Aandacht voor Hindostaanse contractarbeid in de roman Plantage Wildlust van Tessa Leuwsha — Chan Choenni

De laatste jaren is er steeds meer belang­stelling voor de slavernij in Suriname en het slaver­nij­ver­leden van Nederland. Ook de contract­arbeid en de contracttijd in Suriname genieten steeds meer belang­stelling. Informatie over deze perioden kan men krijgen door de boeken en artikelen die worden gepubli­ceerd te lezen. Een andere infor­ma­tiebron vormen de zogeheten histo­rische romans. De verhalen die zich in deze histo­rische perioden afspelen zijn doorgaans gebaseerd op histo­rische feiten, maar meestal zijn de perso­nages gefin­geerd en/of geano­ni­mi­seerd. De Surinaamse schrijfster Cynthia Mc Leod is de bekende verte­gen­woor­diger van dit genre. Zij heeft verschil­lende boeken geschreven, die gretig aftrek vinden. Bij velen heeft zij dan ook de Surinaamse geschie­denis voor het voetlicht gebracht. Helaas heeft zij slechts zijde­lings aandacht voor Hindostanen, een van de belang­rijkste bevol­kings­groepen van Suriname. Voor zover zij aandacht aan deze groep besteed, blijven de karakters een beetje vlak, zoals in haar boek Hoe duur was de suiker? Blijkbaar moet men tot de Hindostaanse groep behoren en/of over behoorlijk veel inlevings­ver­mogen beschikken om over Hindostaanse perso­nages te schrijven en ook de groep adequaat te portret­teren. Het rijke culturele leven en de verschil­lende familie­re­laties van Hindostanen beschrijven is immers geen gemak­ke­lijke opgave. Toch zijn er schrijvers die de Hindostaanse contract­arbeid, de contracttijd en daarna de periode van inbur­gering in Suriname tot onderwerp hebben gekozen. In dit verband verwijs ik naar de aardige roman van de Pakistaans-Indiase schrijver Safdar Zaïdi getiteld De suiker die niet zoet was. Dit boek werd eerst gepubli­ceerd in het Urdu en is later geredi­geerd door publicist Rappa (Robby Parabirsing) en in 2014 uitge­geven door uitge­verij Ralicon in Suriname. In hetzelfde jaar publi­ceerde de schrijfster Shantie Singh een vuist­dikke histo­rische roman getiteld Vervoering die uitkwam bij de uitge­verij Libris. En vorig jaar publi­ceerde K.R. Sing een indruk­wek­kende Surinaamse familie­ge­schie­denis getiteld Uit de klei van Saramacca uitge­geven door uitge­verij Boom.

Tessa Leuwsha (foto Sirano Zalman)

Plantage Peperpot
Onlangs publi­ceerde Tessa Leuwsha de histo­rische roman getiteld Plantage Wildlust die zich afspeelt tijdens de contracttijd in Suriname. Naast een Nederlands echtpaar ‑de directeur van de plantage en zijn echtgenote- en de zwarte opzichter Creebsburg figureert de Hindostaanse contract­ar­beider Rambaroos in dit toegan­kelijk geschreven boek. Rambaroos arriveert als twaalf­jarige jongeman voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog uit India in Suriname. Hij dient zijn vijfjarige contract­pe­riode uit op een Surinaamse plantage. Zijn moeder is overleden en van zijn vader is hij gescheiden. Op plantage Wildlust, waar koffie wordt gepro­du­ceerd en de meeste arbeiders Hindostaanse contract­ar­beiders zijn, werkt hij als het ware als jongste bediende. Leuwsha heeft zich gebaseerd op plantage Peperpot (onder Hindostaanse contract­ar­beiders bekend als Piprapath) gelegen aan de rechter­oever van de Surinamerivier tegenover Paramaribo. Zij heeft de familie­ar­chieven van de eigenaren van deze plantage doorge­nomen en ook de relevante geschie­de­nis­boeken bestu­deerd, alsook de foto’s uit die tijd. Leuwsha is er dan ook in geslaagd in haar histo­rische roman een vrij levendig beeld te schetsen van een Surinaamse plantage in het begin van de twintigste eeuw. Helaas zijn er enkele schoon­heids­fouten: het leprozen gesticht Chatillion gelegen aan de rechter­oever van Surinamerivier was niet van de Rooms-katho­lieke missie, maar van de Surinaamse overheid. Ook werden geen foto’s gemaakt van Hindostaanse contract­ar­beiders bij de inschrijving, wel van de Javaanse contract­ar­beiders. En de Hindostaanse contract­ar­beiders werden besteld en gingen na aankomst naar hun planter (plantage); kinderen en ouders werden niet van elkaar gescheiden.

Hindostaanse kinderen in de Palmentuin (contracttijd)

Leuwsha heeft een Nederlandse moeder en een Surinaamse vader. Zij debuteerde in 2005 met de roman Parbo blues gebaseerd op het verhaal van haar Surinaamse vader. In het boek Fansi’s‑stilte onder­zocht ze de geschie­denis van haar Surinaamse oma en haar roots. In dit boek verhaalt zij hoe lastig het is om over het verleden te schrijven. Haar Surinaamse oma Fansi hulde zich groten­deels in stilzwijgen en wilde gewoon niet vertellen over vroeger en de zware tijd in Suriname. Toch lukte het Leuwsha om het Surinaamse verleden te doen herleven. Dat geldt ook voor het boek Plantage Wildlust. Het jonge Nederlands echtpaar uit Zeeland komt naar Suriname om het beheer over een plantage over te nemen. De zwarte planta­ge­op­zichter Creebsburg is een nazaat van tot slaaf­ge­maakten en hij onder­drukt de Hindostaanse contract­ar­beiders. Het Nederlandse echtpaar raakt verstrikt in de heersende machts­ver­hou­dingen en besluit na een paar jaar toch weer terug te keren naar Nederland. Een bijzondere rol is weggelegd voor de jongen Rambaroos, gebaseerd op een bestaande persoon. De beschrijving van het leven op de plantage is indruk­wekkend alsook de beschrijving van een Hindostaans huwelijk. Ik vond de spanning rond de jaarlijkse oogst van de koffie en onzekerheid over de opbrengst mooi weerge­geven. Al met al is het een zeer lezens­waardig boek geworden. Daarom heeft de producent Emjay Rechsteiner van Staccato Films nu al de filmrechten van Plantage Wildlust gekocht. Laten wij hopen dat deze producent een mooie film maakt en vooral de Hindostanen door deze film in de geschie­denis van Suriname een recht­matige plek geeft. De scene rond het Hindostaans huwelijk bijvoor­beeld, leent zich daar uitstekend voor.

Plantage Mariënburg, Commewijne-district, Beneden Commewijne-rivier, Suriname (1860–1900)

Stiefmoederlijke behan­deling
De van de oorsprong Aziatische groepen in Suriname, namelijk Hindostanen, Javanen en Chinezen hebben immers van oudsher een stief­moe­der­lijke behan­deling gehad in de geschied­schrijving van Suriname alsmede in de literatuur. Ook in het repre­sen­teren van Suriname in het buitenland en de beeld­vorming over Suriname figureren zij marginaal. Toegegeven: zij kwamen later aan in Suriname dan de tot slaaf­ge­maakten. Hun nazaten, de Surinamers van Afrikaanse oorsprong, namelijk de Afro-Surinamers, de Marrons en Gemengden werden geasso­cieerd met Suriname. Sinds halverwege de vorige eeuw vormden de andere groepen echter de helft van de Surinaamse bevolking en zij hebben een onuit­wisbare rol gespeeld in Suriname. Recent heeft de Hindostaanse gemeen­schap zich dan ook terecht in Nederland geroerd naar aanleiding van een wervings­actie op de Nederlandse televisie voor hulp aan de slacht­offers van de Corona pandemie in Suriname. In de televisie–uitzending was slechts een marginale rol weggelegd voor Hindostanen, die zowel in Nederland als in Suriname nog steeds de grootste bevol­kings­groep vormen. Het excuus van de program­ma­makers dat er te weinig tijd was en zij daarom geen rekening konden houden met de etnische diver­siteit van de Surinaamse bevolking sneed geen hout. Bovendien had een actieve Hindostaanse organi­satie zich wel gemeld. En program­ma­maker Humberto Tan heeft jarenlang een televi­sie­pro­gramma gepre­sen­teerd. Nooit heeft hij een Hindostaan in zijn talkshow een plek gegeven, maar Afro-Surinamers en Gemengden zijn wel ruimschoots aan bod gekomen. Er zijn verzoeken geweest om ook aandacht te besteden aan Hindostaanse Surinamers. Terwijl hij anderen verweet geen rekening te houden met etnische diver­siteit bleef hijzelf blind voor de diver­siteit in Surinaamse gemeen­schap. Dat was veelbe­te­kenend voor zijn houding. Ook bij de recente Suriname tentoon­stelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam was de stief­moe­der­lijke behan­deling te merken. Ook in dit verband is tever­geefs aange­drongen op het etaleren van de etnische diver­siteit in Suriname. Laten wij hopen dat de makers van film Plantage Wildlust zullen afrekenen met deze stief­moe­der­lijke behan­deling en Hindostanen adequaat zullen portret­teren. Daarmee kunnen zij een bijdrage leveren aan een evenwichtige beeld­vorming over de geschie­denis van Suriname. Het boek van Leuwsha bevat voldoende scenes daarvoor. Overigens moest Rambaroos na het aflopen van zijn vijfjarig arbeids­con­tract beslissen of hij naar India terug zou gaan of zich in Suriname zou vestigen. Hoe dat afloopt, verklap ik niet. Daarvoor moet u zelf het boek lezen en voor de prijs hoeft u het niet te laten liggen. Het boek Plantage Wildlust met op de cover een veelzeg­gende histo­rische foto van de Hindostaanse jongeman en een Afro-Surinaamse vrouw met twee witte kinderen op de schoot kost slechts 19,50 euro.

Tessa Leuwsha, Plantage Wildlust, Amsterdam/Antwerpen 2020: uitge­verij Augustus/Atlas Contact, ISBN 9789025458942, 206 pagina’s, €19,50 te bestellen via www.atlascontact.nl en de boekhandel

Meer
Geen Reacties

Inaugurele Rede President van Suriname en Acceptatie Speech, Chandrikapersad Santokhi

Inaugurele Rede President van Suriname
Chandrikapersad Santokhi
Uitgesproken op donderdag 16 juli 2020
Onafhankelijkheidsplein, Paramaribo

 

Acceptatie speech president-elect
Chandrikapersad Santokhi
Uitgesproken op maandag 13 juli 2020
De Nationale Assemblee, Paramaribo

***

INAUGURELE REDE PRESIDENT VAN SURINAME

Chandrikapersad Santokhi

Uitgesproken op donderdag 16 juli 2020
Onafhankelijkheidsplein, Paramaribo

 

Geachte voorzitter en vicevoor­zitter van de Nationale Assemblee,

Leden van het corps diplo­ma­tique,

Leden van hoge colleges van staat en van staats­in­stel­lingen,

Leden van de rechter­lijke macht

Genodigden,

Landgenoten,

Vrienden en families die buiten Suriname wonen

Dames en heren,

Laat ik beginnen met de uitgaande president en zijn team te bedanken voor hun inzet om ons land de afgelopen 10 jaar te besturen. Wat onze verschillen ook zijn, zij hadden mandaat van het volk. En ik dank hen ook voor de medewerking aan de overdracht van het bestuur.

