Astrologie: geschikt hulpmiddel voor matchmaking?
“Mensen zijn niet alleen horoscopen. Niet de ene horoscoop trouwt met de andere. Het gaat om twee levende wezens die met elkaar trouwen. Astrologie is geen hulpmiddel voor matching maar wel voor een goede invulling van het huwelijk.” (Pawan Kumar Mishra)

Vedische astrologie
Indiase samenleving doordrongen van astrologie
Astrologie speelt een belangrijke rol in diverse aspecten van het leven van Indiërs. Ging het vroeger vooral om een toepassing van een goddelijke wetenschap, tegenwoordig werken veel astrologen op commerciële basis. Er zijn echter nog steeds astrologen die vanuit hun hart werken met het doel de mensheid te dienen, die niets in rekening brengen voor hun consulten en accepteren wat er in de vorm van een offer tot hen komt. In India is er geen gebrek aan goede astrologen, maar men moet ze wel proberen te vinden. Vandaag de dag zijn er astrologen die gespecialiseerd zijn in een bepaald gebied en zich alleen bezighouden met bepaalde soorten gevallen. Net als artsen die specialist of superspecialist zijn in een bepaald gebied van de geneeskunde. Correspondent Rajiv Malik sprak met een aantal Indiërs over dit onderwerp.

Karwa Chauth
Krishna Srivastava, bedrijfsleider en een liefhebber van astrologie verklaart de belangrijke rol van astrologie als volgt: “Bijna alle klassen van de Indiase samenleving zijn bewust of onbewust verbonden met astrologie. Dat komt omdat al onze festivals zijn verbonden met de stand van de planeten. En om deze kosmische wetenschap aan de mensen over te brengen, hebben oudere generaties er mooie verhaaltjes omheen geweven. Het was natuurlijk nooit gemakkelijk om gewone mensen de ingewikkelde astronomische berekeningen te doen begrijpen. Ik kan het festival Karva Chauth als voorbeeld noemen. Tijdens dit festival vasten getrouwde vrouwen van zonsopgang tot maansopgang voor de veiligheid en gezondheid van hun echtgenoten. Er wordt gezegd dat op die dag de stand van de zon en de stralen een gunstig effect hebben op de baarmoeder van de getrouwde vrouw. Ongetrouwde vrouwen hoeven niet te vasten. Een ook mannen niet, want zij hebben geen baarmoeder. Maar als zij dit wel doen, is dat een gunstige emotionele uiting naar hun vrouw toe. Alle geledingen van de Indiase samenleving zijn bewust of onbewust doordrongen van astrologie. Degenen die meer middelen hebben zoals zakenlui, politici, spelers, acteurs en producenten gaan voor meer, diepere en geavanceerde inzichten.”
Krishnamurthy, gepensioneerd bedrijfsadviseur, amateur-astroloog en expert in beurs-gerelateerde astrologie ziet dat astrologen forse bedragen vragen wanneer zij worden geraadpleegd. “Volgens onze geschriften en tradities mag een astroloog als zodanig geen consultatiegeld vragen. Hij moet gracieus aanvaarden wat hem als dakshana (gift) wordt toegekend door degenen die hem raadplegen en tevreden zijn over zijn diensten. Maar tegenwoordig maken astrologen commercieel gebruik van hun kennis en vaardigheden. Politici, filmsterren, beroemdheden en andere rijke mensen betalen hun enorme honoraria. Zij laten zich ook graag fotograferen met rijke en beroemde mensen en adverteren daarmee om nieuwe cliënten aan te trekken. Bij het doen van verkiezingsvoorspellingen moeten astrologen heel diplomatiek te werk gaan. Zij kunnen bijvoorbeeld niet openlijk vertellen dat iemand de verkiezingen zal verliezen als dat uit diens horoscoop zou blijken. In zo een geval zal de astroloog zeggen dat het een zware strijd zal worden en dat de cliënt heel hard moet werken. Hij kan ook suggereren om enkele puja’s te laten doen om de zegeningen van de goddelijke krachten te krijgen. Met zulke adviezen wordt door sommige astrologen veel geld verdiend. Soms trekt de astroloog de stoute schoenen aan en voorspelt dat iemand de verkiezingen zal verliezen. In zo een geval is het niet vreemd dat aanhangers van die politicus de astroloog bedreigen en zelfs in elkaar slaan. Voorzichtigheid is dus geboden.” Krishnamurty vindt het ook niet juist dat mensen tegenwoordig astrologen raadplegen wanneer het hun uitkomt, bijvoorbeeld in de avond na het werk. “Als de raadpleging op het verkeerde moment gebeurt, zal de kwaliteit van de voorspelling niet goed zijn. Astrologische consulten zouden het best vroeg in de ochtend moeten plaatsvinden.”

Mukesh Seth en echtgenote
Zakenman Mukesh Seth die als kind zijn moeder vergezelde naar de tempel zag hoe zijn moeder de tempelpriester raadpleegde voor cruciale zaken, zoals de huwelijksrelatie van zijn oudere broer, zijn zussen en van hemzelf en voor vele andere zaken die met hun huwelijk te maken hadden. “Met de zegeningen van God en de goede begeleiding van de tempelpriesters die ons in huwelijkszaken begeleidden, waren alle huwelijken in onze familie een succes en alle kinderen zijn gelukkig gesetteld met hun echtgenoten. Toen ik opgroeide en de betekenis van astrologie begreep, begon ik een professionele astroloog te raadplegen en dat bleek zeer gunstig voor de groei van mijn bedrijf en de oplossing van veel van gezondheids- en huwelijksgerelateerde problemen waarmee mijn familie werd geconfronteerd. Mijn bedrijf heeft enorm geprofiteerd van astrologische adviezen. Zelfs voor het onderwijs en de carrières van mijn kinderen heb ik de astrologen geraadpleegd en ik ben erg blij met de resultaten die ik door die raadpleging en begeleiding heb gekregen.”
Astrologie en huwelijksmatching niet gebaseerd op de traditie
Bij het aangaan van een huwelijk werd vroeger veel belang gehecht aan de horoscoop en de familieachtergrond. Tegenwoordig gaan jonge mensen meer voor een liefdeshuwelijk. Ouders voelen zich soms hulpeloos wanneer hun kinderen verliefd worden en geen aandacht hebben voor de horoscoop en de familieachtergrond. Er vinden ook huwelijken plaats terwijl de horoscopen niet overeenstemmen. Vroeger hadden (groot)ouders veel inspraak in de keuze van de huwelijkspartner van hun (klein)kinderen. Tegenwoordig is het niet vreemd dat huwelijken slechts zes maanden tot een paar jaar duren.

Pawan Kumar Mishra
Het gebeurt nog steeds dat astrologen worden ingeschakeld voor het lezen van horoscopen van beoogde huwelijkspartners en sommigen vragen daar enorm veel geld voor. Pawan Kumar Mishra (zie hier voor een uitgebreid interview met hem) houdt zich hier niet mee bezig. “Ik help niet met het matchen via horoscopen en soms zijn mensen beledigd. Ze gaan dan naar andere astrologen, maar dat vind ik niet erg. Waar in onze traditie, geschiedenis en geschriften zien we dat een koning of een prins trouwde met een prinses op basis van overeenstemmende horoscopen? Neem alleen al het voorbeeld van het huwelijk van Shri Ram en Sita-ji. In hun geval werden geschikte huwelijkskandidaten uitgenodigd en het meisje maakte haar keuze. Swayamvar (openbare keuze door de bruid) was de manier waarop Vedische huwelijken plaatvonden. De aanstaande bruid ging van de ene persoon naar de andere, keek in de ogen van de gegadigden, besliste met wie ze wilde trouwen en omhing die persoon met een málá (bloemenkrans). Deze meisjes waren ongeveer zestien jaar oud toen zij hun levenspartner kozen. Het hart en de intuïtie van een vrouw moeten beslissen met wie zij wil samenleven. Als de aanstaande bruid eenmaal haar keuze heeft gemaakt, begint in feite de rol van een astroloog. Die bestudeert de stand van de planeten volgens de horoscopen en stelt de beste tijd om te trouwen voor. De traditie gaat uit van groot respect voor vrouwen. Een man zou nooit nee zeggen tegen een vrouw. Maar een vrouw had het recht om een man af te wijzen als ze dat wilde. Als beide partners van elkaar houden, is dat een ideale situatie. Het is wel zo dat mannen niet de capaciteit en de diepte hebben waarmee een vrouw kan liefhebben. Liefde zelf is iets vrouwelijks en daarom is het vermogen van de vrouw om lief te hebben veel meer.”

Voorbeeld van gedecoreerde huwelijkspaviljoen (mandap).
Als huwelijkspartners bij Mishra komen voor horoscoopvergelijkingen stelt hij voor dat zij een gedetailleerd huwelijksplan of een gedetailleerd huwelijkssacrament moeten laten opstellen. Dat plan moet dan gebaseerd zijn op hun horoscopen. Maar daarin is men over het algemeen niet geïnteresseerd, terwijl astrologie wel kan helpen bij beslissingen als waar het huwelijk moet plaatsvinden, wat het decor moet zijn, welke kleuren moeten worden gebruikt en zelfs welke kleur bloemen moeten worden gebruikt in de decoratie. Astrologie helpt ook bij het bepalen van de bestemming van de huwelijksreis of de woonplaats na het huwelijk. “Mensen zijn niet alleen horoscopen, zij zijn levende wezens. Het is niet zo dat de ene horoscoop met de andere horoscoop trouwt. Het gaat om twee levende wezens die met elkaar trouwen. We kunnen bestuderen en uitvinden hoe de verschillende planeten voor hen staan. Welke dingen zullen ze samen leuk vinden, en wat juist niet? Wat zijn hun sterke en zwakke punten? Waar moeten ze op letten? In welke situatie kunnen ze zo sterk van mening verschillen dat dit zelfs tot een breuk zou kunnen leiden? Als men eenmaal een levenspartner heeft gekozen, wat moet men dan doen om een gelukkig, vreugdevol, doelgericht en vervullend leven te hebben? Het is op dit gebied dat de astrologie kan werken als een raadgever, als een spiegel en als een hulpmiddel om elkaar te begrijpen, dichter bij elkaar te komen en een koppel te worden. Koppel is een enkelvoudig woord. Ze zijn niet langer twee mensen, ze zijn één als een koppel. Astrologie helpt ook bij de keuze van edelstenen. Edelstenen zijn niet zomaar stukjes steen. Het zijn kristallen. Of het nu smaragd, robijn, saffier of diamant is. Ze hebben hun eigen vibraties. Soms wordt geadviseerd om een diamant niet te dragen. In sommige gevallen is het paar echter al gescheiden tegen de tijd dat ze hun diamanten ring afdoen.”
Overeenkomende horoscopen geen garantie voor succesvol huwelijk
Volgens Anuradha Sethi, huwelijksconsulente in Delhi, speelt astrologie heden ten dage een belangrijke rol in de matchmaking. Ongeveer zeventig procent van haar cliënten dringt aan op het matchen van horoscopen. “Het is heel gebruikelijk om de horoscopen te laten matchen. Zelfs hindoes in het buitenland geloven in het matchen van horoscopen alvorens een huwelijk af te sluiten. Wij laten het raadplegen van een astroloog echter over aan de ouders, zodat zij zichzelf persoonlijk tevreden kunnen stellen. Soms wordt gebruikgemaakt van een softwareprogramma. Wij als matchmakers hebben er begrip voor dat elke ouder graag de beste beslissing wil als het gaat om de keuze van een levenspartner voor hun kinderen. Dit is namelijk een cruciaal moment in hun leven. De ouders willen graag vanuit alle invalshoeken tevreden zijn alvorens een definitief besluit wordt genomen over het huwelijk.”

Anuradha Sethi
Persoonlijk denkt Sethi dat opvoeding, opleiding en carrière van de toekomstige partner belangrijker zijn dan de horoscoop. Wanneer het meisje en de jongen elkaar in professionele kring leren kennen en beslissen om te trouwen, speelt het matchen van de horoscoop een minder belangrijke rol. Er zijn echter families die ook in zulke gevallen aandringen op goede afstemming van horoscopen. “Vanuit onze rol werken wij met de ouders samen die per se een match willen en dat geldt voor de meerderheid. Soms heb ik het gevoel dat goede huwelijken niet tot stand komen omdat de horoscopen niet matchen. We voelen ons erg gefrustreerd wanneer we dit zien gebeuren. Ik moet zeggen dat, hoewel langzaam, er wel verandering gaande is. Je ziet dat mensen meer belang hechten aan opleiding, familieachtergrond en opvoeding in plaats van zich volledig op de horoscoop te concentreren.”
