wij hebben nu een goede sociale positie in de maatschappij. Wordt het daarom niet tijd om onze (klein)kinderen te stimuleren en de ruimte te geven om hun eigen beroepskeuzes te maken? Dus ook om achter hun keuzes te staan indien ze kiezen voor creatieve en/of artistiek beroep. Ondanks dat er doorgaans sprake is van minder status en lagere salarissen.

Ouders weten vaak weten niet eens hoe creatief hun kinderen zijn. Dit gold ook voor mij. Ik ben momenteel mijn tweede roman aan het schrijven over waarom onze voorouders geëmigreerd zijn naar Suriname. Toen ik een paragraaf uit dit boek voorlas aan mijn moeder was ze duidelijk ontroerd en onder de indruk. Ze was sprakeloos. Ze vroeg zich af waar ik mijn creativiteit vandaan had gehaald. Ze had nooit geweten dat ik dit in me had. Ik vond het mooi om te zien hoe ze gebiologeerd had geluisterd naar wat ik had geschreven. Daarnaast was ik blij met de complimenten, die ik van haar had gekregen. Het gaf mij kracht en ik voelde me trots.

Ik had nooit gedacht en verwacht dat mijn droom om schrijfster te worden ooit uit zou komen. Ik kreeg het advies van mijn man om eerst kleine schrijvers stappen te nemen. Vandaar dat ik begon met ‘bloggen’ over onderwerpen, die mij raakten. Mijn zelfvertrouwen groeide door de vele positieve reacties op mijn blogs. Ik kreeg hierdoor de kracht en stimulans om door te blijven schrijven. Ten slotte nam ik de stap om een boek in het Engels te schrijven. Mijn eerste boek “Chai and Marigolds” gaat over een Indiase dame, die vast zit in een ongelukkig huwelijk. Jaren later komt ze haar eerste liefde weer tegen in Engeland. Was dit een teken? Na de vele positieve reacties van familie en vrienden heb ik mijn boek zelf gepubliceerd o.a. via Bol.com, Amazon en Kobo. Het  zelf publiceren geeft mij de nodige vrijheid, want ik hoef geen uitgever te zoeken.

Ik vind het prachtig hoe onze derde en vierde generaties de liederen zingen, die onze grootouders ook ooit gezongen hadden. Vandaar dat ik het aan de ene kant ontzettend jammer vind dat er nauwelijks succesvolle Hindostaanse schrijvers zijn, die als voorbeeld functie zouden kunnen dienen. Maar aan de andere kant zijn we gelukkig wel de juiste weg ingeslagen. Het zijn kleine stappen, maar elke stap is een stap dichterbij. Desondanks vind ik dat we meer Hindostaanse cultuurhelden nodig hebben. Ik hoop via deze bijdrage lezers te motiveren om ook te gaan schrijven. Het maakt niet uit in welke vorm. Gewoon doen! Je hoeft je baan hier niet voor op te zeggen, als je elke dag een uurtje schrijft kom je al heel ver. Word jij onze volgende cultuurheld?

Mila Kumari is een schrijfster met een Surinaams-Indiase achtergrond. Ze woont samen met haar man en zoon in Nederland. Ze heeft gewerkt in zowel de financiële- als de creatieve sector.

Als klein meisje bedacht en vertelde ze al verhalen. Na vele jaren heeft ze de stap genomen om een boek te schrijven. Mila houdt van reizen, lezen, haken, koken, mode en het lezen van kookboeken. N.B.: Tot op de dag van vandaag heeft ze nog geen één recept gemaakt van al de kookboeken die ze heeft gelezen.

Vorig jaar heeft ze haar debuutroman ‘Chai and Marigolds’ uitgebracht. Het boek is te koop in diverse webwinkels.

Een Surinaams-Hindostaanse familiegeschiedenis tegen de achtergrond van (post)koloniale ontwikkelingen in Suriname.

‘Wie ik ben en wat ik denk is vanaf 1873 gevormd en gekneed door vier generaties van immigranten en harde werkers. Ik ben gevormd door katholieke scholen en de St. Rosakerk, maar ook door de Hindoe-pandits Haldar, Sahtoe en Raghoebier.’

– K.R. Sing

Nandoe en Trees

Uit de klei van Saramacca is het verhaal van een kleermaker en een onderwijzeres die hun weg door het leven moeten zoeken langs armoede, culturele en religieuze barrières. Nandoe is een ongeschoolde Hindoe van een plantage in Saramacca, waar zijn voorouders ooit, anderhalve eeuw geleden, als contractarbeiders naartoe kwamen vanuit Brits-Indië. In Paramaribo leert hij Trees kennen, een katholieke vrouw die in bittere armoede leeft. Haar ouders zijn vroeg overleden. Met haar broer heeft ze heftige botsingen over de traditionele cultuur, want ze wil in vrijheid over haar toekomst kunnen beslissen. Nandoe vindt haar aantrekkelijk maar is onzeker, want ze heeft – zo jong nog – een doordachte visie op het leven.

(post)koloniale ontwikkelingen

Uit de klei van Saramacca is een liefdevol maar ook zeldzaam openhartig familieportret vanuit de Hindostaans-Surinaamse gemeenschap, die doorgaans zeer gesloten is. Problemen met alcoholgebruik, liefdestrouw en politieke omwentelingen worden zonder taboes benoemd. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de koloniale tijd, de Tweede Wereldoorlog – die paradoxaal genoeg economische voorspoed brengt – en de Surinaamse onafhankelijkheid na 1975. In de jaren tachtig brengt de militaire dictatuur een golf van martelingen en moorden met zich mee. Nandoe en Trees komen voor een levensgroot dilemma te staan: blijven of vluchten?

Uniek bronnenmateriaal

De auteur baseerde zich voor dit verhaal op circa 600 brieven van de familie, onderzoek in openbare archieven, tientallen interviews en literatuuronderzoek. Hij geeft hiermee een unieke inkijk in de – veelal onderbelichte – geschiedenis van Hindostanen in Suriname, en daarmee ook in de Nederlandse koloniale geschiedenis.

‘Unieke benadering van Hindostaanse contractarbeiders en hun emancipatieproces in Suriname. Dit boek legt een stuk onbeschreven Surinaamse geschiedenis vast.’

– Rajendre Khargi, Leerstoel Lalla Rookh (VU Amsterdam)

Over de auteur

K.R. Sing is het pseudoniem van Stanley Raghoebarsingh (Paramaribo, 1956), een bekend Surinaams politicus van de
Vooruitstrevende Hervormingspartij. Hij studeerde economie in Tilburg en was van 2000 tot 2010 minister in Suriname in twee kabinetten-Venetiaan.