Op 25 mei van dit jaar besloten wij samen dat het anders moest in ons land. Tijd voor nieuw leider­schap, tijd voor ander beleid. Vandaag sta ik hier, op het plein waar ons volk de veran­de­ringen eiste. Ik sta hier als uw nieuwe president, met de opdracht om voorop te lopen in het werk. Samen met u gaan we ervoor zorgen dat elke landgenoot het weer beter zal hebben. Wij willen eerlijkheid en recht­vaar­digheid, wij willen welvaart en een gelukkig volk.

Landgenoten, de verkie­zingen zijn voorbij. Ongeacht de politieke partij die we steunen, we willen allemaal dat het beter gaat met dit land. Daarmee vallen politieke verschillen weg, wij hebben hetzelfde doel. Ik nodig daarom iedereen uit om met mij en de nieuwe minis­ters­ploeg de schouders onder het werk te zetten. Om samen dat ene doel van een welvarend Suriname waar te maken. Laten wij de verant­woor­de­lijkheid nemen voor onszelf, voor elkaar en voor ons land. Laten we hebzucht, de drang naar macht en het eigen­belang aan de kant zetten.

Landgenoten, ik sta hier om u eerlijk te vertellen waar we staan en waar we naar toe gaan. Die eerlijke boodschap is dat ons land ernstige problemen heeft. En u voelt dat dagelijks aan den lijve. Alles is duurder geworden; om te wonen, om te werken; om te leven. Levensmiddelen zijn duurder geworden, bouwma­te­rialen zijn duurder geworden, medicijnen zijn soms moeilijk te krijgen, kosten om te studeren zijn niet te betalen voor vele jongeren. Bus- en boothouders wachten op hun geld, gezond­heids­werkers, leerkrachten, ambte­naren en gepen­si­o­neerden kijken steeds aan het einde van de maand bezorgd of hun salarissen gestort zijn. De werkloosheid en de woningnood zijn nog groter dan vijf of tien jaar geleden. Vooral jongeren zien hun toekomst somber in.

We moeten eerlijk zijn en elkaar de waarheid zeggen. Ons land verkeert in grote finan­ciële problemen. De staatskas is leeg, er is schaarste aan vreemde valuta en er hangt een torenhoge schuld boven onze hoofden. Instellingen die belangrijk zijn voor goed bestuur en voor de inkomsten van de staat, zijn verzwakt. De centrale bank, de belas­ting­dienst, de douane en zelfs vele minis­teries functi­o­neren onvol­doende. De slechte finan­ciële situatie is in de voorbije jaren telkens bevestigd door beoor­de­lings­bu­reaus: ons land is stelsel­matige gedown-graded. Tot begin deze week nog.

De officiële schulden worden geraamd op SRD 27 miljard. De werke­lijke schul­denlast is waarschijnlijk twee keer zo hoog als we uitgaan van een realis­tische wissel­koers. Als we straks aan het werk gaan, verwachten een groter finan­cieel gat aan te treffen en de exacte diepte daarvan is ons nog niet bekend.

Bovenop deze finan­ciële crises hebben we ook te maken met de Covid19-epidemie. En dan heb ik nog niet eens over de morele crisis waar we in zijn terecht gekomen. We moeten vaststellen dat de situatie zeer moeilijk is.

Landgenoten, ondanks deze ernstige crises, heb ik de overtuiging dat we die gaan oplossen. Ik heb daar geen twijfel over. Ik geloof namelijk in de veerkracht van ons volk. Ik geloof in de bereidheid om offers te brengen. We gaan het oplossen als we eensgezind te werk gaan.

En we weten ook hoe we het moeten oplossen. Het eerste wat ons te doen staat is om de instel­lingen van bestuur weer op poten te zetten met een deskundige leiding en trans­parant bestuur. De overheid moet weer  dienstbaar worden. We hebben alle mensen en deskun­digen nodig ongeacht hun politieke kleur, ras, etniciteit, leeftijd of gender. Ook mensen die thuis zitten met een betaald salaris of vanwege rancune thuis zijn gezet, gaan we weer oproepen hun bijdrage te leveren. Wij gaan niet accep­teren dan mensen gratis thuis zitten en betaald worden met dure belas­ting­gelden van het arme volk.

Het tweede dat zal gebeuren is dat de staats­fi­nanciën en de macro-economie weer gezond gemaakt worden. Hiervoor komt er een programma tot stabi­li­satie, herstel en groei. Voor de uitvoering van dit programma zullen wij ook de steun van inter­na­ti­onale finan­cie­rings­or­ga­ni­saties nodig hebben. Wij praten al met schuld­eisers, zodat wij aan onze verplich­tingen voldoen, en tegelijk finan­ciële ruimte scheppen om te kunnen regeren.

Het ambte­na­ren­ap­paraat zal anders moeten, effici­ënter, en vooral produc­tiever. Wij gaan nieuwe kansen bieden aan onze ambte­naren. We gaan ze trainen voor de vele nieuwe bedrijven en sectoren die we voor ogen hebben. Voor de olie-industrie, voor de groene industrie, voor de blauwe industrie, voor de ICT industrie. Er komen nieuwe mogelijk­heden die veel beter betaald zijn dan de overheid.  Delen van de overheid zullen verzelf­standigd moeten worden. En wij gaan dat doen zonder iemand brodeloos te maken.

Met de parti­cu­liere sector zal samen beleid gemaakt worden tot het scheppen van meer arbeids­plaatsen. Daarom is de ‘Sociale Dialoog’ met alle sociale partners voor belang. Alleen door een goede samen­werking tussen overheid, vakbonden en werkgevers kunnen we het probleem van de ambte­narij met succes oplossen.

De begroting gaan we weer in evenwicht brengen. Dat betekent bezui­nigen, onder andere op subsidies aan de rijken en versnelde inning van achter­stallige belas­tingen.

De onafhan­ke­lijkheid van de Centrale Bank van Suriname zal hersteld worden. Houders van vreemde valuta krijgen de zekerheid dat hun gelden veilig zijn. Wij willen dat iedereen zijn geld weer veilig kan zetten bij de banken in Suriname. We mikken op een realis­tische markt­con­forme wissel­koers die door iedereen gebruikt wordt. We gaan zuiniger moeten omgaan met de schaarse dollars. We moeten een zuiniger import­beleid voeren en hande­laren die alleen leven van import en de dure dollars van de staat gebruiken, gaan we vragen export­be­drijven op te zetten zodat ze helpen om dollars te verdienen en meer werkge­le­genheid ontwik­kelen.

Wij gaan de dialoog tussen overheid, bedrijfs­leven, vakbe­weging en maatschap­pe­lijke groepen verbe­teren. De structuur is al aanwezig via de Sociaal Economische Raad, het Suriname Business Forum en het Arbeids Advies College.

Landgenoten, de maatre­gelen die we moeten nemen zullen offers vragen. Offers die we gezamenlijk moeten brengen. Dit moeilijke pad gaan we afleggen, door eerlijk te zijn, met disci­pline en deskun­digheid. Want u heeft recht op ontwik­keling van stad, district en binnenland; u heeft recht op goede scholen, gezond­heids­centra en sport­fa­ci­li­teiten. Maar met een lege staatskas en een kapot overheids­ap­paraat komt die ontwik­keling er niet. Daarom moeten we eerst maatre­gelen treffen en offers vragen om samen het moeilijke pad af te leggen. En ik weet dat we als Surinamers een ongekende veerkracht hebben.

En we gaan zorgvuldig te werk. Mensen die nu in grote armoede leven en kwetsbare personen mogen niet het slacht­offer worden van de maatre­gelen. Wij zullen deze lasten daarom vooral leggen op de sterkste schouders. Als één van de eerste maatre­gelen komt er tijde­lijke solida­ri­teits­heffing voor politici. Ook het bedrijfs­leven gaan we een bijdrage vragen. Maar de grootste bijdrage zal moeten komen van de belas­ting­ont­duikers. We zullen zorgen dat de zwaarste lasten worden gedragen door de sterkste schouders.

In de afgelopen 5 jaren heb ik elke dag geluisterd naar de mensen op straat toen ik Meet-The-People liep. De afgelopen maand heb ik geluisterd naar de inzichten van meer dan 100 maatschap­pe­lijke groepen en politieke partijen. Dat was inspi­rerend. Iedereen, niemand uitge­zonderd, beseft dat we eerst door een dal zullen gaan voor we omhoog klimmen. En wat ik vooral hoorde was enthou­siasme, onder­steuning, motivatie, de wens om aan te pakken, en leider­schap op alle niveaus en overal in het land. Datzelfde heb ik ook gehoord toen ik huis aan huis liep in de dorpen in het binnenland, in de boiti’s en districten, en in de wijken van Paramaribo. Overal in ons land kwam ik inspi­rerend leider­schap tegen. Daar zag ik de veerkracht van ons volk. Het gaf mij hoop en vertrouwen dat wij ondanks de grote problemen ons land weer kunnen opbouwen. Wij moeten samen­werken met de grass­roots van de gemeen­schap: hun leider­schap onder­steunen, hun plannen en ideeën helpen waarmaken. Dat brengt ontwik­keling van binnenuit, inclusief, en verankerd in de gemeen­schap zelf.

Overigens kan ik u alvast beloven dat zodra de COVID situatie het weer toelaat ik bezoeken aan het hele land zal brengen om verder met u te praten.

Op het fundament van een gezonde macro-economie en een sterk bestuurlijk apparaat, komt er weer groei. In de tradi­ti­onele grote sectoren van goud, olie, handel, landbouw en visserij, maar ook de vele kleine bedrijven in toerisme, en de ICT-sector.

Wij zullen werken aan een inclu­sieve en gediver­si­fi­eerde economie met ruimte voor iedereen die wil onder­nemen. Voor micro‑, klein- en midden­be­drijven komen er voorzie­ningen om ze snel en makkelijk op weg te helpen. Ook de verkopers van worst en schaafijs, van dosi, kwak en bara, van saoto en tjauw min zijn belangrijk en mogen groeien. En als vis en cassave uit het binnenland niet de markt kan bereiken omdat het transport moeilijk is, dan is het onze verant­woor­de­lijkheid om ervoor te zorgen dat die producten de markt wel bereiken, dat ook de bedrijven in het binnenland tot bloei komen. Dit alles gaat meer werkge­le­genheid scheppen.