Sethi merkt ook op dat astrologen verschillende stijlen hebben om horoscopen te bestuderen waardoor ouders die meerdere astrologen raadplegen verschillende adviezen kunnen krijgen. Sommige astrologen adviseren hoe bepaalde punten die zij in de horoscopen zien kunnen worden aangepakt om toch tot een match te komen. Een probleem doet zich voor wanneer uit de horoscoop blijkt dat een van de partners manglik is (sterk onder invloed van de planeet Mars). In India is er een sterk bijgeloof dat een huwelijk tussen een manglik en een niet-manglik desastreus zal verlopen. “Voor degenen die manglik zijn moeten we partners zoeken die dat ook zijn. Het is wel interessant te zien dat er genoeg mensen zijn die zich zelfs hier niet meer druk over maken en trouwen met partners zonder dat hun horoscopen overeenkomen. Ik ken echter ook jongens en meisjes die al jaren wachten op de juiste match op basis van hun horoscoop en nog steeds niet getrouwd zijn.” Sethi ziet huwelijken die zeer succesvol zijn, terwijl de horoscopen van de partners niet overeenkwamen. Aan de andere kant heeft ze huwelijken zien mislukken waar de horoscopen zeer goed overeenkwamen. Tegelijk zijn er ook succesvolle huwelijken bij overeenkomende horoscopen. “Het is een controversieel onderwerp. Persoonlijk houd ik mij afzijdig van deze vorm van matchmaking en adviseer ik geen astrologen aan mijn cliënten.”
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid, LIFESTYLE, NIEUWS, Religie & Levenswijze
Astrologie: een integraal onderdeel van de Indiase cultuur – Interview met Pawan Kumar Mishra – Rajiv Malik
“Astrologie is big and booming business in India, omdat de levens van miljoenen Indiërs erdoor worden beïnvloed. Elke familie heeft makkelijk toegang tot de tempelpriester die voor hen ook als astroloog optreedt.”
Voor Hindorama interviewde ik diverse personen over de rol van astrologie in het leven van Indiërs. Dit artikel is een weergave van het uitgebreide interview met Pawan Kumar Mishra, wereldberoemd astroloog, Vaastu consultant, mentor en auteur van het boek Living Hanuman – A journey from a selfie to the Self through Shri Hanuman Chalisa (2019). Astrologie is booming business en Mishra wordt voor van alles en nog wat geraadpleegd: studiekeuze, carrièreplanning, bedrijfsnaam, medische operatie, juridische procedures enzovoort. Met het matchen van huwelijkspartners houdt hij zich niet bezig. In een apart artikel wordt hier nader op ingegaan.
“Ik ben zo blij om geïnterviewd te worden door Hindorama”, zegt Pawan Kumar Mishra. “Ik heb namelijk een zeer nauwe band met de mensen in Nederland. In feite is Nederland als een tweede thuis voor mij. Ik breng er veel tijd door als ik op reis ben. Een zeer groot aantal doctoraten in onderwerpen die verband houden met de Hindi literatuur wordt gedaan door mensen uit Nederland. Vermeldenswaard is ook dat de Sadhak Gram Village van mijn goeroe Swami Veda Bharti in Rishikesh is ontworpen door Manish Dixit, een in Nederland gevestigde stadsplanner.”
Mishra’s verbondenheid met het Ramayan
Mishra begon zich al op elfjarige leeftijd voor astrologie te interesseren. Als kind van zeven of acht jaar zag hij dat heiligen en sadhoes die zijn dorp in Madhubani, Bihar, bezochten soms handen van mensen bekeken. “Toen ik dat zo zag, realiseerde ik me dat er iets in de handen van mensen is wat je over hun toekomst vertelt en als de hand correct werd gelezen kon de voorspelling uitkomen.” Voor Mishra is er een innige verbondenheid met het Ramayanverhaal. “Madhubani is de plaats die geassocieerd wordt met godin Sita-ji. Zij staat ook bekend als dochter van Madhubani. Sita-ji’s vader stond bekend als Mithilesh en daaruit komt het woord Maithili, mijn moedertaal. De regio waartoe ik behoor staat bekend als Mithila. In feite komt Mithila van het woord Mithun dat liefde betekent.”
Pawan putra (zoon van Pawan, de Wind) is een van de benamingen van Hanuman, de apenvoorman in het Ramayan, die om zijn moed, toewijding en trouw wordt vereerd. “Ik groeide op terwijl mijn moeder elke ochtend de Shri Hanuman Chalisa reciteerde en daarbij mijn naam riep – sumirau pavana kumara. Ik ben haar dankbaar dat zij deze verzen als zaadjes diep in mijn psyche heeft geplant, bijna als mijn eerste inwijding. Mijn ouders ben ik dankbaar dat zij mij een naam hebben gegeven die ik deel met Shri Hanuman. Voor een kind was het iets heel groots om te ontdekken dat zijn naam voorkwam in een goddelijke hymne die elke ochtend werd gezongen. Ik stond altijd op als mijn naam werd gezongen door mijn moeder. Mijn relatie met Heer Hanuman begon zodra ik mijn ogen opende in deze wereld.”
De eerste voorspelling
De eerste voorspelling die Mishra deed was na het zien van de handpalm van een klasgenoot. Zij woonden in dezelfde omgeving omdat hun vaders voor hetzelfde bedrijf werkten. Op een ochtend zag hij dat zijn klasgenoot niet de gebruikelijke schoolkleding droeg en toen hij hem vroeg waarom, vertelde deze dat hij ging verhuizen omdat zijn vader bericht had gekregen dat hij werd overgeplaatst. “Voordat hij verder ging, nam ik zijn hand in de mijne, keek in zijn handpalm en zei hem dat het onmogelijk was dat hij zou vertrekken. Daarna was ik alweer vergeten dat ik dit aan hem had gezegd. Een paar dagen later zag ik hem weer op school en hij vertelde dat de plannen waren veranderd en hij niet ging verhuizen. Zijn ouders kwamen bij ons thuis en vertelden mijn vader wat ik aan hun zoon had gezegd. Zij hadden al hun spullen al gepakt, toen op het laatste moment de overplaatsing werd geannuleerd. De ouders wilden mij graag ontmoeten. Zij waren verbijsterd dat een kleine jongen dit van tevoren had voorspeld.”
Na dit voorval werd Mishra een soort ster. Hij nam de hele zaak heel serieus en zijn belangstelling voor handlijnkunde en astrologie nam sterk toe. “Ik was een zeer godsdienstige jongen. Van jongs af aan deed ik mijn gebeden heel serieus. Het woord verspreidde zich en meer en meer mensen kwamen naar mijn huis. Ze zaten buiten om mij hun hand te laten zien, maar mijn grootvader wilde mij geen ongemak bezorgen en liet mijn rust niet verstoren.”
Autodidact
Mishra: “Ik denk dat de kennis van astrologie iets is wat ik uit mijn vorige levens heb meegekregen door de zegeningen van de rishi’s en grote spirituele persoonlijkheden zowel van mijn vaders- als moederskant. Toen ik klein was, heb ik nooit enige formele opleiding genoten op het gebied van handlijnkunde of astrologie. Deze kennis zat in mijn ziel en begon zich te manifesteren toen ik opgroeide. Dat ik voorspellingen deed die uitkwamen, had mij bewust gemaakt van mijn eigen innerlijke krachten en had mijn zelfvertrouwen een flinke boost gegeven. Deze kennis heb ik uit mijn vorige leven, maar tegelijkertijd heb ik voortdurend aan zelfstudie gedaan.”
Hoewel Mishra’s belangstelling voor astrologie bleef, volgde hij een kunstopleiding en ging in het bedrijfsleven werken. Een zwaar verkeersongeval veranderde echter zijn leven. Als gevolg van rugletsel was hij lange tijd bedlegerig. Hij verloor zijn baan. Een bevriende astroloog raadde hem aan om zijn passie – palmistiek en astrologie – krachtiger na te streven. Op bed liggend begon hij de handpalmen van mensen te lezen en hij bestudeerde tegelijkertijd veel boeken. “Toen ik verder kwam, realiseerde ik me dat handlezen erg intuïtief en subjectief is. Aanvankelijk zag ik handlijnkunde en astrologie als één geheel. Later, toen ik me verder ontwikkelde, stopte ik met handlezen en begon ik de Vedische Astrologie te bestuderen en te beoefenen. Daarna begon ik de horoscopen van mensen te bestuderen. Nu beoefen ik Vedische Astrologie en Vaastu Wetenschap. In beide heb ik mijzelf bekwaamd.”
Mishra leidt programma’s over astrologie voor bedrijven. Hij doet een zeer speciaal programma voor therapeuten waarin hij hun leert hoe zij astrologie kunnen gebruiken om betere resultaten van hun therapeutische behandelingen te krijgen. “Astrologie kan in psychotherapie gebruikt worden om antwoorden te krijgen op vele vragen, zelfs zonder deze te stellen. Soms bevatten de gegeven antwoorden op vragen niet eens de volledige informatie over wat er gebeurt op het niveau van hun bewuste en onderbewuste. Inzichten die astrologie verschaft kunnen tot een beter begrip leiden. Voor alle soorten genezingstherapieën geldt dat therapeuten en medici astrologie kunnen gebruiken als een hulpmiddel om hun patiënten beter te begrijpen.”
Planeten bepalen je lot niet!
Astrologie gaat over het bestuderen van de stand van de planeten en de sterrenbeelden en het interpreteren daarvan. Mishra benadrukt dat deze planeten en sterrenbeelden niet je toekomst of je lot bepalen. Er is geen causaal verband tussen de planeten en iemands lot. “Dit is het eerste wat ik zou willen verduidelijken omdat astrologen over de hele wereld gewoonlijk het tegenovergestelde zien. De perceptie dat de planeten iemands lot bepalen klopt niet. Planeten bepalen je lot niet! Je lot wordt bepaald door je eigen daden en keuzes. Sommige keuzes tezamen leiden tot een deel van de gevolgen die staan te gebeuren. Of het nu gaat om keuzes die in dit leven of in vorige levens zijn gemaakt, cumulatief zullen ze gevolgen hebben die ook worden gedefinieerd als het lot. Je kunt dit alles duidelijk zien in de kosmische spiegel. Wanneer een radioloog een röntgenfoto of een ultra-sonogram bestudeert, kan hij zijn waarnemingen vertellen op basis van wat hij kan zien. Wat hij meedeelt is zijn interpretatie van wat voor hem zichtbaar is. Op dezelfde manier wordt astrologie ook een instrument waarmee je dingen kunt zien. Als je de dingen eenmaal duidelijk kunt zien, kun je de bevindingen op vele manieren gebruiken. Astrologie is een integraal onderdeel van het Vedisch erfgoed in India. Het maakt deel uit van de Veda’s, het is een van de upa veda’s die deel uitmaakt van Atharva Veda. Astrologie is de wetenschap van jyotish of wetenschap van het licht. Astrologie is dus een deel van onze spirituele en culturele traditie.”
Mishra merkt op dat veel mensen zich tegenwoordig aangetrokken voelen tot deze wetenschap. Hij plaatst echter vraagtekens bij de kwaliteit van de kennisbronnen die worden aangeboord. Niet iedereen is geschikt om astrologie te studeren. Astrologie is een zeer complexe wetenschap die is verbonden met astronomie en wiskunde. Bovendien moet men ook de menselijke geest begrijpen. Er zijn veel prestigieuze universiteiten die astrologie onderwijzen. De belangrijkste zijn de Benares Hindu Universiteit, de Universiteit van Chennai, de Mithila Universiteit en de Lal Bahadur Shastri Universiteit. Als hij vandaag astrologie zou studeren, zou hij kiezen voor de Benares Hindu Universiteit, de meest prestigieuze en een van de oudste instellingen waar astrologie wordt onderwezen.
In India wordt door velen de tempelpriester als astroloog geraadpleegd. Hierover zegt Mishra: “Ondanks het feit dat zij niet gekwalificeerd of opgeleid zijn in astrologie, stelt hun religieuze devotie hen in staat intuïtieve krachten te ontwikkelen die helpen als astroloog op te treden en diegenen te helpen die hen voor dit doel benaderen. Alleen al door op de heilige plaats te zijn en goden en godinnen te aanbidden, zijn zij verbonden met het goddelijke en hebben zij toegang tot hogere niveaus van bewustzijn.”