Een belangrijk deel van de overheid is onder­ge­bracht in parastatale bedrijven en organi­saties. Zij die zitten in strate­gische productie zoals water en energie, blijven in de boezem van de staat, maar moeten gauw econo­misch gezond gemaakt worden. Niet strate­gische staats­be­drijven en instel­lingen zullen worden afgestoten, tenminste als parti­cu­lieren de diensten goedkoper en met betere kwaliteit kunnen leveren.

 Het volk zal meer inspraak krijgen in het bestuur. Er komt regel­matig overleg tussen regering, sociale partners, maatschap­pe­lijke organi­saties religieuze organi­saties en functi­onele groepen. Daartoe hoort ook het tradi­ti­oneel gezag. We denken aan ‘mini-kroetoes’ om mensen te betrekken bij het beleid om hun problemen op te lossen.

Landgenoten, naast deze zaken moeten we ook het bestuur van ons land onder de loep nemen. Wij gaan de Grondwet en de Kiesregeling evalueren en indien nodig ook herzien. Ministeries, openbare diensten, insti­tuten en staats­be­drijven zullen gedepo­li­ti­seerd worden en in dienst staan van de hele gemeen­schap. Heel belangrijk is dat de decen­tra­li­satie van districten en ressorten weer wordt opgepakt, want mensen kunnen veel in hun eigen wijk echt wel zelf inrichten en besturen.

Het sociaal stelsel zal hervormd worden, om mensen te steunen en uit de cirkel van armoede te breken. Tehuizen en mensen met een beperking zullen beschikken over voldoende middelen. En wij zijn het aan de gepen­si­o­neerden verplicht dat zij tijdig hun geld ontvangen. De pensi­oenen en uitke­ringen zullen gelei­delijk weer waardevast gemaakt worden.

Er zal gezorgd worden dat er voldoende medicijnen en hulpmid­delen zijn. Ook kinderen en ouderen die aan hun lot zijn overge­laten gaan we weer een goede zorg en toekomst bieden. Jongeren en studenten, jullie krijgen weer allemaal de kans om onderwijs te volgen en jezelf te ontwik­kelen tot een toekom­stige topsporter, vakman, weten­schapper of bestuurder.

In de gezond­heidszorg komt het accent te liggen op preventie; dat is altijd beter, goedkoper, en voor iedereen bereikbaar. En het zal meer gaan om de complete gezondheid met aandacht voor voeding, sport en geeste­lijke gezondheid; dat zijn belang­rijke delen die bij de gezond­heidszorg veel meer naar voren gehaald moeten worden. De zorg wordt slimmer en beter georga­ni­seerd. Het Staatsziekenfonds wordt hervormd, de wet Nationale Basiszorgverzekering wordt herzien en de rol van de openbare gezond­heidszorg wordt belang­rijker.

Bij het huisves­tings­beleid zoeken we samen met o.a. banken naar wegen om finan­ciering van woningbouw te verge­mak­ke­lijken. Particulieren bouwen sneller, beter en goedkoper dan de overheid. En er komt een stelsel van huursub­sidies voor wie dat nodig is. Voor jongeren en afgestu­deerden, die zelf kunnen bouwen, komen er bouwkavels.

Landgenoten, wij zijn een etnisch, cultureel en religieus diverse samen­leving en staan bekend als een harmo­nieus volk. Er komt cultuur­beleid tot bevor­dering van bekendheid en respect voor elke groep, maar wij moeten wel steeds de gemeen­schap­pe­lijke bestemming als natie voorop­stellen. Eenheid in verschei­denheid, daar gaat het om. In dat kader zullen aan de univer­siteit bijzondere leerstoelen gevestigd worden voor onderzoek naar- en behoud van het culturele erfgoed van de bevol­kings­groepen.

Er zal meer aandacht komen voor ruimte­lijke ordening voor een planmatige en duurzame ontwik­keling. Wijken, buurten en dorpen worden zo aangelegd dat ze uitno­digen tot gezonde gemeen­schappen en bescherming van het milieu. Alle districten zullen meedoen in dit plan tot ruimte­lijke ordening en een duurzame verbe­tering van woon- en leefklimaat.

De grond is er om op te wonen en te leven, om erop te produ­ceren. Er komt toezicht op de naleving van de voorwaarden voor de grond­uit­gifte. Speculatie met grond zal effectief worden ontmoedigd. En de grond­huur­titel zal worden afgebouwd en omgezet in erfpacht. Leegstaande percelen, gras op de bermen, ondoor­dacht bermbeleid, en boedel­vraag­stukken gaan we duurzaam voor eens en altijd oplossen met wetgeving en belas­ting­maat­re­gelen.

Suriname beschikt over een rijke biodi­ver­siteit. Het milieu is van ons allemaal. Dat geeft ons tevens de verant­woor­de­lijkheid om er goed voor te zorgen zodat het ook voor de komende generaties goed leefbaar blijft. Zo moeten we de kwetsbare kust beschermen, zodat gebieden niet onder water lopen door zeespie­gel­stijging of wegspoelen door erosie.

De veiligheid van mens en milieu in produc­tie­pro­cessen krijgt meer aandacht. In de klein­schalige goudwinning zullen we het gebruik van kwik uit-faseren. We gaan meer inkomsten vragen uit de mijnbouw­sector omdat de schade aan de natuur te groot is. Iedereen moet dat nu beseffen.

Jong en vooral oud zullen moeten bijdragen aan een schone woon- en leefom­geving, aan een schoon Suriname. Daar valt ook het terug­dringen van geluids­overlast onder.

Wij zullen het gronden­rech­ten­vraagstuk en de positie van het tradi­ti­oneel gezag, waar al zo lang over wordt gepraat, oplossen, zodat er rechts­ze­kerheid komt voor de tribale gemeen­schappen.

 De rechter­lijke macht heeft het niet makkelijk gehad, maar ze is onafhan­kelijk en integer gebleven, en heeft zo de rechts­staat overeind gehouden. Wij danken hen daarvoor. Een sterke onafhan­kelijk functi­o­ne­rende rechter­lijke macht, met een sterk vervol­gings­ap­paraat, is in ieders belang. Wij zullen zorgen dat de rechter­lijke macht, net als de wetge­vende macht, een eigen onafhan­ke­lijke begroting krijgt. Uiteindelijk heeft iedereen er belang bij de rechts­zaken snel afgehandeld worden.

Alle grote projecten, concessies, leningen en overeen­komsten van staatswege, zullen op recht­ma­tigheid en doelma­tigheid worden onder­zocht, en waar nodig zal straf­rech­telijk onderzoek worden gevraagd. Er komt een speciale openbare aanklager voor onderzoek naar corrup­tie­zaken.

De buiten­landse dienst zal gereor­ga­ni­seerd worden om de doelen te halen van human devel­opment, een solidaire en vredige wereld­ge­meen­schap, een duurzame natuur­lijke omgeving en veiligheid. Wij hebben voor de Sustainable Development Goals 2030 getekend en zijn gecom­mit­teerd om deze doelen te halen.

Wij gaan Suriname verschonen van het imago van drugs­door­voerland. En we zullen voorrang geven aan de agenda tot het elimi­neren van risico’s van witwassen en terro­ris­me­fi­nan­ciering. Ook de toename in mensen­smokkel gaat hard worden aangepakt. Met prioriteit zullen wij assis­tentie vragen aan inter­na­ti­onale organi­saties bij de bestrijding van corruptie en de weder­opbouw van een gezonde macro-economie.

Bijzondere banden koesteren wij met onze buurlanden Brazilië, Guyana en Frans-Guyana, en de Caricom, waar wij een verge­lijkbare historie mee hebben. Eveneens zullen wij bijzondere banden onder­houden met de landen en gebieden van oorsprong van onze bevolking met name in Afrika, China, India, en Indonesië. En wij hechten aan goede relaties met de Verenigde Staten van Amerika en Europa, in het bijzonder Nederland waar veel van onze familie en vrienden wonen.

De diaspo­rage­meen­schap is deel van onze natie. Ze wonen in het buitenland maar hun hart ligt ook hier. Niet alleen het reizen, met name tussen Nederland en Suriname, wordt verge­mak­ke­lijkt, wij gaan ook de econo­mische, culturele en sport samen­werking aantrekken. Er komt een Diaspora-instituut om dit te struc­tu­reren.

 Hoewel wij beschouwd worden als een veilig land, moeten we vaststellen dat de veiligheid en het veilig­heids­gevoel ernstig terug­ge­lopen zijn. Criminaliteit en corruptie werden onvol­doende bestreden. Veiligheid is een basis­recht en we zullen dat terug­geven aan burgers en bedrijven.

De Covid-19 infectie heeft in korte tijd het leven drastisch veranderd. Niet alleen in Suriname, maar in de hele wereld. Ook bij ons zijn de gevolgen merkbaar. Gesloten scholen, bedrijven die moesten sluiten, medewerkers die leerden om van huis uit te werken. Reizen werd minder logisch, en zelfs familie- en vrien­den­bezoek is verminderd.

Maar er zijn ook positieve kanten, want er is minder druk op het milieu. Er is meer erkenning gekomen voor vaak onzichtbare werkers, in de gezond­heidszorg en elders. En plotseling blijkt het wel mogelijk dat iedereen voorlichting geeft over gezonde voeding.

Covid-19 maakt duidelijk wat werkelijk belangrijk is in het leven; en het geeft de gelegenheid om ons leven beter in te richten. Die nieuwe inzichten zullen wij meenemen voor een betere en veiligere gemeen­schap.

Voor nu zullen wij de middelen die over zijn van het noodfonds, zo goed mogelijk besteden en zoeken naar zo veel als mogelijk een norma­li­satie van het dagelijks leven. We blijven zorgen voor de nodige finan­ciële injecties vooral voor de mensen die zwaar zijn getroffen met hun gezin, zodat zij ook het leven weer kunnen oppakken.

Deze coalitie heeft nu de verant­woor­de­lijkheid gekregen het land weer op te bouwen. Het zal niet makkelijk gaan, zonder geld, met een zwakke overheid en torenhoge schulden. Maar hoe moeilijk het ook zal zijn, wij gaan het land weer opbouwen, want dit is ons Suriname. Wij zijn het land van de oorspron­ke­lijke Inheemsen, maar ook van de Marrons, die de vrijheid kozen vol onzekerheid en gevaar, in plaats van slavernij. Wij zijn de nakome­lingen van Chinezen, Hindoestanen, Javanen, Buru’s en Libanezen, die met lege handen kwamen, maar een beter morgen maakten.

Dit is het land van Pater Donders, Sophie Redmond en Laxmipersad Mungra, arm geboren, maar altijd klaar­ge­staan voor hun medemens. Dit is het land van Lachmon, Weidman, Pengel en Soemita. En van Essed, Wijntuin en Sedney.  En dit is ook het land van jonge politici zoals Curtis en Pakito en anderen die een volgende keer wel gekozen zullen worden. Dit is het land van onze vaders en moeders, die weinig hadden, die als slaaf of contract­ar­beider werden gebruikt, die werden mishandeld, verhandeld, vermoord, maar erin slaagden om ons een beter Suriname na te laten.

Dit is het land van de nul-optie, toen wij niet wisten of wij zouden kunnen rekenen op steun van buiten. Steun van buiten is ook vandaag zeer welkom, maar de basis van onze weder­opbouw ligt bij onszelf: wij zullen weder opbouwen, met of zonder externe steun.

Het vertrouwen dat wij in de toekomst hebben, moeten we omzetten in daden en resul­taten. Iedereen kan bijdragen.

Als uw bedrijf ondanks de moeilijke situatie blijft werken, hebt u geholpen aan de weder­opbouw van Suriname. Als u als politieman, verpleegster, onder­wijzer, uw werk naar eer en geweten doet, en zich blijft inzetten, hebt u bijge­dragen aan de weder­opbouw.

Ik weet van veel mensen en bedrijven, dat zij armen en tehuizen helpen en anoniem willen blijven. Wij danken ze, ze helpen aan de weder­opbouw. Als u een werkloze jongere bent in de ghetto, maar u helpt om uw wijk veilig te houden, en u beschermt de kinderen en ouderen in de straat, dan hebt u bijdragen.

Als u dat elke dag tenminste een keer doet, dan hebt u een grote bijdrage geleverd. Iedereen, zonder uitzon­dering kan meewerken, en Suriname samen weer opbouwen.

Landgenoten, dat wij vandaag hier voor u staan is mede mogelijk gemaakt door velen die voor- en achter de schermen heel hard hebben gewerkt. We zijn hen allemaal erken­telijk voor hun inzet en steun. Zonder iemand verder te kort te doen, wil ik twee bijzondere groepen van werkers bedanken, die in deze moeilijke Covid19-epidemie onver­moeibaar hebben gewerkt voor de samen­leving. Ten eerste dank aan alle verpleeg­sters en medici voor de bescherming van onze landge­noten, dankzij u zijn veel levens gered. Ten tweede, dank ik alle onder­wijzers en docenten voor hun inzet om onderwijs te verzorgen onder de moeilijke omstan­dig­heden, u heeft onze jongeren gered, de toekomst van Suriname.

Landgenoten, het is mij een eer en voorrecht om vandaag uw president te zijn, president van dit trotse Surinaamse volk. Samen met u, samen met de kracht van de Schepper, gaan we Suriname weer naar grote hoogten stuwen.

Ik dank u

God zij met u;

God zij met Suriname.

***

ACCEPTATIE SPEECH PRESIDENT-ELECT

Chandrikapersad Santokhi

Uitgesproken op maandag 13 juli 2020

De Nationale Assemblee, Paramaribo

 

Meneer de Voorzitter,

Wans ope tata komopo, wi moe seti kondre boen

Dít, meneer de voorzitter, dít is de heilige opdracht waarmee we de komende vijf jaar elke dag aan het werk gaan. De opdracht om Suriname te verheffen tot de bloeiende natie waar ons volk recht op heeft.

Elke dag weer zal ik als president de vraag stellen: draagt wat we doen, bij aan een beter Suriname? Draagt het bij aan een recht­vaar­diger leven voor onze landge­noten? Dat wordt de nieuwe norm. We nemen afscheid van persoonlijk belang en eigen gewin. De burger van Suriname staat vanaf nu centraal.

Via u, meneer de voorzitter, richt ik me graag tot de leden van dit hoogste college van staat van ons land. En, met uw toestemming, ook tot de hele natie.

Vandaag heeft u als leden van De Nationale Assemblee met deze verkiezing laten zien dat onze democratie nog werkt. Laten we onze democratie, ons rechts­systeem koesteren. Laat De Nationale Assemblee weer het echte huis van het volk zijn. Als president beloof ik dat ik naar dit huis van het volk zal komen om regel­matig verant­woording af te leggen. Om in een open debat van gedachten te wisselen. Ook u, leden van dit huis, heeft ook een grote verant­woor­de­lijkheid. U mag die niet verzaken.

Ik dank de leden van dit college, die mij hebben gekozen in het ambt van president van dit bijzondere land. Het is een voorrecht om dit ambt te mogen vervullen en ik aanvaard die opdracht met eerbied en respect.

En ik dank ook iedereen, binnen en buiten deze muren, die eraan heeft bijge­dragen deze verkiezing mogelijk te maken.

Aan alle landge­noten, die ik de afgelopen jaren heb gesproken tijdens mijn ontmoe­tingen door het hele land, zeg ik: u heeft mij aange­hoord en ik heb naar u geluisterd. En ik heb ook uw noden gezien en gehoord. Ons land wordt vanaf nu geleid door mensen zoals u en ik. Gewone mensen, uit alle lagen van de bevolking, uit alle districten. U bent ons, wij zijn u.

Ik dank ook in het bijzonder mijn vrienden, mijn politieke kameraden, mijn partij­ge­noten en struc­turen, mijn medestrijders hier en in de diaspora; en natuurlijk een speciaal woord van dank aan mijn familie, mijn kinderen en mijn partner Melissa. Hun onvoor­waar­de­lijke steun is mij dierbaar en maakt het mogelijk de zware taken die voor ons liggen te vervullen.

Meneer de voorzitter, we ronden met de verkiezing van president en vicepre­sident het proces af van een lange, intense en soms harde verkie­zings­cam­pagne. Vanaf dit moment begint een nieuwe fase.

Vanaf dit moment begint het proces om samen met De Nationale Assemblee, samen met de nieuwe regering, samen met maatschap­pe­lijke groepe­ringen en samen met de gehele bevolking te werken aan de weder­opbouw van Suriname.

En we zullen dat doen door eenheid te tonen. Eenheid in leider­schap, eenheid in beleid en eenheid in bestuur. De regering die we vormen, zal coherent beleid voeren, waar alle minis­teries moeten samen­werken aan het ene doel: de weder­opbouw van Suriname.

Meneer de voorzitter, zonder die eenheid heeft ons land geen toekomst. En ik wil er geen doekjes om heen winden. Laat ik duidelijk zijn: we staan met ons land aan een finan­ciële afgrond. We balan­ceren op het randje van een inter­na­ti­onale default. Er heerst zorg over de vraag hoe wij elke maand de salarissen moeten betalen en medicijnen moeten aanschaffen. De kas is zo goed als leeg. En ik wil dat we allemaal dit goed beseffen.

De erfenis die ons wordt achter­ge­laten is met geen pen te beschrijven. Naast de gezond­heids­crisis door de Covid19-epidemie, wisten wij dat we vooral een grote finan­ciële crisis het hoofd moesten bieden. Deze finan­ciële crisis, overtreft echter alle ‘worst case-scenario’s’ die we hadden bedacht. Het is vele malen erger dan we voor mogelijk hebben gehouden.

Dat betekent meneer de voorzitter, dat ik hier en nu een oproep doe aan alle Surinamers om de rijen te sluiten. Om gezamenlijk de crises te lijf te gaan. Ik ben er van overtuigd dat we de crises zullen oplossen. Het gaat ons ook lukken. Maar daarvoor is nodig dat we elkaar vasthouden en schouder aan schouder de problemen aanpakken.

We hebben geen tijd te verliezen. We hebben geen tijd voor allerlei spelletjes, politieke trucjes en foefjes. Ik ga daar ook niet aan meedoen en er tijd aan verspillen.

Het is nu tijd om als volwassen mannen en vrouwen samen te werken om het land uit de crisis te halen. Om het land weer op te bouwen. Om onze kinderen en klein­kin­deren een goede toekomst te geven. Dat is de oproep die ik vandaag doe aan eenieder.

De contouren van ons beleid en aanpak zal ik uiteen­zetten tijdens de regerings­ver­klaring bij de start van het nieuwe parle­men­taire jaar in oktober 2020.

Meneer de voorzitter, ik sta hier als Surinamer. Gekneed uit de vruchtbare klei van dit land, gevormd door de normen en waarden van mijn ouders, met wortels in alle rassen en geloven van ons mooi Suriname. Een deel van die prachtige bromtji djarie, die we samen vormen. Ik zeg dat meneer de voorzitter, omdat deze visie van eenheid in verschei­denheid de drijfveer is in mijn leven. Respect voor de ander en op basis van dat respect samen werken aan de toekomst. Met dat respect hebben we ons mandaat gekregen, en met dat respect voor volk en vaderland zal ik mijn taken als president straks ook vervullen.

Meneer de voorzitter, ik begon met een voor mij inspi­re­rende regel uit ons Volkslied, …wi moe seti kondre boeng. En dat meneer de voorzitter is precies wat we gaan doen. w’o set’en.

Meneer de voorzitter er is veel te doen en we doen dat met steun van eenieder en de kracht die ons door de schepper is gegeven:
God zij met ons Suriname, Hij verheff’ ons heerlijk land

Ik dank u.

Meer
Geen Reacties

Naar een herstel van de Surinaams-Nederlandse betrekkingen — Hans Ramsoedh

Met het aantreden van de nieuwe Surinaamse regering onder president Santokhi is de weg weer vrij voor norma­li­sering van de Surinaamse-Nederlandse betrek­kingen. Deze betrek­kingen hadden in de periode 1975–2010 het karakter van een ‘belaste relatie’ die het gevolg was van verschillen in opvatting over de besteding van de Nf 3.5 miljard ontwik­ke­lingshulp die Suriname als bruids­schat bij de onafhan­ke­lijkheid in 1975 van Nederland ontving. Het presi­dent­schap van Desi Bouterse (2010–2020) vormde vervolgens een sta-in-de-weg voor normale betrek­kingen tussen beide landen. Die relatie onder president Bouterse kan worden getypeerd als een ‘koude oorlog in miniatuur’. Voor Nederland was Bouterse hoofd­ver­ant­woor­de­lijke voor de Decembermoorden in 1982 en hij was daarnaast door een Nederlandse rechtbank in 1999 veroor­deeld wegens betrok­kenheid bij een cocaï­ne­transport naar Nederland. Bouterse gaf blijk van een Nederland-syndroom. Alles wat fout ging in Suriname of hem niet zinde was het werk van Nederland: zijn veroor­deling door een Nederlandse rechtbank, zijn veroor­deling door de Krijgsraad in Suriname en de protest­de­mon­straties tegen zijn desastreuze sociaal­eco­no­misch beleid. Met de verkie­zings­ne­derlaag van de Nationale Democratische Partij (NDP) bij de verkie­zingen in mei 2020 lijkt er na veertig jaar (1980–2020) een eind gekomen aan Bouterse als een belang­rijke factor in de Surinaamse politiek. Hiermee is de weg vrijge­maakt voor norma­li­sering of een reset van de betrek­kingen tussen beide landen.