Verschillende toepassingen van astrologie
Astrologie kan helpen bij het diagnosticeren, voorspellen en behandelen van vele ziektes, waaronder psychosomatische ziektes. Veel ziektes zijn gerelateerd aan planeten. Bij psychosomatische ziektes is bijvoorbeeld de maan belangrijk. Problemen met de schildklier en de nieren kunnen met behulp van astrologie beter worden behandeld. Verschillende planeten kunnen een verschillende invloed hebben op de verschillende organen van het menselijk lichaam en ook op de geest. “Op basis van de positie van de planeten in iemands horoscoop kunnen wij een persoon aangeven waarmee hij of zij in het leven voorzichtig zou moeten zijn of met welke activiteiten men zich niet zou moeten inlaten. Bijvoorbeeld, als iemands horoscoop zegt dat hij of zij volgens de configuratie van de planeten een operatie zou kunnen ondergaan, dan zou ik die persoon aanraden voorzichtig te zijn met bijvoorbeeld het tillen van zware voorwerpen of goed op zijn of haar houding te letten. Ik heb een keer een vrouw die kathak (klassieke Indiase dans) wilde leren op grond van wat haar horoscoop liet zien, voorgesteld liever haar interesses in muziek en schilderen na te streven. Met haar bottengestel zou dansen niet goed voor haar zijn. Met astrologie kan men ook bepalen welke yoga-oefeningen men zou moeten doen.”
Mishra legt verder uit dat je met behulp van astrologie verspilling van moeite kan voorkomen door je te concentreren op winstgevende zaken. Astrologie wordt bijvoorbeeld gebruikt om de bewegingen van aandelen te begrijpen en te voorspellen. “Ik doe dit niet, het is niet mijn vakgebied. Ik ben geen academisch geschoolde astroloog en ik heb geen interesse in aandelen. Astrologie is een goddelijke wetenschap. De rol van astrologie is hoe je de keten van karma’s kunt begrijpen, zodat je jezelf kunt bevrijden van deze keten van karma’s en jezelf kunt verheffen naar een hoger niveau van bestaan.” Het is echter tegenwoordig erg in de mode om de beurs te voorspellen met behulp van astrologie. Voor Mishra lijkt dit op het gebruik van astrologie als een soort supercomputer voor het spelen van videospelletjes. Hij meent dat het mogelijk is de bewegingen van aandelen, metalen, grondstoffen enzovoort met succes te voorspellen door gebruikmaking van astrologie. Het voorspellen van dagelijkse of uurlijkse bewegingen van aandelen is mogelijk. Zelfs aan de hand van de naam van bedrijven kan men voorspellingen doen. Astrologie is dus een instrument of een wapen dat door verschillende astrologen voor verschillende doeleinden kan worden ingezet. De aandelenmarkt wordt hoofdzakelijk beheerst door één planeet, Mercurius, een snel bewegende planeet. Als men de bewegingen van de planeet Mercurius volgt, kan men dit soort voorspellingen doen. Mishra benadrukt dat dit niet zijn terrein is. “Als u mijn visitekaartje ziet, ziet u dat de functiebenaming die ik voor mezelf heb gekozen, is dat ik iemand ben die zal werken als uw wake-up assistent. Astrologie is slechts een hulpmiddel om je wakker te schudden opdat je je bewust wordt van je eigen enorme potentieel, je eigen goddelijkheid en de beste manier waarop je je eigen levenspad kunt volgen.”
Diverse verzoeken om advies
Mishra vertelt dat hij, bijvoorbeeld, wordt geraadpleegd over de timing van de geboorte van een kind, of over operaties die iemand moet ondergaan. In sommige gevallen kon hij overmatig bloedverlies zien en raadde aan op het moment van de operatie een aantal vrijwilligers klaar te hebben staan omdat er behoefte kon zijn aan bloeddonoren. Mensen zijn hem dankbaar voor dergelijke aanwijzingen. Hij wordt ook benaderd door zakenlui voor advies over hun zaken of welke mensen ze voor bepaalde functies moeten aannemen. Hij raadde een bedrijfseigenaar een keer af om iemand als CEO aan te stellen, aangezien die niet betrouwbaar leek. Er waren echter al contractuele verplichtingen aangegaan, dus de persoon werd wel aangesteld. Mishra was niet verbaasd toen hij later te horen kreeg dat de persoon een flink bedrag had gestolen en in de gevangeis was beland. Hij vond het jammer dat de zakenman, na zijn advies, niet beter had opgelet en zodoende de schade had kunnen beperken. Op basis van hun horoscoop kan hij mensen ook voorstellen welke naam ze voor hun bedrijf zouden moeten kiezen, of hoe die naam zou moeten klinken. Studenten raadplegen hem over hun studiekeuze en carrièremogelijkheden. Soms adviseert hij hoe met rechtszaken en procesvoering om te gaan. Uiteraard is het beste om juridische problemen te vermijden. Soms raadt hij aan de zaak uit te stellen. Als het mogelijk is raadt hij zelfs aan een tijdje uit het zicht te blijven door bijvoorbeeld naar het buitenland te gaan.
Koffiemoklezen
Astrologen vormen heden ten dage een onafhankelijke klasse van professionals die zowel oosterse als westerse astrologie beoefenen. In het westen worden ook palmistiek en Egyptische astrologie beoefend. Voorts zijn er ook tarotkaartlezers en zelfs koffiemoklezers. Mishra vertelt over zijn ervaring in Griekenland. “Mijn vrienden daar stelden mij voor aan een koffiemoklezeres. Koffiemoklezers kijken in de mok nadat je een paar slokken koffie hebt gedronken en doen dan voorspellingen aan de hand van de vorm van het schuim die ze waarnemen. Het was 2013 en ik was druk met mijn boek over Hanuman. Het script was bijna af. Ik vroeg aan de koffiemoklezeres wanneer het zou worden gepubliceerd. Ze wierp een blik in mijn mok en zei dat ze het boek niet kon zien. Ze had het gevoel dat het uitgeven ervan nog ver weg zou zijn. Ik was nieuwsgierig en vroeg of het volgend jaar zou worden gepubliceerd of misschien 2015 of 2016. Maar ze zei steeds dat het nog ver weg was. Ik dacht: ‘Het boek is al min of meer klaar en zal dus zeer binnenkort worden gepubliceerd. Deze vrouw weet niets.’ Echter, het heeft me uiteindelijk zes jaren gekost om het boek gepubliceerd te krijgen. Astrologie gaat niet alleen over twee en twee is vier. Astrologie gaat verder dan denken in termen van oorzaak en gevolg, gaat voorbij aan wat rationeel, logisch en opeenvolgend is voor een bewuste geest.”
Ritme van zonsopgang en -ondergang
Volgens Mishra kunnen met behulp van astrologie vrij nauwkeurige voorspellingen worden gedaan over een persoon. Zelfs als soms de volledige details over geboortedatum, -tijd en -plaats niet beschikbaar zijn. Het belangrijkste is hoe de maan in iemands horoscoop staat, want de maan is de snelst bewegende planeet. De beweging van de maan helpt om te bepalen welke beslissingen op verschillende tijdstippen moeten worden genomen, welke moeten worden uitgesteld of moeten worden vermeden. De maanbeweging kan helpen te begrijpen welke activiteiten van zonsopgang tot zonsondergang moeten worden verricht, waardoor onze dagelijkse efficiëntie kan worden verbeterd. “Laat astrologie buiten beschouwing, zelfs als men een dagplanning ontwikkelt die in ritme is met de tijd, kan dat enorm helpen. Want uit de astrologie leren we dat alle planeten bewegen in ritmes, cycli en fasen. Zelfs in subfasen. Ook al begrijpt men dit niet allemaal of gelooft men niet in astrologie, dan nog kunnen mensen veel baat hebben bij een goede dagindeling en de tijd markeren wanneer ze slapen, opstaan, eten, sporten, mediteren enzovoort. De tijd om op te staan zou voor of dichter bij zonsopgang moeten zijn. Evenzo moet het tijdstip om te gaan slapen zo dicht mogelijk bij zonsondergang liggen. Ontwikkel tegelijkertijd een bewustzijn van je ademhaling. Ademhaling is de markering van tijd. Word je bewust van elke in- en uitademing. Alleen al het bewustzijn van de ademhaling en het instellen van een ritme kan zeer nuttig en heilzaam zijn. Het gaat om een begrip van tijd als een heilige entiteit die samenvloeit met iemands adem.”
Mishra zegt dat ook het ritme van de hersenen wordt geleid door het ritme van zonsopgang en zonsondergang. Na zonsopgang is er geen diepe slaap. De hersenen volgen de cyclus van het zonlicht. Elke dag, anderhalf uur voor zonsopgang, vinden in de ionosfeer bepaalde veranderingen plaats. Deze ionosfeer bevindt zich zestienhonderd kilometer boven het aardoppervlak. Ter vergelijking: in een vliegtuig vliegen we zo’n dertig kilometer boven het aardoppervlak. Als de zon opkomt, voelt elk grassprietje de verandering in de atmosfeer. De bladeren beginnen zich om half vijf ’s morgens voor te bereiden op fotosynthese. Planten, vogels, dieren, de hele natuur is klaar voor de zonsopgang. Dus idealiter moeten we proberen om anderhalf uur voor zonsopgang op te staan, wat bekend staat als brahma mahurat. Als men ’s morgens niet op tijd opstaat, mist men niet alleen het grote spel van de natuur, maar raakt men ook uit de maat en uit het ritme van de natuur. “Dat is net zoiets als wanneer het hele orkest iets speelt en de zanger iets anders zingt. Wat veel mensen doen, is laat opstaan en koffie drinken om volledig wakker te worden. Dan leest men de krant en WhatsApp-berichten. Wie tevreden is met zo een leven, moet dat zo doen. Mensen moeten echter begrijpen dat naarmate de ochtend vordert de zon in het tweede huis komt te staan, het huis van inkomen. Daarom wordt gezegd dat de vogel die vroeg opstaat de worm vangt. Als je inkomen wil verwerven in de vorm van liefde, vreugde, familie, rijkdom enzovoort, dan is dat de tijd om te ontvangen. Als je ’s morgens heel vroeg opstaat, zul je kalm zijn en in een meditatieve stemming”, aldus Pawan Kumar Mishra.
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid, INTERVIEW, LIFESTYLE, NIEUWS, Religie & Levenswijze
Astrology: An integral part of Indian culture – Interview with Pawan Kumar Mishra – Rajiv Malik
“Astrology is big and booming business in India because the lives of millions of Indians are influenced by it. Every family has easy access to the temple priest who also acts as an astrologer for them.”
For Hindorama, I interviewed several people about the role of astrology in the lives of Indians. This article reproduces the extensive interview with Pawan Kumar Mishra, world-renowned astrologer, Vaastu consultant, mentor and author of the book Living Hanuman – A journey from a selfie to the Self through Shri Hanuman Chalisa (2019). Astrology is booming business and Mishra is consulted for all sorts of things: study choice, career planning, company name, medical surgery, legal proceedings and so on. He is not in the business of marriage match making. This will be discussed in more detail in a separate article.
“I am so happy to be interviewed by Hindorama,” says Pawan Kumar Mishra. “After all, I have a very close relationship with the people in the Netherlands. In fact, Holland is like a second home to me. I spend a lot of time there when I travel. A very large number of PhDs in subjects related to Hindi literature are done by people from the Netherlands. It is also worth mentioning that the Sadhak Gram Village of my guru Swami Veda Bharti in Rishikesh was designed by Manish Dixit, a Netherlands-based town planner.”
Intimate connection with the Ramayan
Mishra began to take an interest in astrology at the age of eleven. As a child of seven or eight, he saw that saints and sadhus visiting his village in Madhubani, Bihar, sometimes looked at people’s hands. “When I saw it like that, I realised that there is something in people’s hands that tells you about their future and if the hand was read correctly, the prediction could come true.” For Mishra, his life has an intimate connection with the Ramayan. “Madhubani is the place associated with goddess Sita-ji. She is also known as daughter of Madhubani. Sita-ji’s father was known as Mithilesh and from that comes the word Maithili, my mother tongue. The region to which I belong is known as Mithila. In fact, Mithila comes from the word Mithun which means love.”