Chandrikapersad Santokhi officieel president

Nederland en Bouterse
Nederland had duidelijk moeite met de verkiezing van Bouterse als president in 2010. Al direct nadat hij als president was gekozen, liet de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Maxime Verhagen (CDA), weten dat Bouterse alleen welkom was in Nederland om zijn gevan­ge­nis­straf uit te zitten. Den Haag zou alleen contacten onder­houden met de regering Bouterse op basis van ‘functi­onele noodzaak’. Een jaar na de verkiezing van Bouterse als president legde Nederland zich echter neer bij de nieuwe Surinaamse politieke realiteit. Het wenste een zakelijke maar ook betrokken relatie met Suriname. De Surinaams-Nederlandse relaties kwamen in april 2012 onder politieke hoogspanning toen het Surinaamse parlement hangende het Decemberproces de omstreden amnes­tiewet aannam. Als teken van protest riep Nederland de eigen ambas­sadeur terug uit Paramaribo en het kondigde een reisverbod af voor de verdachten in het 8‑Decemberstrafproces. Door de Surinaamse regering werd als reactie op het Nederlandse besluit de ambassade in Nederland terug­ge­bracht tot het niveau van zaakge­las­tigde en werd de nieuw benoemde Nederlandse ambas­sadeur in Suriname in 2013 geen accre­di­tatie verleend. Pas in september 2014 werden de betrek­kingen op ambas­sa­deurs­niveau weer genor­ma­li­seerd. De gemeen­schap­pe­lijke taal, geschie­denis, cultuur en de vele familie- en vriend­schaps­banden vormden voor Nederland reden genoeg om zich neer te leggen bij de nieuwe politieke realiteit.

Reageerden Nederlandse bewinds­lieden in 2010 op de verkiezing van Bouterse als president nog bitter, in 2015 reageerden zij op de verkie­zings­over­winning van Bouterses NDP slechts koeltjes. Premier Rutte verklaarde op zijn wekelijkse perscon­fe­rentie op 29 mei 2015 de verkie­zings­uitslag te respec­teren, maar niet van plan te zijn Bouterse te felici­teren met zijn verkie­zings­over­winning. De contacten bleven voor hem beperkt tot ‘functi­oneel noodza­kelijk’. De voort­du­rende Nederlandse kritiek op de obstructie van het Decemberproces door de regering-Bouterse bleef de onder­linge relaties belasten. In juni 2017 werd opnieuw de accre­di­tatie van de nieuwe Nederlandse ambas­sadeur in Suriname door president Desi Bouterse ingetrokken. De Surinaamse autori­teiten gaven hiervoor geen reden op, maar opmer­kelijk was wel dat de intrekking gebeurde op de dag dat de strafeis tegen Bouterse werd uitge­sproken in het 8‑Decemberstrafproces. De maatregel hing primair samen met wat de regering-Bouterse beschouwde als aanhou­dende Nederlandse bemoeienis met Surinaamse zaken.

De nieuw­bakken Nederlandse VVD-minister van Buitenlandse Zaken (Stef Blok) zorgde in juli 2018 voor grote opschudding toen hij op een besloten bijeen­komst met Nederlanders werkzaam bij inter­na­ti­onale organi­saties zijn opvat­tingen over immigratie en integratie openbaarde. Hij noemde daarbij Suriname een failed State die te maken heeft met etnische opdeling. Hoewel de minister na de commotie die naar aanleiding van uitspraak ontstond achteraf zijn uitspraak betreurde, kwam die hem op veel kritiek te staan in politiek Den Haag. De Surinaamse regering eiste excuses van Nederland, sprak van ‘desta­bi­li­se­rende en denigre­rende uitspraken’ en beschul­digde Nederland een ‘agenda van herko­lo­ni­satie’ erop na te houden. Vanwege de kritiek kon de minister niet anders dan per brief zijn excuses aanbieden aan de Surinaamse regering voor zijn denigre­rende uitspraken. De faux pas van de Nederlandse minister was koren op de molen van de regering-Bouterse en de NDP die daarmee weer de anti-Nederlandse trom konden roeren. De grote verkie­zings­ne­derlaag van de NDP van Desi Bouterse in mei 2020 leidde tot vreugde en instemming op het Binnenhof in Den Haag. Partijen van links tot rechts hopen op een betere relatie én dat Bouterse snel achter tralies verdwijnt.

Herstel van de onder­linge betrek­kingen
Tien jaar Bouterse als president heeft Suriname geruï­neerd. De situatie anno 2020 is vele malen erger dan die in 2000 toen de regering Venetiaan II aantrad en orde op zaken moest stellen na het wanbeleid van de regering-Wijdenbosch (1996–2000). Op dit moment is de situatie dat lokale salarissen niet kunnen worden betaald, er is geen geld aanwezig in de pinau­to­maten en de staats­schuld bedraagt circa 3.5 tot 4 miljard USD. Daarnaast heeft de inter­na­ti­onale krediet­be­oor­delaar Fitch Ratings heeft de krediet­waar­digheid van Suriname van een C‑notering verder terug­ge­bracht naar het laagste niveau, de Restrictive Default Status(RD-status), hetgeen betekent dat een land zijn schulden in buiten­landse valuta al een of meer keren niet heeft kunnen betalen, maar dat de wil om terug te betalen wél aanwezig is. Suriname is inter­na­ti­onaal een paria geworden.

Leiders coali­tie­par­tijen: v.l.n.r. Gregory Rusland (NPS), Chan Santokhi (VHP), Ronnie Brunswijk (ABOP) en Paul Somohardjo (PL)

Met exit Bouterse is de weg vrij voor een norma­li­sering van de betrek­kingen tussen beide landen. De nieuw aange­treden regering-Santokhi heeft in haar regeer­ak­koord (2020–2025) onder meer prioriteit gegeven aan het herstel van de betrek­kingen met Nederland en een diaspo­ra­beleid gericht op het betrekken van de Surinaamse diaspora bij de verdere ontwik­keling van Suriname. Vanuit de Tweede Kamer is na het vertrek van Bouterse en de verkiezing van Santokhi als nieuwe president opgeroepen tot herstel van de banden tussen beide landen. Een zakelijke en pragma­tische samen­werking vormen daarbij de basis voor het beëin­digen van de postko­lo­niale verkramping in de afgelopen decennia. De histo­rische en culturele banden tussen Nederland en Suriname maken de relatie bijzonder. Er is te veel Suriname in Nederland en te veel Nederland in Suriname om elkaar als wille­keurig buitenland te beschouwen. Nederlandse hulp en bijstand zijn voor de nieuwe Surinaamse regering meer dan ooit gewenst om de failliete boel in Suriname weer op de rails te krijgen.

Bekijk: INAUGURATIE PRESIDENT EN VICEPRESIDENT VAN SURINAME 16 JULI 2020

Meer
Geen Reacties

Nederland voor Suriname. Maar door Surinamers? — Amar K. Soekhlal

Terwijl het debat over racisme in de samen­leving in alle media gevoerd wordt, presen­teert de NPO-televisie een programma waarin zowat alle Surinaamse bevol­kings­groepen worden buiten­ge­sloten. Alledaags racisme noemde Philomena Essed dit sluipende, zogenaamd “kleine racisme” al in een studie uit 1991, die onlangs werd herdrukt. De organi­sa­toren van de benefiet­avond Nederland voor Suriname, Jörgen Raymann en Humberto Tan, hebben niet door dat zij er zichzelf ook schuldig aan maken. Nederland voor Suriname, maar door Surinamers?, vraagt Amar Soekhlal zich af.

Op woensdag 8 juli 2020 was er een benefiet­avond op NPO1 onder de titel Nederland voor Suriname. De bedoeling van deze avond was om geld op te halen om de corona­crisis in Suriname te bestrijden. De tussen­stand op woens­dag­avond was om 21.45 ongeveer € 500.000 en is inmiddels opgelopen tot € 1,5 miljoen. Mijn probleem met de avond was dat het geen Surinaamse aange­le­genheid was, maar een Afro-Surinaamse aange­le­genheid. De Hindostanen, Chinezen, Javanen en andere Surinaamse groepen waren afwezig. Wederom werd het beeld bevestigd dat Suriname alleen maar bestaat uit Afro-Surinamers.

Een aantal van de Afro-Surinamers die aanwezig waren op die uitzending, zijn niet weg te slaan uit de diverse praatprogramma’s als het gaat over racisme en discri­mi­natie. Zij verwijten de witte Nederlanders discri­mi­natie en uitsluiting op tal van gebieden zoals werk, media, scholen, woning­markt en derge­lijke. En terecht, maar tegen die mensen zou ik willen zeggen: haal de balk uit uw oog. Jarenlang hebben met name de Afro-Surinamers lopen jeremiëren over discri­mi­natie in Hilversum, maar als het gaat om uitsluiting van de andere bevol­kings­groepen – en niet alleen uit Suriname – dan vinden de Afro-Surinamers dit klaar­blij­kelijk normaal. De Afro-Surinamers kopiëren het discri­mi­na­tie­gedrag van de witte Nederlanders.

Ook bij de grote Suriname-tentoon­stelling in Amsterdam zag je dit patroon. De kunst- en cultuur­ui­tingen van de Afro-Surinamers domineerden de tentoon­stelling, terwijl die van de Hindostanen, Javanen en Chinezen nauwe­lijks te zien waren. En toch werd de tentoon­stelling aangeduid als de grote Suriname-tentoon­stelling! Ook hier werd Suriname vereen­zelvigd met alles wat Afro-Surinaams was. Gekscherend zei een vriend tegen mij dat het beter zou zijn als de organi­sa­toren, alweer nagenoeg alleen Afro-Surinamers, de tentoon­stelling “Blakamang-tentoon­stelling” hadden genoemd. Ik vind deze opmerking veelbe­te­kenend. Het is een breed gedragen gevoel dat Surinaamse bevol­kings­groepen door de Afro-Surinamers worden genegeerd als er projecten worden georga­ni­seerd onder de noemer Suriname.