Pawan putra (son of Pawan, the Wind) is one of the names of Hanuman, the monkey leader in Ramayan, who is revered for his courage, devotion and loyalty. “I grew up with my mother reciting the Shri Hanuman Chalisa every morning, calling my name – sumirau pavana kumara. I am grateful to her for planting these verses like seeds deep in my psyche, almost like my first initiation. I am grateful to my parents for giving me a name that I share with Lord Hanuman. For a child to discover that his name was in a divine hymn sung every morning was something very big. I always stood up when my name was sung by my mother. My relationship with Lord Hanuman started as soon as I opened my eyes in this world.”
The first prediction
The first prediction Mishra made was after seeing the palm of a classmate’s hand. They lived in the same area because their fathers worked for the same company. One morning, he noticed that his classmate was not wearing the usual school clothes and when he asked him why, he told him that he was moving because his father had been informed that he was being transferred. “Before he continued, I took his hand in mine, looked into his palm and told him that it was impossible for him to leave. After that, I had already forgotten that I had said this to him. A few days later, I saw him again at school and he told me that his plans had changed and he was not going to move. His parents came to our house and told my father what I had told their son. They had already packed their things when the transfer was cancelled at the last minute. The parents wanted to meet me. They were stunned that a little boy had predicted this in advance.”
After this incident, Mishra became a sort of star. He took the whole thing very seriously and his interest in palmistry and astrology increased greatly. “I was a very religious boy. From an early age I did my prayers very seriously. The word spread and more and more people came to my house. They sat outside to show me their hand, but my grandfather did not want to cause me any inconvenience and would not allow my peace to be disturbed.”
Self-taught
Mishra: “I think the knowledge of astrology is something I inherited from my past lives through the blessings of the rishis and great spiritual personalities from both my father’s and mother’s side. When I was young, I never had any formal training in the field of palmistry or astrology. This knowledge was in my soul and began to manifest as I grew up. The fact that I made predictions that came true had made me aware of my own inner strengths and had boosted my self-confidence. I have this knowledge from my previous life, but at the same time I have been constantly self-educating.”
Although Mishra’s interest in astrology remained, he pursued an art course and started serving the corporate sector. However, a serious road accident changed his life. Due to back injury, he was bedridden for a long time. He lost his job. An astrologer friend of his advised him to pursue his passion – palmistry and astrology – more vigorously. Lying on his bed, he started reading people’s palms and at the same time studied many books. “As I progressed, I realised that palmistry is very intuitive and subjective. Initially, I saw palmistry and astrology as one. Later, as I developed, I stopped doing palmistry and started studying and practising Vedic Astrology. Then I started to study people’s horoscopes. Now I practise Vedic Astrology and Vaastu Science and both are self thaught.”
Mishra conducts programmes on astrology for companies. He does a very special programme for therapists where he teaches them how to use astrology to get better results from their therapeutic treatments. “Astrology can be used in psychotherapy to get answers to many questions, even without asking them. Sometimes the answers given to questions do not even contain the full information about what is happening at the level of their conscious and subconscious. Insights provided by astrology can lead to a better understanding. For all types of healing therapies, therapists and physicians can use astrology as a tool to better understand their patients.”
Planets do not determine your fate!
Astrology is about studying the position of the planets and constellations and interpreting them. Mishra emphasises that these planets and constellations do not determine your future or your fate. There is no causal relationship between the planets and one’s destiny. “This is the first thing I would like to clarify because astrologers around the world usually see the opposite. The perception that the planets determine one’s fate is not correct. Planets do not determine your fate! Your fate is determined by your own actions and choices. Some choices together lead to some of the consequences that are about to happen. Whether choices made in this life or in previous lives, cumulatively they will have consequences that are also defined as destiny. You can see all this clearly in the cosmic mirror. When a radiologist studies an X-ray or an ultra-sonogram, he can tell his observations from what he can see. What he reports is his interpretation of what is visible to him. In the same way, astrology also becomes an instrument through which you can see things. Once you can see things clearly, you can use the findings in many ways. Astrology is an integral part of the Vedic heritage in India. It is part of the Vedas, it is one of the upa vedas that is part of Atharva Veda. Astrology is the science of jyotish or science of light. So astrology is a part of our spiritual and cultural tradition.”
Mishra notes that many people today are attracted to this science. However, he questions the quality of the sources of knowledge being tapped. Not everyone is suited to study astrology. Astrology is a very complex science that is linked to astronomy and mathematics. It also requires an understanding of the human mind. There are many prestigious universities that teach astrology. The most important ones are Benares Hindu University, Chennai University, Mithila University and Lal Bahadur Shastri University. If he were to study astrology today, he would choose Benares Hindu University, the most prestigious and one of the oldest institutions where astrology is taught.
In India, many people consult the temple priest as an astrologer. Mishra says: “Despite not being qualified or trained in astrology, their religious devotion enables them to develop intuitive powers that help them act as astrologers and assist those who approach them for this purpose. Just by being in the sacred place and worshipping gods and goddesses, they are connected to the divine and have access to higher levels of consciousness.”
Different applications of astrology
Astrology can help diagnose, predict and treat many illnesses, including psychosomatic illnesses. Many illnesses are related to planets. For example, in psychosomatic illnesses, the Moon is important. Problems with the thyroid gland and the kidneys can be treated better with the help of astrology. Different planets can have a different influence on different organs of the human body and also on the mind. “Based on the position of the planets in a person’s horoscope, we can indicate to a person what he or she should be careful of in life or what activities one should not engage in. For example, if someone’s horoscope says that he or she could undergo an operation according to the configuration of the planets, I would advise that person to be careful with, for example, lifting heavy objects or to pay attention to his or her posture. I once suggested to a woman who wanted to learn kathak (classical Indian dance) on the basis of what her horoscope showed, that she should rather pursue her interests in music and painting. With her bone structure, dancing would not be good for her. With astrology, one can also determine which yoga exercises one should do.”
Mishra further explains that with the help of astrology, one can avoid wasting effort by focusing on profitable things. Astrology, for instance, is used to understand and predict the movements of stocks. “I don’t do this, it’s not my area of expertise. I am not an academic astrologer and I have no interest in stocks. Astrology is a divine science. The role of astrology is how to understand the chain of karma so that you can free yourself from this chain of karma and elevate yourself to a higher level of existence.” However, it is very much in vogue these days to predict the stock market with the help of astrology. For Mishra, this is like using astrology as a kind of supercomputer for playing video games. He believes that it is possible to successfully predict the movements of stocks, metals, commodities and so on by using astrology. Predicting daily or hourly movements of shares is possible. Even from the name of companies, one can make predictions. Astrology is thus a tool or a weapon that can be used by different astrologers for different purposes. The stock market is mainly ruled by one planet, Mercury, a fast moving planet. If one follows the movements of the planet Mercury, one can make this kind of prediction. Mishra stresses that this is not his field. “If you see my business card, you will see that the job title I have chosen for myself is that I am someone who will work as your wake-up assistant. Astrology is just a tool to wake you up so that you become aware of your own enormous potential, your own divinity and the best way for you to follow your own life path.”
Various requests for advice
Mishra says he is consulted, for instance, on the timing of a child’s birth, or on operations that someone has to undergo. In some cases, he could see excessive blood loss and advised to have some volunteers ready at the time of surgery as there could be a need for blood donors. People are grateful to him for such instructions. He is also approached by businessmen for advice on their affairs or what people they should hire for certain positions. He once advised a business owner against appointing someone as CEO as he did not seem trustworthy. However, contractual obligations had already been entered into, so the person was appointed. Mishra was not surprised when he was later told that the person had stolen a substantial amount of money and had been jailed. He regretted that the businessman, following his advice, had not taken better care and thus could have limited the damage. Based on their horoscope, he can also suggest to people what name they should choose for their company, or how that name should sound. Students consult him about their choice of study and career options. Sometimes he advises on how to deal with lawsuits and litigation. Of course, it is best to avoid legal problems. Sometimes he advises to postpone the case. If possible, he even advises to stay out of sight for a while, for example by going abroad.
Coffee mug reading
Astrologers today form an independent class of professionals who practise both Eastern and Western astrology. In the West, palmistry and Egyptian astrology are also practised. There are also tarot card readers and even coffee mug readers. Mishra tells of his experience in Greece. “My friends there introduced me to a coffee mug reader. Coffee mug readers look into the mug after you have had a few sips of coffee and then make predictions based on the shape of the foam they observe. It was 2013 and I was busy with my book on Hanuman. The script was almost finished. I asked the coffee mug reader when it would be published. She glanced into my mug and said she could not see the book. She felt that publishing it would be a long way off. I was curious and asked if it would be published next year or maybe 2015 or 2016. But she kept saying it was still far away. I thought, ‘The book is already more or less ready and will therefore be published very soon. This woman knows nothing.’ However, it ended up taking me six years to get the book published. Astrology is not just about two and two is four. Astrology goes beyond thinking in terms of cause and effect, beyond what is rational, logical and sequential to a conscious mind.”
Rhythm of sunrise and sunset
According to Mishra, astrology can be used to make fairly accurate predictions about a person. Even if sometimes the full details of date, time and place of birth are not available. The most important thing is how the moon stands in a person’s horoscope, as the moon is the fastest moving planet. The movement of the Moon helps to determine which decisions should be made at different times, which should be postponed or avoided. The movement of the moon can help to understand which activities should be done from sunrise to sunset, thus improving our daily efficiency. “Leaving astrology aside, even developing a daily schedule that is in rhythm with time can help tremendously. For from astrology we learn that all planets move in rhythms, cycles and phases. Even in sub-phases. Even if one doesn’t understand all this or doesn’t believe in astrology, people can benefit a lot from a good daily schedule and marking the time when they sleep, get up, eat, exercise, meditate and so on. The time to get up should be before or closer to sunrise. Similarly, the time to sleep should be as close to sunset as possible. At the same time, develop an awareness of your breathing. Breathing is the marker of time. Become aware of every inhalation and exhalation. Just being aware of breathing and establishing a rhythm can be very helpful and beneficial. It is about an understanding of time as a sacred entity that merges with one’s breath.”
Mishra says the rhythm of the brain is also guided by the rhythm of sunrise and sunset. After sunrise, there is no deep sleep. The brain follows the cycle of sunlight. Every day, one and a half hours before sunrise, certain changes take place in the ionosphere. This ionosphere is located sixteen hundred kilometres above the surface of the earth. To compare: in an aeroplane we fly about thirty kilometres above the surface of the earth. When the sun rises, every blade of grass feels the change in the atmosphere. The leaves begin to prepare for photosynthesis at 4.30 in the morning. Plants, birds, animals, all of nature is ready for sunrise. So ideally, we should try to get up an hour and a half before sunrise, which is known as brahma mahurat. If one does not get up on time in the morning, one not only misses the great play of nature, but also gets out of tune and out of rhythm with nature. “That is like when the whole orchestra plays something and the singer sings something else. What many people do is get up late and drink coffee to wake up completely. Then they read the newspaper and WhatsApp messages. Those who are satisfied with such a life should do so. However, people should understand that as the morning progresses, the sun enters the second house, the house of income. That is why it is said that the bird that rises early catches the worm. If you want to get income in the form of love, joy, family, wealth and so on, that is the time to receive. If you get up very early in the morning, you will be calm and in a meditative mood,” says Pawan Kumar Mishra.
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid, INTERVIEW, LIFESTYLE, NIEUWS, Religie & Levenswijze
Lifecoach en sociaalonderneemster Sunita Chote: ‘Maak kracht van je klacht’ – Hindorama

SB Fotografie: Sacha de Boer
Sunita Chote (Paramaribo, 1969) is lifecoach en sociaal onderneemster die op een laagdrempelige manier probeert vrouwen met psychische klachten te helpen. De laagdrempeligheid zit in het bieden van zorg en hulp in een informele setting zoals in een buurthuis of als onderdeel van het vrijwilligerswerk. Haar aandacht gaat in eerste instantie uit naar het welbevinden van de persoon zoals wat vindt iemand leuk om te doen, waar wordt zij blij van of waar put zij kracht uit. In deze fase richt Sunita zich niet op de klachten maar juist op de kracht, het talent en de kwaliteiten van iemand. Pas nadat er verbinding is ontstaan tussen haar en de persoon in kwestie komt de vraag aan de orde hoe de klachten kunnen worden omgezet naar kracht en wat er voor nodig is. Met andere woorden, het gaat niet om een (medisch) behandelplan of andere formele zorg maar om een coachingstraject gericht op verandering van gedrag en communicatie. Sunita noemt het zelf geen hulpverleningstraject, maar coaching. Op dit moment is zij MHFA-trainer (Mental Health First Aid) en ook bezig met de bacheloropleiding HBO Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Ervaringsdeskundigheid (Social Work).
Depressie
Sunita begon haar carrière ooit als medewerkster van het postsorteercentrum in Utrecht. Binnen dit bedrijf groeide zij door naar de functie van teamleider. Na een reorganisatie stapte zij over naar Brink’s Nederland waar zij tot 2015 verschillende functies bekleedde onder andere als teamleder, vestigingsmanager en uiteindelijk als kwaliteitscoördinator van zeven vestigingen. Sunita is op haar achttiende getrouwd en heeft twee volwassen kinderen. Op haar 27e raakte zij in een depressie als gevolg van een jeugdtrauma. Op haar vijfde jaar is zij seksueel misbruikt. Dit misbruik was het begin van een duistere reisgenoot. Op die leeftijd begrijp je niet wat er met je is gebeurd, aldus Sunita. Terwijl zij opgroeide had zij te maken met veel nachtmerries, werd zij een teruggetrokken, stil meisje met altijd een boze blik op haar gezicht en op school een eenling. Thuis leek ze wel een spons die alle ruzies, strenge opvoeding opzoog. Het betekende ook dat ze door de traumatische ervaring een laag zelfbeeld had ontwikkeld. Ze durfde nooit iets te zeggen of haar gevoel te uiten. De enige oplossing die zij toen zag was op haar achttiende trouwen en uit huis gaan, niet wetend dat haar ‘volle spons’ als reisgenoot met haar meeging. De depressies werden vanaf haar 27e jaar manifest. Voor de familie en haar gezin was het nieuw. Niemand had er ooit mee te maken gehad. Er werd ook niet openlijk gesproken over depressie en andere psychische aandoeningen. Als gevolg van de depressie deed Sunita een suïcidepoging. Vanwege de crisissituatie werd ze door de huisarts doorverwezen voor cognitieve gedragstherapie. Zo begon haar eigen herstelproces dat ruim dertien jaar duurde, een periode van vallen en opstaan. Om tot kracht en geluk te komen moest zij zichzelf leren liefhebben en goed voor zichzelf zorgen door de negatieve gedachtewereld die zij had ontwikkeld om te buigen naar positiviteit. Deze zoektocht leidde bij haar ook tot verdieping in hindoeïsme, meditatie, yoga, mindfulness, het oppakken van vrijwilligerswerk en het lezen van veel inspirerende werken van uiteenlopende schrijvers.

Uitreiking certificaten Van klacht naar kracht training
Ondersteuning van vrouwen
In 2011 raakte Sunita in contact met vrouwen die ook soortgelijke ervaringen hadden en uit angst niet durfden om hulp te vragen of met lotgenoten te praten. Dit maakte bij haar iets los. Zij heeft toen een training ontwikkeld met de inzichten, kennis wat haar in haar eigen verwerkingsproces heeft geholpen. Zij startte in Houten met een stichting die op non-profit basis gratis trainingen aanbood aan vrouw met daarbij nazorg en coaching. Het betrof hierbij niet alleen vrouwen met een Hindostaanse achtergrond, maar ook autochtone vrouwen of vrouwen met een islamitische of christelijke achtergrond. Deze vrouwen werden via via, door instanties (Buurtteam en Wijkpartners) doorgestuurd of kwamen bij haar terecht via social media. Daarnaast verzorgt zij ook regelmatig online coaching met cliënten uit Suriname of India.
Ommekeer
In 2015 kwam een reorganisatie bij Brink’s en die leidde bij haar tot de vraag of ze verder in loondienst werkzaam wilde zijn of als ZZP-er verder haar carrière wilde voortzetten. In de tussentijd had zij inmiddels haar HBO-opleiding Integrale kwaliteitsmanagement afgerond. Met de opgedane ervaringen als vrijwillige lifecoach besloot zij in 2017 als sociaalonderneemster zelfstandig aan de slag te gaan onder de naam peersSCOaching. De inhoudelijke kant van haar coachingstraject is een samenwerking met de cliënt. Zij biedt een op een coaching, groepstrainingen, mindfulness, meditatie en langdurige nazorg. De nazorg is het belangrijkste onderdeel van het coachingstraject omdat de nieuw verworven kennis geïntegreerd moet worden in het dagelijkse leven en als tweede natuur eigen gemaakt moet worden. Het betekent dat zij mensen leert hun leven anders in te richten of anders om te gaan met traumatische ervaringen uit het verleden. Het gaat daarbij vooral om coaching op maat. Een coachingstraject is geslaagd als de persoon in kwestie weer plezier en geluk kan ervaren op diverse leefgebieden (financieel, werk, studie, gezondheid, relatie) en zelfredzaam kan zijn in de maatschappij.

MK Fotowerken: Mariel Kolmschot
Inspiratie in het Hindoeïsme
Sunita vindt veel inspiratie in hindoeïstische geschriften om mensen te begeleiden bij hun psychologische en spirituele proces. Heel veel afbeeldingen (poster, beeldjes) refereren aan kwaliteiten, eigenschappen en vaardigheden die wij allemaal hebben, aldus Sunita. Een voorbeeld is de shivshakti (Ardhanarishvara) die in ons allen aanwezig is, een combinatie van de mannelijke en vrouwelijke energie. Shiv is onze rationele kant, impliceert logisch redeneren en analytisch denken. Shakti betreft onze gevoelsleven en emoties. Indien wij in staat zijn een balans te vinden tussen onze ratio en gevoelsleven dan wordt het nemen van beslissingen op zowel het voelen als denken goed afgewogen, aldus Sunita. Verder ziet zij het hindoeïsme als bron van bekende vormen van therapieën, zoals regressietherapie, meditatie en yoga die mensen helpen om in contact te komen met het hogere zelf en het onderbewustzijn.
Gewoon stoer
De confrontatie met haar eigen depressie heeft Sunita uiteindelijk geholpen om de mens en ziel te vinden achter de psychische klachten. Zij wist de inzichten op basis van kennis, ervaringen, wetenschap en het spirituele met elkaar te verbinden. Er lopen veel vrouwen en mannen die het contact met zichzelf kwijt zijn. Haar advies is dan ook: ‘Geloof in de eigen oerkracht en zorg dat je hulp vraagt om te snappen wat er met je aan de hand is en maak kracht van je klacht!’ In een interview met het tijdschrift Margriet (1 november 2018) verhaalt Sunita over haar drijfveer in haar werk als lifecoach: ‘Ik vind het gewoon stoer om depressie bespreekbaar te maken, gewoon stoer om taboes te doorbreken en stigma te verminderen. Het is gewoon stoer een andere vrouw in haar kracht te zetten! Ook gewoon stoer om een mens uit schaamtecultuur te halen, gewoon stoer dat ik dat doe als ervaringsdeskundige!’
Op haar website vinden belangstellenden nadere informatie over coachingstraject:
www.peerscoaching.com
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid
Radj Ramcharan: “Ik had corona!” – OM RISE Magazine
Verhaal van: Radj Ramcharan, projectleider bij de Stichting Lezen & Schrijven en secretaris van de Stichting ASHA in Utrecht.
Radj Ramcharan voelde zich niet goed en na onderzoek bleek hij corona te hebben. Hij lag enkele dagen in het ziekenhuis. Na een herstelperiode blikt hij terug op een heftige tijd.
Hij is een actieve hindoe in het Utrechtse met uiteenlopende maatschappelijke activiteiten, zoals huiswerkbegeleiding voor middelbare scholieren, bijeenkomsten voor oudere Hindoestanen, zeer betrokken bij het reilen en zeilen van de Hindoetempel. Daarnaast is Radj ook politiek actief voor het CDA, zowel in de stad Utrecht als landelijk. Dat allemaal naast zijn voltijdse baan bij stichting Lezen en Schrijven. Altijd energiek, betrokken en nooit ziek!

Mijn moeder werd op dinsdag 14 april 2020, 78 jaar. Omwille van Social Distancing heb ik haar niet in haar huis kunnen bezoeken maar ik heb haar wel met bloemen en ballonnen kunnen verrassen. Ze was blij mij om mij, na een maand, opnieuw te zien. Ze heeft mij iedere dag gebeld.
Het Holifeest
Maar begin maart voelde hij zich de hele week niet lekker. ‘In de avond koorts, koude rillingen, hoofdpijn en vooral spierpijn in mijn onderrug. Ik gebruikte vooral paracetamol en dacht dat het wel zou overgaan. Het bleef echter aanhouden.’ Radj vermoedde een opkomend griepje dat maar niet doorbrak.
‘Intussen ging het dagelijkse leven gewoon door met werk, vrijwilligerswerk en privéleven. Ook werd in die week Holi gevierd, het jaarlijkse Lentefeest voor Hindoes. Bij twee grote festiviteiten ben ik aanwezig geweest; flink gefeest en lol gehad, vele bekenden ontmoet, handen geschud en omhelsd. Maar mijn ‘griepje’ ging niet weg en plotseling ging het schrikbarend snel!’ Radj had vreselijke pijnen tot op zijn botten. ‘Zoveel pijn heb ik nooit meegemaakt’, vertelt hij achteraf.
‘s Middags belde hij zijn broer, die huisarts is in Utrecht. Hij informeerde naar mijn klachten en adviseerde mij om de huisartsenkliniek te bellen. ‘Ik moest erheen gebracht worden en buiten in de auto wachten, bij een sportzaal van een school. Na een half uurtje kwam een assistent mij ophalen’. Hij kreeg een mondkapje en handschoenen om. Na een korte intake werd hij doorverwezen naar het Diaconessenziekenhuis aan de overkant voor bloedonderzoek, hartfilm, bloeddruk en longfoto’s. ‘Ik was erg angstig en vroeg me af hoe dit toch kon gebeuren. Ik kreeg te horen dat ik een paar dagen in het ziekenhuis moest blijven. Voor mij een zeer heftige dag, zomaar van huis en nu in het ziekenhuis’.
Besmet
Na een dag kwam het bericht dat Radj besmet was, een lichte vorm. Hij had geen ademhalingsproblemen en zijn luchtwegen waren niet aangetast. ‘Direct na de uitslag heb ik geprobeerd om dit te melden aan iedereen met wie ik in aanraking was geweest. Met het verzoek om, bij klachten, zich te melden bij de huisarts’.
‘Inmiddels hadden familie, vrienden, kennissen en collega’s vernomen dat ik in het ziekenhuis lag. Ik kreeg daar toch zoveel berichten, religieuze filmpjes op mijn app. Ze stuurden gebeden voor mijn herstel! Of berichten als: je mag nog niet doodgaan, je moet nog zoveel doen!’ Heel attent was een telefoontje in het ziekenhuis van de Utrechtse burgemeester Van Zanen. Via GGD Utrecht had hij inzage in alle patiënten die opgenomen waren en daar heeft hij, na toestemming, mij gebeld. ‘Ik heb een mooi gesprek met hem gehad. Het is toch bijzonder dat hij naast zijn werk zo’n warme belangstelling toont in zijn burgers’.
Na drie dagen mocht hij het ziekenhuis verlaten met de afspraak om twee weken in thuisisolatie te gaan met zijn gezin. Verder werd hem op het hart gedrukt om heel serieus om te gaan met de hygiëneregels. ‘Thuis had mijn vrouw al twee weken griep, maar ze was al herstellende. Ze had alleen nog een lelijke hoest. Onze dochter heeft er gelukkig niets aan overgehouden’.
Radj kijkt terug op een heftige tijd. Het lijkt zo onecht, een nare droom, maar tegelijkertijd zijn er in de wijken mooie initiatieven en acties: boodschappen doen voor buren, koken voor ouderen en klaarstaan voor de ander. ‘Ikzelf ben mijn gezin erg dankbaar voor de zorg en aandacht thuis. Ook ben ik dankbaar voor de enorme betrokkenheid en hulp van familie, vrienden, collega’s en vooral de artsen en verpleegkundigen. Zij zijn mijn helden!’