Humberto Tan, die de presen­tator was op die avond, is benoemd tot voorzitter van de commissie-Mijnals, die de KNVB en de Rijksoverheid gaat adviseren om inclu­si­viteit te bevor­deren en racisme in het voetbal tegen te gaan. Maar inclu­si­viteit was op 8 juli ver te zoeken. De samen­stellers van het programma kunnen zich niet beroepen op onwetendheid – zij zijn immers toch ook Surinamers? Suriname is het land van Indianen, Chinezen, Creolen, Hindoestanen, Javanen, Boeroes, Haïtianen en Brazilianen. Ook ik onder­steun het project, maar met mij hebben velen er een bittere nasmaak aan overge­houden.

Zie ook: Werkgroep Caraïbische Letteren
Caraïbisch Uitzicht Het alledaags racisme van Jörgen Raymann en Humberto Tan

Meer
Geen Reacties

De Gemengde bevolking van Suriname: een demografische analyse — Chan E.S. Choenni

Inleiding
De vermenging van Surinamers behorende tot verschil­lende bevol­kings­groepen in Suriname neemt de laatste jaren toe. In 2012 was bijna één op de zeven Surinamers van Gemengde afkomst. De zogenoemde groep Gemengden kan tegen­woordig dan ook worden gerekend tot een grote bevol­kings­groep in Suriname. In dit artikel geef ik een demogra­fische analyse van deze bevol­kings­groep. Omdat de groep Gemengden vrij divers is wat betreft samen­stelling is het lastig om deze groep in demogra­fisch opzicht goed te beschrijven. Tevens bestond er lange tijd geen eenduidige benaming. Deze groep werd vroeger aangeduid als Kleurlingen of Gekleurden. In statis­tieken in de jaren dertig werd deze groep samen­ge­voegd met de groep Afro-Surinamers tot de categorie ‘inboor­lingen’. Voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog en ook lang daarna werd deze groep onder­ge­bracht in de categorie Creolen. Pas in de 21ste eeuw werd de categorie Creolen in de volks­tel­lingen in Suriname gesplitst in Gemengden en Afro-Surinamers; maar de categorie Creolen werd ook nog gehand­haafd als benaming voor Afro-Surinamers. In Suriname wordt nog steeds dikwijls de term Creolen gebruikt, terwijl deze aanduiding in Nederland een contro­ver­siële term is geworden. Als je de term Creool In Nederland gebruikt, word je vaak door Afro-Surinamers gecor­ri­geerd. Men wenst geen Creool meer genoemd te worden. Ik gebruik deze term dan ook zo weinig mogelijk. Ik schrijf Creool met een hoofd­letter en niet creool met een kleine letter, zoals taalpu­risten dat doen. Zij stellen dat Creool een soort(naam) is en daarom met een kleine letter moet worden geschreven. Het effect is echter dat de aange­duide groep op deze wijze in de rij van bevol­kings­groepen aangeduid met hoofd­letters als het ware visueel wordt geklei­neerd. Ik vind tevens dat de betrok­kenen zelf moeten bepalen hoe ze worden aangeduid. De laatste tijd is ook in Suriname de tendens waar te nemen dat de term Creool wordt verworpen, zij het dat daarvoor de term Afrikan Srananman wordt gebruikt. Ik zou beter de term Sranan sma hanteren, want man betekent man, terwijl sma zowel man en vrouw en alles daartussen (het derde geslacht) omvat.

Ik heb eerder geopperd om de voormalige Volkscreolen/Donkere Creolen aan te duiden als Afro-Surinamers en de Marrons als Afrikaanse Surinamers (zie: Thema magazine Dreamzworld 2018). Zij zijn beiden van Afrikaanse oorsprong en zijn dus Afrikan Sranansma. De grote meerderheid van de Gemengden in Suriname heeft Afrikaanse roots (wortels). Maar bijvoor­beeld bepaalde Gemengden, zoals kinderen van Hindostaanse en Javaanse partners hebben geen Afrikaanse roots. Tenslotte is het ook nog het probleem om de groepen Afro-Surinamers en Gemengden precies af te bakenen. Gelukkig wordt in Suriname de methode van zelfiden­ti­fi­catie gebruikt bij volks­tel­lingen: de burger geeft zelf aan tot welke groep hij/zij zich rekent.

Het moet gezegd worden dat ofschoon Suriname nog steeds een ontwik­ke­lingsland is, het Algemeen Bureau voor Statistiek (ABS) vrij goed heeft gefunc­ti­o­neerd en functi­o­neert. De verschil­lende volks­tel­lingen hebben goede en betrouwbare infor­matie opgeleverd. Het zij vermeld dat Nederland sedert 1971 geen volks­telling nodig heeft, omdat de bevol­kings­ad­mi­ni­stratie heel accuraat is opgezet en later gedigi­ta­li­seerd. Jaarlijks vindt een uitge­breide rapportage plaats door het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) van de loop en de omvang van de Nederlandse bevolking. Suriname zal echter voorlopig volks­tel­lingen blijven houden en het ABS zal de etnische afkomst in beeld moeten brengen. Omdat er in de laatste helft van de vorige eeuw geen onder­scheid werd gemaakt tussen Afro-Surinamers en Gemengden is het dan ook het lastig de loop en de omvang van de Gemengde bevolking te beschrijven. Wel is bij de derde Volkstelling in 1950 de groep Gemengden in beeld gebracht, maar er zijn verschil­lende definities gehan­teerd, die niet altijd eenduidig zijn.

Voormalig President (1981/1982) Henk Chin A Sen was van Chinees-Afro-Surinaamse afkomst

Etnische afkomst blijft relevant
Vroeger en ook nu duikt echter regel­matig de vraag op of wij nog steeds de etnische afkomst moeten registreren. “Wij zijn toch allemaal Surinamers. Etnische afkomst registreren verdeelt ons alleen maar. Wij moeten de etnische afkomst niet benadrukken, wij zijn één volk”. Deze en derge­lijke opmer­kingen werden en worden vaak gehoord. Het ABS in Suriname stelde echter al in 1972:

‘Steeds weer wordt de vraag opgeworpen waarom wij bij elke volks­telling de bevolking naar landaard (waarmee bedoeld wordt etnische groepen- C.C.) onder­scheiden. Naar ons gevoelen verschillen wij in etnisch opzicht zo zeer van elkaar –waarbij nog kan worden opgemerkt dat dit verschil gepaard gaat met zodanige verschillen in culturele achter­gronden– dat zonder meer voorbijgaan aan dit aspect van onze samen­leving zou neerkomen op het miskennen van de aanwe­zigheid van een wezenlijk spanningsveld in onze gemeen­schap.’

In 1972 vond de vierde volks­telling plaats –de eerste was in 1921, gevolgd door tweede in 1950 en de derde in 1964, waarbij etnische afkomst aangeduid als landaard werd geregi­streerd. Bij de vijfde volks­telling echter die in 1980 plaatsvond hadden ‑helaas- de zogenoemde Revolutionairen vanuit de hun natio­na­lis­tische ideologie de registratie van etnische afkomst afgeschaft! De gegevens van deze volks­telling zijn mede daardoor weinig zeggend. De gegevens van deze volks­stelling worden dan ook zelden geraad­pleegd. De Revolutionairen vonden etnische afkomst niet belangrijk en door het niet te laten regis­teren hoopten zij kennelijk dat het belang van etnische afkomst in Surinaamse samen­leving zou verdwijnen. Deze struis­vo­gel­houding, namelijk bepaalde dingen die men niet gewenst acht of zelfs als niet bestaand kwali­fi­ceert en dus niet benoemen, bleek funest. Nu zitten wij met een kloof inzake de multi-etnische ontwik­keling van de Surinaamse bevolking. Dit illustreert ook hoe ideologen die aan de macht komen en geen reali­teits­besef meer hebben ‑soms goedbe­doeld- maatre­gelen kunnen nemen die langdurig negatieve gevolgen kunnen hebben. Conform hun machts­denken luisteren ze niet naar deskun­digen, want volgens hen komt het recht uit de loop van een geweer of zij hebben de waarheid in pacht.

Opo yu kloru
Gelukkig is etnische afkomst weer ingevoerd bij de zesde volks­telling die plaatsvond in 2003. Helaas zijn veel gegevens van deze volks­telling in vlammen opgegaan door een grote brand. In 2004 moest opnieuw de volks­telling wordt herhaald. Na deze zevende volks­telling volgde in 2012 de achtste volks­telling met registratie van etnische afkomst. Etniciteit is immers een wezens­kenmerk van de Surinaamse samen­leving en dat wordt tegen­woordig breed erkend. Etnische diver­siteit wordt nu in Suriname als een verrijking beschouwd en ervaren. Niettemin is er een kleine groep van vaak luidruchtige opinion leaders die vanuit een assimi­la­tie­ge­dachte nog steeds registratie van etnische afkomst afwijst. Vaak behoren zij tot de groep der Gemengden. Het is mij opgevallen dat velen van hen niettemin wel willen weten hoe hun etnische afkomst precies is samen­ge­steld. Vaak benadrukken zij hun Blanke, Joodse of Chinese wortels en zijn daar naar op zoek. De Afrikaanse wortels worden meestal niet genoemd. Dit heeft te maken met de lage status die zij aan hun Afrikaanse roots toekennen. Ja: dit is een gevoelig thema, maar wij moeten dit gegeven niet bagatel­li­seren. De toekenning van een lage status aan (zwarte) Afrikaanse oorsprong en hoge status aan blanke (‘witte’) origine is een weerslag van de rol die huids­kleur en andere fysieke kenmerken hebben gespeeld in de Surinaamse geschie­denis. De koloniale maatschappij in Suriname was racis­tisch geordend en veel ‘zwarten en donker­ge­kleurden’ konden vaak alleen door hun huids­kleur te verbe­teren, vooruit­komen in het toenmalige Suriname. Dit staat bekend als het opo yu kloru (verbeter je kleur) streven. Door vermenging kreeg de Afro-Surinaamse partner en vooral hun gemengde kinderen een prefe­rente positie. Een lichte huids­kleur bracht meer kansen met zich mee en een lichte huids­kleur werd ook mooier gevonden dan een donkere huids­kleur. Nogmaals: dit zijn gevoelige kwesties, maar deze moeten wel benoemd worden voor een juiste kijk op de geschie­denis. In mijn boek over de geschie­denis van Afro-Surinamers 1863–1963 dat volgend jaar uitkomt, ga ik uitge­breid in op deze aspecten.