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid
Humor in tijden van het Coronavirus – H. Ramsoedh
Humor is een van de manieren om om te gaan met crisissituaties. De huidige Coronacrisis roept bij mij associaties op met de roman Liefde in tijden van cholera (1986) van de Colombiaanse Nobelprijswinnaar Gabriel García Márquez over een onmogelijk en onvergetelijk liefdesverhaal tussen twee mensen met als hoofdthema’s ziekte (cholera), liefde, ouderdom, eenzaamheid en humor. Evenals in de roman van Márquez is nu ook bij de huidige Coronacrisis de humor gelukkig niet weg te denken.
Het is nu een aantal weken dat we te maken hebben met het Coronavirus en allerlei ongemakken die hiermee samenhangen. Al drie weken geldt er een gedeeltelijke lockdown of ‘ophokplicht’ die inmiddels vooralsnog tot eind april geldt: scholen en veel publieke instellingen zijn gesloten, openbare bijeenkomsten zijn afgelast en veel mensen werken thuis. Het Coronavirus heeft in Nederland reeds meer dan duizend doden geëist en enkele duizenden mensen zijn met dit virus besmet of liggen op een IC-afdeling in het ziekenhuis.
Het is schokkend om te zien hoe deze pandemie om zich heen grijpt. Ik vrees dat in veel ontwikkelingslanden deze pandemie een behoorlijke tol zal eisen vanwege de gebrekkige gezondheidszorg. Schokkend om te lezen is dat in een land als Oeganda (43 miljoen inwoners) slechts drie beademingsapparaten aanwezig zijn. Dit zal in veel andere ontwikkelingslanden niet anders zijn.
Het Coronavirus leidt tot allerlei ongemakken en sociale beperkingen: ouders die hun kinderen thuis moeten ondersteunen bij onderwijstaken, sociale contacten zijn in zeer belangrijke mate beperkt, zieken die niet bezocht kunnen worden, stervenden van wie geen afscheid genomen kan worden en veel ouderen die in een sociaal isolement zijn geraakt.
Het gaat ook om kleine ongemakken. Ik had al drie weken terug naar de kapper gewild, maar naar het zich laat aanzien zal dat in het gunstigste geval niet eerder zijn dan begin mei. Ik kreeg het advies om het haar maar in een paardenstaart te doen. Dit kleine ‘ongemak’ is echter te verwaarlozen als we dit afzetten tegen het grotere leed en ongemak in deze tijd.
In de beginperiode van het Coronavirus was er sprake van enige paniek bij de bevolking met name wat betreft de beschikbaarheid van producten in de supermarkten. Op sociale media circuleerde een filmpje over Amerikaanse vrouwen die elkaar in de haren vlogen vanwege een pak toiletpapier. Ook in Nederland heerste er in het begin een hamsterwoede van curieus genoeg vooral toiletpapier. Na oproepen van premier Rutte dat hamsteren absoluut niet nodig was en gelijk stond aan asociaal gedrag en het bericht van supermarkten dat van schaarste absoluut geen sprake was, werd de hamsterwoede bij het winkelend publiek gelukkig minder.
De afgelopen decennia overheersten het eigen ik en het egoïsme. Nederland had een kort lontje gekregen. Een ieder die het ergens niet mee eens was kon op sociale media ‘leeglopen’. Nederland leed aan ‘verbale diarree’. De term ‘zolderkamerterrorist’ deed in dit verband zijn intrede.
Als gevolg van de huidige Coronacrisis zien we gelukkig een kentering. Van Johan Cruijf is de bekende uitspraak ‘elk nadeel heb z’n voordeel’. We zien in deze periode allerlei hartverwarmende initiatieven ontplooid worden die blijk geven van een groeiende solidariteit in de samenleving. In de openbare ruimte zien we dat mensen rekening met elkaar houden. In navolging van de oproep van premier Rutte is er zorg voor elkaar en we letten op elkaar: de campagne doeslief lijkt aan te slaan. Sinds deze week zijn in Arnhem overal in de stad borden met teksten van de actiegroep Loesje geplaatst om, naar ik aanneem, vooral de glimlach te laten prevaleren in plaats van het chagrijn. Het is uiteraard de vraag in hoeverre de zorg voor en het letten op elkaar blijvend zullen zijn.
Op basis van sociaalpsychologisch onderzoek in het verleden werd gesteld dat in noodsituaties de mens een aantal treden op de ladder van de beschaving treedt. Dan grijpen paniek en geweld om zich heen en openbaart zich onze ware natuur. In dit verband wordt gesproken van de vernistheorie: de beschaving zou maar een dun laagje zijn dat bij het minste of geringste zou barsten. De auteur Rutger Bregman stelt daarentegen steevast dat in noodsituaties juist het omgekeerde het geval is: in noodsituatie komt het beste in mensen naar boven. Dat mensen van nature egoïstisch, paniekerig en agressief zijn is een hardnekkige mythe, aldus Bregman. Met de Blitz (Duitse luchtbombardementen van Londen) dacht Hitler het Engelse moreel te breken. Maar wie over de maanden van de Blitz leest stuit op de ene na de andere beschrijving van een wonderlijke kalmte die neerdaalde over Londen. Hitler had geen rekening gehouden met het typisch Britse karakter, de stiff upper lip en de droge Britse humor. Ondernemers zetten bordjes voor de ruïnes die eens hun winkels waren: more open than usual. Op basis van vele voorbeelden stelt Bregman dat de meeste mensen deugen, ook in crisistijden. Bregmans boek (De meeste mensen deugen. Een nieuwe geschiedenis van de mens -2019) is dan ook een aanrader (feelgood boek) in deze bijzondere tijd waarbij we vooral op ons zelf zijn aangewezen.
De huidige lockdown leidt uiteraard tot heel veel ongemak. De een kan er makkelijker mee omgaan dan de ander. In deze hectische tijden is de humor opvallend aanwezig, maar goed ook. Zo heeft de lockdown als gevolg dat contacten via sociale media met vrienden en familie zijn vergroot. Een van de contacten betreft het delen of de uitwisseling van veel grappen, plaatjes en memes (grappige filmpjes) in relatie tot het Coronavirus. Deze gaan inmiddels overal ter wereld viraal. Onderzoek naar humor is ook een serieuze tak van sport binnen de communicatiewetenschap. Communicatiewetenschappers van de Universiteit van Amsterdam en Leuven zijn een onderzoek gestart naar ‘Coronahumor’ over de hele wereld. De focus bij hun onderzoek ligt op verschillen tussen culturen en de ontwikkeling van ‘Coronahumor’ met als vragen in hoeverre deze humor de stemming verlicht of dient als scherpe politieke satire.
Wat is de betekenis van de uitwisseling van deze humor? Humor is een van de manieren om met de huidige situatie om te gaan, het nieuws dat we tot ons krijgen te behappen en ook om met elkaar te communiceren. Het aantal coronagrappen dat het internet dagelijks overspoelt, is dan ook enorm. Uit diverse onderzoeken blijkt dat humor en lach niet alleen stress wegnemen, het immuunsysteem versterken en de bloeddruk verlagen, maar ook troost bieden, mensen nader tot elkaar brengen en spanning ontladen. Met andere woorden humor en de lach zijn bevorderlijk voor de gezondheid, werken bevrijdend, helpen om de dagelijkse sores even te vergeten, helpen mensen om om te gaan met moeilijke situaties en relativeren een ernstige zaak als corona.
Sinds de Coronacrisis ontvang ik dagelijks via WhatsApp een tiental grappen, afbeeldingen en memes die verband houden met het Coronavirus. Dit zal voor velen gelden, neem ik aan. Ik krijg ze toegestuurd van vrienden en familie die ik vervolgens op mijn beurt weer doorstuur naar mijn vrienden- en familiekring. De meeste zijn redelijk onschuldig van aard en vorm: van flauw, humoristisch tot hilarisch. Ze spelen in op de realiteit en gaan dus meestal over hamsteren, thuiswerken, winkelen en afstand houden. Bij al deze grappen, afbeeldingen en memes zit er een categorie die weliswaar een link heeft met de Coronacrisis maar niettemin als seksistisch kan worden gekwalificeerd. Het bijzondere hiervan is dat ik deze memes en afbeeldingen van personen krijg toegestuurd van wie ik dat onder ‘normale omstandigheden’ zeer zeker niet zou hebben ontvangen. Ook de personen aan wie ik deze vervolgens doorstuur zou ik ze ook onder ‘normale omstandigheden’ niet hebben doorgestuurd. Mijn aanname is dat deze seksueel getinte afbeeldingen en memes vooral onder mannen circuleren, al weet ik het niet zeker. Blijkbaar zijn in deze bijzondere tijden de grenzen op dit punt (tijdelijk) opgerekt of fluïde geworden. ‘Het moet kunnen’ in deze hectische tijd zal de gedachte wel zijn.
In Freuds visie zou deze seksuele variant van de Coronahumor zijn oorsprong vinden in de onderdrukking van de mannelijke drift. Freuds theorie over driften is echter voor een belangrijk deel echter niet toetsbaar. Deze seksueel getinte Coronahumor heeft in mijn optiek vooral een sociale ventielfunctie, te weten de ontlading van sociale spanning die kennelijk ook een specifiek mannelijke humorvariant kent. Ook deze vorm van humor moeten we in deze tijd zien als een bron van vermaak en vooral niet al te serieus nemen. Mijn advies aan iedereen in deze periode van lockdown? Blijf vooral de humor opzoeken en deze zien als sociale medicatie in deze moeilijke tijden. Lachen om de vele afbeeldingen en memes is te vergelijken met een partijtje joggen; je hoeft er gelukkig niet de deur voor uit. En blijf vooral gezond.
Ter afsluiting hieronder twee van mijn favoriete ontvangen teksten in relatie tot het Coronavirus.
Memes: Internet
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid
Gezondheid en Geluk – M. Doerga
Zittend in meditatie op mijn favoriete rots bij de oever van de Ganges in Rishikesh voel ik een krachtige nieuwe inspirerende energie door m’n hele zijn circuleren. Een dankbaar, intens geluksgevoel stroomt door me heen. Als ik uit de meditatie kom, geniet ik van het rustige kabbelen van de stroomversnelling van de Ganges en van de warmte van de zachte novemberzon. Ik pak mijn notitieblok en begin zomaar te schrijven. De woorden stromen spontaan uit m’n geest en het houdt niet op, wat mij al meer dan twee jaar niet lukte door een nare gebeurtenis in mijn fysieke leven.
Ik word nu herinnerd aan mijn eindexamen Nederlands op de Kweekschool in Suriname. Voor het schrijven van een essay moesten wij kiezen uit verschillende titels waarvan geen één mij aansprak. De eerste 15 minuten verstreken en ik kon geen keuze maken uit die rare titels. Op een gegeven moment ‘pakte’ ik in een opwelling één van de titels en begon klakkeloos te schrijven wat er maar in me opkwam. Wis en waarachtig kreeg ik het hoogste cijfer voor essay schrijven en slaagde met het hoogste cijfer voor o.a. Nederlands.
Schrijven over zoiets bekends en toch weer niet bekend, het menselijk lichaam, moet nu ook wel lukken. Het menselijk lichaam is, zonder dat wij het beseffen, een wonderlijk apparaat. Het wordt in de yoga- en hindoefilosofie niet alleen de voortbewegende tempel van God genoemd, maar ook de wagen van de ziel. Want het voortbewegen van het lichaam, alle lichamelijke functies, waaronder ook de denkende geest valt, worden door de ziel bestuurd. Ook wel: de Kracht, de Kosmische Energie achter de zintuigen, achter de lichamelijke functies, achter het denken. Al deze functies in het menselijke apparaat worden bestuurd door die Eeuwige onveranderende, onbeïnvloedbare goddelijke Vonk diep in onze innerlijke Kern. Zelfs atheïsten en gnostici die niet in het begrip God geloven, geloven wel in een kosmische kracht (hetzelfde als ‘the God within’).
Zoals wij naar de tempel gaan om God te vereren, zo zou elk mens zijn/haar lichaam moeten vereren en respecteren om zowel lichaam als ziel (onze Atman) op verschillende manieren te voeden en gezond te houden. Want alleen met een gezond lichaam zijn wij in staat om God te vereren. Zoals te lezen in de Bhagvad Gita, hoofdstukken 6 en7, is het menselijk lichaam de materiële manifestatie, voortgevloeid uit de immateriële, alles overheersende en onvergankelijke Hogere Macht die wij de naam God hebben gegeven.
Berusting of acceptatie?