Buitenvrouwencultuur
Al tijdens de slavernij in Suriname raakte een deel van de bevolking gemengd. Blanke en Joodse eigenaars, opzichters, officieren en soms ook soldaten hadden seksuele relaties met slaaf­ge­maakte vrouwen. Er kwamen Gemengde kinderen uit voort die Mulatten of Kleurlingen werden genoemd. Deze Kleurlingen vermengden zich weer vaak met Kleurlingen, maar ook met anderen. Er ontstonden verschil­lende benamingen naar het type en graad van vermenging, zoals Karboegers (Boegroe), Kasties, Poesties, etc. Veel Gemengde kinderen en ook vrouwen werd gemanu­mit­teerd (vrijge­kocht) door de blanke vader en waren geen slaaf­ge­maakten meer. Overigens zijn ook veel Afro-Surinaamse vrouwen verkracht en er zijn gemengde kinderen uit deze verkrach­tingen geboren. Daarnaast waren er vooral kinderen van de zogeheten buiten­vrouwen van blanke mannen. Deze blanke mannen konden in finan­cieel opzicht vaak wel zorg dragen voor hun kinderen; ook werden deze kinderen dikwijls wel wettelijk erkend. Deze buiten­vrou­wen­cultuur is later ‑helaas- door een deel van de Afro-Surinaamse mannen overge­nomen, zonder dat velen van hen in staat waren om voor deze kinderen te zorgen en hen op te voeden. Kinderverwaarlozing door deze vaders werd een groot probleem. Later is de buiten­vrou­wen­cultuur overigens ook door mannen uit andere bevol­kings­groepen overge­nomen. Ik volsta hier met de stelling dat deze buiten­vrou­wen­cultuur negatieve gevolgen heeft gehad voor de integriteit en moraliteit binnen de Surinaamse gemeen­schap.

Een tweede groep Gemengden kwam voort uit de immigranten. In het bijzonder de vermenging tussen de Chinese mannen met Afro-Surinaamse vrouwen, omdat heel weinig Chinese vrouwen toentertijd meekwamen naar Suriname. Ook de kleine groep Portugese immigranten en andere kleinere groepen hebben zich vermengd. De grotere Hindostaanse en Javaanse groep vermengden zich verhou­dings­gewijs in veel mindere mate, Zoals eerder gezegd: de Gemengden hadden vooral relaties met Gemengden en door de tijd heen nam de groep in omvang toe.

Groei gemengde bevolking
Ten tijde van de afschaffing van de slavernij bestond de groep Gemengden uit ongeveer 13.000 personen op een bevolking van circa 53.000 personen in Suriname; dat is dus een kwart van de toenmalige bevolking. Het overgrote deel woonde in Paramaribo. Zij werd ‑zoals gezegd- aangeduid als Kleurlingen of Gekleurden. Zij namen toen al op de maatschap­pe­lijke ladder een tussen­po­sitie in tussen de Blanken en Afro-Surinamers. Voor degenen die meer hierover willen weten verwijs ik naar het proef­schrift van Ellen Neslo getiteld Een ongekende elite, dat is verschenen in 2016. De Gemengden werden na de Tweede Wereldoorlog de opvolgers van de Nederlandse koloni­sator. Maar in 1958 werden zij van hun politieke machts­po­sitie verstoten doordat de NPS onder leiding van J. Pengel en de VHP onder leiding van J. Lachmon de verkie­zingen wonnen en een regering vormden. Toch bleven de Gemengden hun invloed behouden, omdat zij groten­deels tot de midden­klasse behoorden. De Gemengden behoren tot op de dag van vandaag meren­deels tot hoger opgeleide en welva­rende deel van de Surinaamse bevolking.

De vermenging onder de Surinaamse bevolking ging door en het aantal Gemengden nam langzamer hand toe. Wij kunnen geen precieze cijfers geven aan het aantal Gemengden na 1863 tot 1950 omdat zij niet apart als groep werden geregi­streerd, maar als ‘inboor­lingen’ en later als Creolen. Ik schat dat hun aantal in deze periode groeide van ruim een kwart tot ongeveer een derde van de categorie Creolen.

Tabel 1: Gemengden en Afro-Surinamers in de Surinaamse bevolking

Bron: Surinaamse Volkstellingen; Lamur 1973: 136,141; Neslo 2016:35 * Beredeneerde schat­tingen van Chan Choenni

Het aantal van 13.000 Gemengden in 1863 is gebaseerd op cijfers van gemanu­mit­teerden en de ongeveer 1.500 Kleurlingen die in slavernij leefden. Er waren ruim 36.484 slaaf­ge­maakten in 1963 die werden vrijver­klaard, maar er waren ook ’Zwarten’ die waren gemanu­mit­teerd. De groep Gemengden nam echter langza­merhand toe. De cijfers van 1922 zijn afkomstig uit de eerste volks­telling van 1921. Wij hebben bij verdeling een verhouding van een derde Gemengden en tweederde Afro-Surinamers aange­houden. De Afro-Surinaamse bevolking groeide lang tijd niet en er was zelfs krimp onder meer als gevolg van hoge kinder­sterfte.

Voormalig Premier Henck Arron, die de onafhan­ke­lijkheid van Suriname in 1975 tot stand heeft gebracht was van Gemengde afkomst (Mulat)

Tweede volks­telling 1950
Pas in 1950 vond de tweede volks­telling plaats. De totale bevolking van Suriname bedroeg volgens een bron 204.561 en het aantal Creolen 74.918. Een andere bron vermeldt 217.000 personen, onder wie 81.000 Creolen. Er werden verschil­lende catego­rieën onder­scheiden tijdens de tweede volks­telling, waaronder Gemengd (naar verschil­lende generaties) en ‘neger’. Het overgrote deel van de Gemengden woonde in Paramaribo. Paramaribo telde toen 71.422 inwoners en de  “Gemengden’ (volgens een ruime definitie) vormden 36% van de bevolking van Paramaribo oftewel 25.898 personen. Er woonde een heel klein aantal Gemengden in de districten. Op de totale groep Creolen (81.000) was het aandeel Gemengden ongeveer een derde; er waren dus naar schatting circa 27.000 Gemengden en 54.000 Afro-Surinamers in 1950. Voor de jaren 1964 en 1972 hebben wij geen cijfers over Gemengden, maar wel over de totale categorie Creolen. In 1964 bedroeg het aantal Creolen 114.961 en 1972 was het aantal Creolen 118.500. Wij hebben bij de verdeling een verhouding van een derde Gemengden en tweederde Afro-Surinamers aange­houden.

In 2004 bedroeg de totale groep 148.726 en was het aandeel Gemengden toege­nomen tot 41% en het aandeel Afro-Surinamers was 59%. In 2012 bedroeg de totale groep 161.196 en het aandeel Gemengden 45% en Afro Surinamers 55% mede als gevolg van vermenging van Afro–Surinamers. Als deze trend zich doorzet van vermenging tussen Afro-Surinamers en Gemengden dan zal binnen niet al te lange tijd de groep Gemengden en Afro-Surinamers even groot worden. De groep Gemengden is toege­nomen met 10.816 oftewel met 17,6%. tussen 2004 en 2012. Zij maakten 12,5% van de Surinaamse bevolking uit in 2004 en in 2012 was het 13,4%. De Gemengden waren net zo omvangrijk geworden als de Javaanse bevol­kings­groep.

Al met al blijkt dat door de tijd heen het aantal Gemengden is toege­nomen in de totale bevolking en vooral ook ten opzichte van de Afro-Surinamers. Dit laatste heeft ondermeer te maken met de grote vermenging die optreedt tussen Gemengden en Afro-Surinamers ondermeer door het opo yu kleur streven. Maar de groep Gemengden is gevari­eerder geworden en bestaat niet meer uit meren­deels Mulatten (= vermenging Blanke met Afro-Surinamers). Tussen in 1863 toen het aantal Gemengden circa 13.000 bedroeg is een toename naar ruim 72.000 in 2012. Ter verge­lijking: het aantal Afro-Surinamers bedroeg 38.000 in 1863 en hun aantal nam toe tot circa 89.000 in 2012. Hierbij zij aange­tekend dat zowel onder Gemengden als onder Afro-Surinamers een grote emigratie heeft plaats­ge­vonden. Niettemin is het verschil in de verhou­dings­gewijs grote groei in de tussen­lig­gende periode zichtbaar: de Gemengden werden vijf maal groter en de Afro-Surinamers ruim tweemaal.

Veel jeugdige Gemengden
Wij zullen nu de groep Gemengden nader beschrijven op grond van de cijfers van de volks­telling van 2012 (zie: Resultaten achtste Volks en Woning telling Suriname, 2012, Paramaribo). Er was sprake van een evenwicht naar geslacht (gender): van de 72.340 Gemengden waren 36.273 man en 36.067 vrouw. Opmerkelijk is wel dat de groep Gemengden verhou­dings­gewijs een vrij jonge bevolking telt oftewel veel jeugdigen. Het blijkt dat onder de in omvang even grote groep Javanen (73,975) het aantal 0 tot 9 jarigen 9.293 bedroeg in 2012. Onder de 72.340 Gemengden bedroeg het aantal 0 tot 9 jarigen echter liefst 19.245 in 2012: een tweemaal groter aandeel dus. De Javaanse groep groeide nauwe­lijks: in 2004 was hun aantal 71.879 en in 2012 bedroeg hun aantal 73.975.

De groep Gemengden zal toenemen doordat verhou­dings­gewijs meer Gemengden de vruchtbare leeftijd zullen bereiken. Hoewel het vrucht­baar­heids­cijfer onder de Gemengde vrouwen vrij laag is, namelijk 2,12 zal het aantal Gemengden toch toenemen. Dat heeft te maken met de definitie: als iemand uit de andere bevol­kings­groepen zich vermengt worden de kinderen onttrokken aan deze bevol­kings­groep en opgeteld bij de groep Gemengden. En is er een tendens naar toene­mende vermenging in Suriname. Een gemiddeld vrucht­baar­heids­cijfer van 2,1 onder vrouwen garan­deert een stabiele omvang van een bevol­kings­groep; daarboven leidt het tot een bevol­kings­groei. Het vrucht­baar­heids­cijfer onder de Javaanse vrouwen bedroeg 2,15 en Afro Surinaamse vrouwen 2,26. Dit betekent dat deze groepen niet of nauwe­lijks zullen groeien. Opmerkelijk is echter het vrucht­baar­heids­cijfer onder de Marronvrouwen 4,47 bedroeg; dat betekent dat een grote groei van de Marrongroep in het verschiet ligt. Vermeldenswaard is dat het gemiddeld vrucht­baar­heids­cijfer onder Surinaamse vrouwen 2,53 bedroeg, maar onder Hindostaanse vrouwen was dat slechts 1,78 in 2012. Dit is een opmer­kelijk gegeven; vroeger hadden juist Hindostanen het hoogste vrucht­baar­heids­cijfer. De Hindostaanse groep zal dus op grond van het lage geboor­te­cijfer nauwe­lijks groeien.