Hoe dit wonderbaarlijke instrument, dat ons lichaam is, te voeden en gezond te houden? Om deze vraag te beantwoorden moeten we eerst begrijpen wat gezond zijn/gezondheid betekent. Komt het woord gezond/gezondheid in je vizier, dan krijg je gelijk de associatie met het tegengestelde: ziek zijn/ziekte. Mogen wij dan niet of nooit ziek worden, ziek zijn? Deze associatie hoort bij de dualiteit van het leven. Zonder dualiteit is er geen verbinding, het één-zijn, mogelijk. Wij hebben dualiteit nodig om tot een verbinding met het Hogere te evolueren. Alles wat geschapen is, is aan verandering en verval onderhevig. Zo ook ons inwendig en uitwendig lichaam. De ene ziekte is te genezen (griep, ontsteking), de andere soms wel, soms niet. Alhoewel ik het vaak zelf niet begrijp, heb ik me door vele spirituele leraren laten vertellen dat alles wat ons overkomt een reden heeft; ook voor nare langdurige, chronische en ongeneeslijke ziekten. Er zijn nou eenmaal dingen in het Universum die ver voorbij ons begripsvermogen gaan.
Het meest belangrijke is: “Hoe gaan we zelf met vervelende kwalen en nare ziektes om?”
Een munt heeft twee zijden waaruit we kunnen kiezen. Wij zijn door het Universum begiftigd met een vrije wil, daarmee ook met de vrijheid om te kiezen. Kies je voor: ‘deze ziekte is mijn lot, ik moet maar berusten’. Óf: ‘deze ziekte zie ik als een nieuwe, grote en zeer moeilijke uitdaging in mijn leven. Al is de ziekte chronisch of ongeneeslijk, ik accepteer deze opgave en zet alles op alles en vecht om mijn leven te veraangenamen en te verlengen; misschien kom ik er krachtiger uit voor een eventueel volgend leven’. Dit is de clou van het leven. De keuze is aan ons: ‘lot’ of ‘acceptatie’ en vechten? Er is een groot verschil tussen berusten en accepteren. Berusten maakt zwak, accepteren geeft innerlijke kracht!
Hoe vaak moet ik niet als professionele yogadocente / yogatherapeute van velen horen: “Je doet zoveel yoga en toch word/ben je ziek”. Mijn reactie nu? Een smiley geven en van binnen mijn hoofd schudden. Want gaandeweg de jaren, gaandeweg mijn spirituele groei die blijft voortschrijden, ben ik eindelijk en gelukkig gaan begrijpen dat ziekte/ziek zijn, zowel lichamelijk als mentaal, ook bij onze geestelijke en spirituele groei hoort. Maar dit betekent niet dat we bij de pakken moeten neerzitten en denken: ‘ach, het is toch mijn lot, mijn karma’.
Zorgen voor een gezond lichaam en geestelijk welbevinden is een grote ‘zelfplicht’ (persoonlijke dharma). Het betekent keihard werken door jezelf voor jezelf. Precies zoals men keihard werkt voor studie en materiële vooruitgang, precies zo keihard zal men moeten werken voor het behoud van een redelijk gezond lichaam en het geestelijk welbevinden. Denk aan die grote groep mensen die het materieel heel goed hebben, zoveel bezitten in geld en goederen dat ze het niet eens alleen op kunnen maken, terwijl ze hartstikke ziek zijn, eenzaam en diepongelukkig. Tijdens mijn recente verblijf in een ayurveda kliniek in Rishikesh werd het verhaal verteld over de dochter van een machtig rijke bekende fabrikant in edelstenen en dure sieraden. Verslaafd aan drugs en alcohol, zware depressie, halfnaakt lopend door de straten van Rishikesh, zocht ze haar heil in een bekende ashram bij de Ganges. Hopende hier redding te vinden. Maar dat gaat natuurlijk niet zomaar, als je er niet zelf keihard voor wil werken.
Net als ziek worden/ziek zijn hoort ook oud en bejaard worden en lichamelijke verzwakking bij het leven van de mens. Tussen het 25e en 30elevensjaar begint bijvoorbeeld artrose al toe te slaan. Een heel normaal verouderingsproces dat we zeker met yoga en meditatie kunnen vertragen. Door ons immuunsysteem krachtig houden kunnen bepaalde ziektes worden voorkomen en vaak genezen. Dit vraag om de juiste voeding, de juiste leefstijl en bovenal een juiste manier van denken (meer positief dan negatief; het verleden laten voor wat het is). Zoals een auto, die ook een apparaat is, op den duur mankementen vertoont, zo vertoont ons lichaam bij tijd en wijle mankementen. Zoals wij onze auto en het huis waarin we wonen moeten onderhouden, zo hoort het ook met het menselijk lichaam. Belangrijk is dat wij, al dan niet met medische en/óf alternatieve hulp, hard moeten werken om te herstellen van ziekte en/of om redelijk gezond te blijven.
Wat is gezondheid?
Gezondheid betekent niet het afwezig zijn van ziekte. Op grond van mijn jarenlang opgedane kennis en ervaring met yoga, meditatie en ayurveda geloof ik er stellig in dat gezond zijn en gezond voelen gebaseerd zijn op het evenwicht in de elementen waaruit wij bestaan: Vata (lucht), Pitta (vuur), Kapha (water). Dit wordt onze constitutie genoemd en is meestal gevormd door één of een combinatie van deze elementen, waarbij meestal één element domineert. Er is niet een continu constante waarde. Door allerlei omstandigheden, onder andere stress, kan één van deze elementen te veel domineren, waardoor er een disbalans ontstaat in onze constitutie. Door deze disbalans in onze constitutie treden allerlei gezondheidsklachten op (zgn. fybromyalgie, chronische vermoeidheid), zelfs slapeloosheid. Ook wat genetisch latent aanwezig is in ons systeem kan zich dan gaan manifesteren (bijvoorbeeld hoge bloeddruk, diabetes, reuma en zelfs kanker). Daarnaast speelt de aard van het beestje zeker een grote rol. Denk hierbij aan eet- en leefstijl (veel vlees, overmatig alcoholgebruik, roken) en in het bijzonder het denkpatroon dat langdurig, soms het hele leven, negatieve ervaringen en emoties vasthoudt, niet loslaat (geestelijke hygiëne). Men blijft aldoor maar in de slachtofferrol waardoor men steeds in stress leeft, met alle nare gevolgen voor de gezondheid. Boosheid, ontevredenheid, onzekerheid, laag zelfbeeld, te veel willen hebben/bezitten (gehechtheid aan materiële zaken), jaloezie, het niet lekker in je vel zitten, zijn allemaal veroorzakers van stress die daarop weer de meeste gezondheidsklachten en ziektes veroorzaakt. Een goede ontwikkeling van de Yama’s en Niyama’s (eigenschappen die harmonie en innerlijke vrede bevorderen) zorgen ervoor dat deze negatieve kwaliteiten plaats maken voor deugdzame kwaliteiten, die je gezondheid zeker bevorderen.
Bij elkaar opgeteld houdt gezondheid in: een redelijk evenwicht in fysieke, mentale en zeker ook spirituele staat (het diep innerlijk welbevinden). Is dit alles in evenwicht, dan ben je ook in staat al je levenstaken, dagelijkse verplichtingen met plezier uit te voeren. Het diep innerlijk welbevinden stelt ons in staat om de dagelijkse stress die ons blijft plagen de baas te zijn doordat het evenwicht in de constitutie ook ervoor zorgt dat wij onze innerlijke potentie tot zelfgenezing kunnen gebruiken. Is er een harmonische wisselwerking tussen alle bovengenoemde componenten, te weten constitutie, Yama’s/Niyama’s, leefstijl, denkstijl (lichamelijke en geestelijke hygiëne), eetstijl en gehechtheid, dan zijn ook de drie elementen Vata, Pitta, Kapha in evenwicht. Zijn de drie elementen in evenwicht dan zit je lekker in je vel. De geest, het denken, alle organen en andere grove en subtiele onderdelen van het menselijk lichaam functioneren dan in harmonie. Men ervaart een redelijk constante waarde van innerlijke vrede en geluk en daarmee ook een tevreden gezonde staat in lichaam en geest.
Bronnen:
• Bhagvata Geeta en andere lectuur van swami Shivananda
• The Path Beyond Sorrow en ander lectuur van swami Chitananda
• Living with the Himalayan Masters: swami Rama
• The science of Ayurveda: Baba Ramdev
• Inzichten uit alle teachers training courses voor Patantjali Ashtanga yoga, yoga therapie, kundalini-kriya yoga en praktijk ervaringen als yoga docente (www.yogapraktijk-swarda.nl)
Foto’s: Madhuri Doerga
www.yogapraktijk-swarda.nl
info@yogapraktijk-swarda.nl
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid, LIFESTYLE
Redt vegetarisme de wereld? – R. Veldman
Vegetarisme is niet alleen een eetpatroon, maar ook een gehele levenswijze. Het onderliggende idee is dat elk wezen recht op leven heeft en dat ze er niet tot genoegen van een ander zijn. De mens als wezen met verstand zou daar het voortouw in moeten nemen. Helaas is de mens nog steeds het enige levende wezen dat niet alleen doodt om te overleven, maar ook voor zijn plezier. Bovendien doden mensen niet alleen andere levende wezens, maar ook elkaar om redenen die volstrekt geen rechtvaardiging verdienen. Over de voordelen van vegetarisme, met name voor de gezondheid, hoor je tegenwoordig heel veel. Maar over allerlei andere argumenten die worden aangehaald om vegetarisme de hemel in te prijzen, heb ik zo mijn twijfels.
Overmatig gebruik van vlees met een hoog vetgehalte is één van de belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten, nog altijd doodsoorzaak nummer één in het westen. Van vormen van kanker die door een verkeerd eetpatroon worden veroorzaakt, is darmkanker de belangrijkste doodsoorzaak. Dit is te wijten aan een dieet van veel vlees en weinig vezelhoudende producten. Een vegetarisch dieet heeft een hoog vezelgehalte en verkleint de kans op constipatie, waardoor een goede doorspoeling kan plaatsvinden. Ook gewrichtsontstekingen zijn vaak toe te schrijven aan overmatig vleesgebruik. Een hoog proteïnegehalte in het bloed kan namelijk een negatieve invloed hebben op het calciumgehalte, waardoor gewrichtsaandoeningen kunnen ontstaan. Verder geeft een vegetarisch dieet minder kans op suikerziekte, nierziekten en hoge bloeddruk. Voldoende redenen dus om vegetariër te worden.
Een ander argument dat voorstanders van vegetarisme naar voren brengen, is dat een dergelijk dieet ook kan bijdragen tot uitbanning van honger in de wereld. In Europa, bijvoorbeeld, is bijna 90% van de beschikbare landbouwgrond bestemd voor het telen van gewassen voor slachtvee. Als deze grond direct zou worden aangewend ten behoeve van menselijke consumptie, zou dat aan vele hongerenden ten goede komen. Ik vraag me af of dit zo simpel kan worden gesteld. Als we met z’n allen vegetariër zouden zijn, zouden de rijke landen ook een enorme claim leggen op grond ten behoeve van hun eigen mensen. Men gaat dan namelijk weer allerlei dingen uitproberen om het vegetarisch dieet zo gevarieerd mogelijk – en niet te vergeten zo luxueus en exclusief mogelijk voor de welgestelden in deze wereld – te maken. Het is namelijk niet gezegd dat de overgang naar een vegetarisch dieet, ook een hele mentaliteitsverandering teweegbrengt. En als we naar de voordelen voor de gezondheid kijken, brengt vegetarisme met zich mee dat we langer leven, met alle consequenties van dien voor de grootte van de wereldbevolking. Bovendien is honger in bepaalde landen niet in de eerste plaats te wijten aan de attitude van het westen, maar aan verkeerde politieke keuzes door de machthebbers in die landen. Corruptie en vriendjespolitiek maken dat niet altijd op de eerste noden van de bevolking wordt gelet.
Vegetarisme, zoals bepleit in de oude hindoegeschriften, houdt een geestesgesteldheid in van solidariteit met alle levende wezens, met de gehele natuur. Zolang we niet ook die spiritualiteit in ons opnemen, zijn we er nog lang niet. Zolang we nog aan bont, lederen schoeisel en (be)kleding, ivoren juwelen en dergelijke hechten, zullen dieren door de wrede hand van de mens sterven. Zolang we van de superieure positie van de mens uitgaan, zullen onze daden schadelijk zijn voor de natuur. Ik zie ook al gebeuren dat, als we allemaal vegetariër worden, er binnen de kortste keren actiegroepen opstaan die zich inzetten voor het welzijn van planten.
Bij de afbeelding: 1. Tajerblad 2. boulanger (aubergine) 3. chinese tajer 4. antroewa 5. papaja 6. katjanidjoe of urdi 7. boterbeans 8. bita wiri 9. okers 10. zoete patate 11. sopropo 12. pompoen 13. dagoeblad 14. pomtajer 15. kouseband (foto: Groot Surinaams Kookboek)
Uit: Tijdschrift Hindorama | jrg3 | nr6 | november/december 2002
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid
Ayurveda: een universele geneeswijze
De Hindoe geneeskunst Ayurveda behoort tot de oudste geneeswijzen van de wereld. Ayurveda betekent letterlijk kennis van het leven en is een gezondheidssysteem dat evenwicht tussen lichaam en geest nastreeft. Deze geneeswijze beoogt meer dan alleen maar het bestrijden van ziekten. Gezondheidseducatie en ziektepreventie vormen wezenlijke aspecten van de Ayurveda. De eigen verantwoordelijkheid van de mens voor zijn gezondheid is een centraal uitgangspunt.
De eerste teksten over Ayurveda zijn te vinden in de Veda’s, de oudste Hindoe geschriften. Er zijn vier Veda’s waarvan de Rigveda de oudste is (ca. 5000 v C). Daarna volgen de Yayurveda, Samaveda en Atharvaveda. In de loop der tijd zijn de Veda’s aangevuld met hulpteksten, de zogeheten Upveda’s. Ayurveda is een Upveda van de Atharvaveda. Maar de eerste teksten over Ayurveda zijn reeds te vinden in de Rigveda, waarin vele planten en kruiden met hun medicinale werking worden beschreven. In de Atharvaveda worden acht medische specialisaties genoemd, waaronder chirurgie, interne geneeskunde en kindergeneeskunde.
Drie actieve elementen (tridosha)
Als er sprake is van een verstoring van het evenwicht (ziek zijn), kunnen verschillende therapieën worden aangewend door de Ayurveda genezer. Er kan onder meer worden gewerkt met geur-, kleur-, en geluidstherapieën, reinigingskuren, voedseldiëten, kruidenmassages, kruidentoediening en yoga en meditatie. Om na te gaan van welke onevenwichtigheid sprake is, dient eerst te worden vastgesteld hoe iemands lichaam in elkaar zit en functioneert, met andere woorden tot welk constitutietype iemand behoort. Hierbij wordt uitgegaan van de vijf oerelementen (doshas) die in de kosmos aanwezig zijn: water, aarde, lucht, vuur en ether. Deze oerelementen zijn in elk levend wezen terug te vinden in de vorm van drie actieve elementen, te weten vata (lucht), pitta (vuur) en kapha (water). Deze drie actieve elementen vormen tezamen de tridosha die in elk menselijk lichaam is te vinden. De verhouding waarin deze elementen tot elkaar staan, is verschillend voor elk mens. Afhankelijk van deze verhouding kunnen tien constitutietypen worden onderscheiden.
De vaststelling van iemands constitutietype geschiedt doorgaans door middel van polsdiagnostiek, een gesprek, al dan niet gecombineerd met een vragenlijst (ter bepaling van gedrag en emotionele toestand) en lichamelijk onderzoek. Aan de hand van de specifieke klachten en symptomen kan worden uitgemaakt van welke onevenwichtigheid in de tridosha sprake is. De behandeling wordt afgesteld op het constitutietype met het doel het evenwicht te herstellen.
Het opvoedende aspect van Ayurveda is direct gerelateerd aan preventie. Het is thans algemeen bekend dat door er een gezonde levensstijl op na te houden, ziektes kunnen worden voorkomen en de kwaliteit van het leven in zijn algemeenheid kan worden verbeterd. Het gaat namelijk niet alleen om niet-ziek zijn, maar vooral om gezond te zijn en gezond te blijven om het optimale uit het leven te kunnen halen. Een tekst uit de Ayurveda is: “Op tijd eten, werken, ontspannen en lichaamsbeweging hebben, draagt bij tot een gezond en lang leven. Voor elk probleem is een oplossing, voor iedere ziekte bestaat een medicijn, de enige ziekten en gebreken die moeilijk te genezen zijn, bestaan al vanaf het moment van geboorte.”
Enkele therapieën
De verschillende Ayurvedische therapieën gaan uit van natuurlijke methoden en/of producten. De gedachte is dat genezing plaatsvindt via de wetten van de natuur. Bij alle therapieën wordt beoogd de betreffende persoon vertrouwd te maken met zijn/haar eigen lichamelijke en geestelijke vermogens. Hierdoor wordt de motivatie gestimuleerd om aan versterking van deze vermogens te werken en wordt de verantwoordelijkheid voor genezing voor zoveel mogelijk bij de betreffende persoon gelegd.
Bij de reinigingskuur (panchakarma-kuur) gaat het om een lichamelijke behandeling waarbij op systematische wijze afvalstoffen uit het lichaam worden verwijderd. Er vindt een serie van opeenvolgende behandelingen plaats: het toedienen van een natuurlijk product, zoals ghee (botervet) die de afvalstoffen voorweekt, waarna deze door middel van massages en warmtebehandelingen uit het lichaam worden afgevoerd. Vervolgens worden er ook dieetadviezen gegeven. Tegelijk met de kuur wordt ook aan ademhalingsoefeningen, yoga en meditatie gedaan.
Bij het voedseldieet wordt rekening gehouden met verschillende natuurlijke kwaliteiten. Deze zijn satva (puur/vredig), rajas (onrustig) en tamas (energiek). Op vegetarisch voedsel is de kwaliteit satva van toepassing; op vlees en scherp smakende kruiden is de kwaliteit rajas van toepassing. Bepaalde kruiden als knoflook bergen de kwaliteit tamas in zich. In elk individueel geval wordt nagegaan welke combinatie van kwaliteiten het beste resultaat oplevert.
Integrale yoga beoogt alle aspecten van het leven (het fysieke, het vitale, het mentale, het intellectuele en het causale aspect) met elkaar in harmonie te brengen. Bij de beoefening is er sprake van een synthese van verschillende vormen die zich op één bepaald aspect of op enkele aspecten concentreren. Yoga stimuleert de mens tot zelfonderzoek met het doel geest en lichaam tot rust te brengen. Meditatie is een middel hiertoe, evenals ademhalingstechnieken. Langdurige beoefening van yoga bevordert de spirituele ontplooiing en leidt uiteindelijk tot bewustwording van de ware natuur van het menselijk wezen. Yoga is dan ook bij uitstek een therapie die niet zozeer op genezing is gericht als wel op het bereiken van een optimale kwaliteit van leven.
De agni therapie (agniis vuur/energie) concentreert zich op de beïnvloeding van lichaamsenergieën. Ziek zijn is namelijk vaak het gevolg van een verstoring in de doorstroming van energie die plaatsvindt via knooppunten (chakra’s) en energiebanen (nadi’s). Nadat is vastgesteld waar onvoldoende energie wordt doorgelaten, kan worden gewerkt aan opheffing van de blokkade. Hiervoor kunnen verschillende methodes worden aangewend, waaronder acupressuur, hypnotherapie, geur- of klanktherapie of reinigingsdiëten.
Bij de klanktherapie worden onder meer mantra’s (verzen uit de Veda’s) gereciteerd. Deze verzen bergen oerklanken in zich die, indien op de juiste manier uitgesproken, kunnen helpen bij het herstellen van het evenwicht tussen lichaam en geest. Aum is bijvoorbeeld zo een oerklank.
Universeel
Alhoewel Ayurveda een Hindoeïstische oorsprong heeft, is deze geneeswijze niet religieus of etnisch gebonden. De Ayurveda gaat uit van natuurlijke processen die een universeel karakter dragen en niet gebonden zijn aan een bepaalde plaats- of tijdsgeest. Vanuit India is Ayurveda over het hele Aziatische continent verspreid. In de westerse geneeskunst zijn veel invloeden terug te vinden, voornamelijk via de Arabische geneeskunst, waarbij men zich niet altijd ervan bewust is van de Ayurvedische oorsprong.
Bron: Verslag van het Symposium “Hindoeïsme en Gezondheidszorg” (Amsterdam, 21 november 1992) – uitgave Wereld Hindu Federatie Nederland
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid, LIFESTYLE
Internationale Yoga Dag volop gevierd in Nederland – A. Thakoersing
De Verenigde Naties heeft 21 juni uitgeroepen tot Internationale Yoga Dag. En ook in Nederland werden er op diverse plekken speciale yoga events georganiseerd. Van een kleinschalig event tot aan een heus yoga festival, de een tegen betaling en de ander weer geheel gratis. Voor een ieder was er wel wat wils.
Zo was er bijvoorbeeld het tweedaagseYoga Festival Zoetermeer dat dit jaar voor het eerst gehouden werd. Een bijzonder event vol yogalessen, workshops en optredens van voedingsdeskundigen, life coaches, artiesten, muzikanten en meer. En op de Dam in Amsterdam werd op 16 juni wederom een geslaagd event georganiseerd door onder andere de Indiase Ambassade in Nederland met vegetarisch eten, muziek, dans en meditatie.
Zoetermeerder Sham Hira (47) bezocht beide dagen het Yoga Festival. Sham maakte 2,5 jaar geleden kennis met yoga. Nadat hij ‘burn-out’ -achtige klachten kreeg, werd hij door zijn vrouw aangemeld bij een yoga-studio. In eerste instantie rolde Sham in een hoekje van de studio zijn matje uit en verdween gelijk na de lessen naar huis. Gaandeweg hervond hij zijn innerlijke rust en daarmee ook zijn oude ik. In de afgelopen jaren weet Sham 3 tot 4 keer per week zijn plekje naar de yoga-mat te vinden. Tijdens het yoga-festival viel het Sham op dat er nauwelijks Hindostanen aanwezig waren en dat het veelal de Nederlandse vrouwen zijn die de weg naar de yoga-studio weten te vinden.
Mevrouw Chandra deed mee met de activiteiten op de Dam. ”Het was lekker weer en er waren veel bezoekers, waaronder ook veel Hindostanen”, zegt ze. Zelf is ze al ruim 30 jaar bezig met yoga. Eens in de week gaat zij naar de yogales. ”Het helpt me met mijn gezondheid.
Ook Sham Hira plukt nu de vruchten van zijn yogalessen.” Onbewust ben ik beter gaan ademhalen. Juist op het moment dat er onrust in mij lijkt te ontstaan. Ik ben de dingen ook gaan relativeren. Ik maak me niet meer zo druk om van alles en nog wat. Soms denk ik bij een ander ook: die heeft yoga nodig!”
De populariteit van yoga valt niet te ontkennen. Naar schatting beoefenen wereldwijd meer dan 300 miljoen mensen yoga. In opdracht van Vereniging Yogadocenten Nederland (VYN) en Yoga Magazine werd er in 2016 een onderzoek uitgevoerd waaruit bleek dat 12% van de Nederlanders (1,6 miljoen) zich in ieder geval met yoga bezig houdt. “We hanteren nog steeds deze getallen maar naar schatting is dit sindsdien alleen maar toegenomen.”, zegt Yvette Meinema , erkend yogadocent en bestuurslid van VYN. “ Yoga is een filosofisch en spirituele richting en geen wellness. Yoga kijkt naar integrale mensen, het is holistisch van aard en die houdingen zien wij bij VYN als een van de 8 onderdelen uit de 8 paden van yoga. De wat actievere vormen van yoga zoals Hatha Yoga zijn populair. Varianten met een meer meditatief karakter zijn minder bekend.” Volgens Yvette is er ook een groei in het aantal jongeren dat aan yoga doet. “ Veel jongeren tussen de 25 en 35 jaar zijn bezig met een leefstijl dat past bij de trend van gezond leven en daar hoort yoga ook bij”.
“Ik raad anderen yoga aan, omdat velen van ons op zoek zijn naar balans, maar meestal eerst op een harde manier uit balans geraken om dan pas te gaan mediteren of yoga te beoefenen. Ik ben daar zelf ook een voorbeeld van”, zegt Sham. “Daarnaast kom je ook in contact met mensen die op een positieve en compassievolle wijze in het leven staan. Daar kun je alleen maar beter van worden!
- Published in BIBLIOTHEEK, CULTUUR, Gezondheid, LIFESTYLE
- 1
- 2