Samenstelling Gemengde bevolking
Om de samen­stelling van de Gemengde bevolking in beeld te brengen hebben wij de gegevens van de volks­telling van 2012 van het Algemeen Bureau voor statistiek (ABS) bewerkt. Wij hebben de gegevens van tabel 6.2 uit het eerder­ge­noemde ABS rapport gebruikt waarin afkomst van de ouders (vader en moeder) is gerap­por­teerd. Het is nogal ingewikkeld om de etnische afkomst van de ouders van de groep de Gemengden te achter­halen en het is te bewer­kelijk. Het gaat generaties terug en dat laten wij daarom achterwege. Wij brengen dus alleen de etnische herkomst van de vader en de moeder van de Gemengde persoon zoals geteld in 2012 in beeld. Ik heb enkele gegevens bewerkt en dat resul­teert in de onder­staande infor­ma­tie­rijke, maar vrij ingewik­kelde tabel.

Tabel 2: Gemengde personen in Suriname naar etnische afkomst van vader en moeder in 2012

Bron: ABS 2013, tabel 6.2: 49, bewerkt door Chan Choenni 2019

Om het enigszins overzich­telijk te houden heb ik enkele kleine groepen, namelijk Blank (Kaukasisch) en Overig alsook de categorie geen antwoord en weet niet/niet bekend bij elkaar gevoegd onder de categorie Overig. In de ABS tabel 6.2 ( pagina 62) waren de aantallen Blank (Kaukasisch)1.273, overig 1.027, geen antwoord 2.816 en weet niet/niet bekend 2.034. Ik heb ook de groep Creool (13.588) en Afro-Surinamer (196) bij elkaar opgeteld tot Afro-Surinamer. Door deze samen­voe­gingen staat geen 0 in de tabel bij de groep Afro-Surinamers (Afros) en bij Overig.

De bekende schrijfster Cynthia Mc Leod is van Gemengde afkomst

Ter verdui­de­lijking: verticaal is de etnische afkomst van de vader en horizontaal de ethische afkomst van de moeder vermeld van de 72.340 Gemengde personen. Om het leesbaar te houden geef ik punts­gewijs de belang­rijkste bevin­dingen en bijbe­ho­rende cijfers weer.

Belangrijkste bevin­dingen

  1. Wij zien dat bijna de helft van de Gemengden ouders heeft die zelf gemengd zijn: 42% van de vaders is Gemengd (30.6889 van de 72.340) en 44% van de moeders (31.953 van de 72.340). Dus een groot deel van de Gemengden heeft kinderen met de Gemengden. Anders gezegd: de Gemengden vermengen zich vooral met Gemengden. Deze groep wordt groter en deze trend zal zich voort­zetten.
  2. Een tweede bevinding is dat van de overige Surinaamse bevol­kings­groepen de Afro-Surinamers zich het meest vermengen. Een bijzondere bevinding is dat onder de Gemengden verhou­dingswijs meer Afro-Surinaamse vaders zijn (13.784) dan Afro-Surinaamse moeders (7.834). Bijna één op de vijf Gemengden heeft een Afro-Surinaamse vader en ruim één top de tien een Afro-Surinaamse moeder. Dit spoort met het beeld dat Afro-Surinaamse mannen vaker dan Afro-Surinaamse vrouwen een Gemengde partner ‘nemen of kiezen’. Dat de Afro-Surinamers de meeste vermenging vertonen is deels te verklaren door het opo yu kleur streven. Hogergeschoolde Afro-Surinaamse mannen vermengen zich vrij vaak. Nogmaals: dit zijn gevoelige kwesties, maar wij moeten opvat­tingen die er bestaan en de partner­keuze bepalen, signa­leren en duiden.
  3. Wij zien dat de grootste bevol­kings­groep, de Hindostanen zich in veel minder mate vermengt. Ongeveer één op de tien Gemengden heeft een Hindostaanse ouder (10%). Wat betreft geslacht (gender) is er meer evenwicht (7.325 Hindostaanse vaders en 7.299 Hindostaanse moeders). Het zij bovendien vermeld dat deze Hindostaanse vaders vaker een Gemengde (2.462) of een Javaanse partner (2.233) hebben dan een Afro-Surinaamse partner(1.305). Interessant is dat de Hindostaanse moeders wel vaker een Afro- Surinaamse partner (2.621) hebben gevolgd door een Gemengde partner (2.243). Hoewel het om relatief kleine verschillen gaat, spoort dit met het beeld dat bestaat dat Hindostaanse mannen zich niet vaak vermengen met Afro-Surinaamse vrouwen. Het blijkt dat de vermenging tussen Hindostanen en Afro-Surinamers die bekend staan dogla’s minder frequent voorkomt dan in de naburige landen als Trinidad en Guyana. Wij tekenen hierbij aan dat in de vorige generaties ook vermen­gingen plaats­vonden, maar deze zijn niet gespe­ci­fi­ceerd bij Gemengden van 2012. Anders gezegd: de Gemengde vader of moeder kan ook een dogla zijn, maar dat is niet geregi­streerd!
  4. De Javaanse groep vermengt zich relatief vaker dan de Hindostaanse groep als wij de bevol­kings­omvang van beide groepen in ogenschouw nemen. De Javaanse groep was immers in 2012 de helft kleiner dan de Hindostaanse groep met een omvang van 148.443 personen. Meer dan 12% van de Gemengden had een Javaanse moeder(8.330). De volgorde was: Gemengden (3.276), Hindostanen (2.233) en dan Afro-Surinamers (1.855). Het aantal Javaanse vaders (5.304) was minder. Javaanse mannen vermengden zich minder; de combi­natie Javaanse vader en Afro-Surinaamse moeder kwam in 919 gevallen voor. Het beeld dat Javaanse vrouwen zich meer vermengen dan mannen contras­teert met het beeld bij Afro-Surinamers, waar juist de mannen zich vaker vermengen dan vrouwen.
  5. Bij de relatief kleine Chinese gemeen­schap ‑volgens de volks­telling van 2012 waren er slechts 7.885 Chinezen- is het beeld dat Chinese mannen (1.839) zich vaker vermengen dan Chinese vrouwen (974). Opvallend is dat Chinese vaders in bijna in evenredige mate Gemengde, Javaanse of Afro-Surinaamse partners hebben. De combi­natie Chinees met een Hindostaanse partner komt vrij weinig voor.
  6. Het is opmer­kelijk dat Inheemsen (voorheen Indianen) die in aantal vrij klein waren, namelijk 20.344 personen in 2012 zich vaker vermengen. Relatief veel meer inheemse vrouwen (7.091) waren moeders van de Gemengden; bijna één op tien. Onder de vaders waren 4.431 van Inheemse afkomst. De Inheemsen hebben zich vaker vermengd met Afro-Surinamers dan met Gemengden.
  7. Tenslotte vertonen van de grote bevol­kings­groepen de Marrons de geringste vermenging. De Marrongroep omvatte 117.567 personen in 2012. Onder de 72.340 hadden 1.950 moeders en 1.780 vaders een Marron afkomst. Er zou kunnen worden verwacht dat er toene­mende vermenging zou zijn tussen Marrons en Afro-Surinamers, want zij delen dezelfde Afrikaanse afkomst. Het blijkt echter dat de combi­natie Marronmoeder en Afro-Surinaamse vader in 807 gevallen en de combi­natie Marronvader en Afro-Surinaamse moeder 538 gevallen voorkwam in 2012. Blijkbaar zijn er over en weer nog veel weerstanden en verschillen in status. Vermenging van Marrons met andere groepen was minimaal. Soms wordt de opmerking gemaakt “laat de Chinezen zich vermengen met de Marrons en je krijgt prachtige en sterke kinderen in Suriname”. Geen enkele Chinese vrouw echter had een Marronpartner en slechts 8 Gemengden hadden een Chinese vader en een Marronvrouw als moeder in 2012. Voorlopig lijkt het dat deze vermenging een ijdele hoop is gebleven. Maar er wordt steeds meer vermenging waarge­nomen tussen vooral goed verdie­nende Marronmannen en vrouwen uit andere groepen. Omdat deze cijfers dateren van 2012 zal in de volgende volks­telling moeten blijken of er sprake is van meer vermenging van Marrons met andere groepen.
  8. Blanken vormden een vrij kleine groep in 2012, namelijk 1.667 personen en waren ook zogeheten Buru’s (Boeroe’s) en enkele andere groepen als Libanezen en Syriërs. Deze groepen vermengen zich wel. Helaas zijn er geen speci­fieke cijfers over Brazilianen, Guyanezen, Haïtianen en de nieuwe Chinezen. In komende volks­telling zouden over deze groepen gedetail­leerde infor­matie moeten worden verzameld.

Dogla jongedame

Dogla’s
Tot slot van dit artikel staan wij even kort stil bij de groep van de zogeheten dogla’s. Het is bekend dat van oudsher van Hindostaanse zijde vaak weerstand bestond ten opzichte van vermenging van Hindostanen met Afro-Surinamers. Hindostanen vonden de zwarte huids­kleur- velen zijn zelf overigens donker­ge­kleurd- en kroeshaar niet ‘mooi’. Er was ook aversie tegen bepaalde gewoonten en de ‘lossere seksuele moraal’. Veel behou­dende Hindostanen vonden dat er sprake was van status­daling en in sommige gevallen werd de dogla kinderen zelfs verstoten Omgekeerd echter werd door Afro-Surinamers de Hindostaanse partner meestal wel geaccep­teerd. De dogla’s trokken meer richting de Afro-Surinaamse familie. De laatste jaren echter lijkt er steeds meer accep­tatie te ontstaan binnen de Hindostaanse gemeen­schap van dogla’s. Ook lijken veel dogla’s nu hun Hindostaanse afkomst te waarderen en bijvoor­beeld bij feesten en ceremonies zich te hullen in Hindostaanse kledij. De opkomst van de Bollywoodcultuur en de toene­mende promi­nentie van India en status­stijging van Hindostanen zijn blijkbaar belang­rijke factoren.

De Surinaamse schrijfster Bea Vianen (1935–2019) schreef ondermeer de boeken Sarnami hai en Strafhok

Er is eigenlijk vrij weinig geschreven over deze gemengde relaties. Ook niet door schrijvers. De dichter/schrijver Dobru heeft ooit iets over dit thema gepubli­ceerd. Maar bijvoor­beeld de vorig jaar in januari overleden schrijfster Ben Vianen, die zelf een dogla was, heeft nauwe­lijks over dit thema geschreven. Er is wel in 2014 een proef­schrift verschenen van Iris Marchand getiteld Being Dogla; Hybridity and Ethnicity in Post-Colonial Suriname. Helaas heeft haar onderzoek zich beperkt tot het district Nickerie. Zij signa­leert ook meer afwijzing door Hindostanen dan door Afro-Surinamers van dogla’s. Zij stelt voorts vast dat dogla’s vaak worden beschouwd als personen zonder etniciteit; dat staat voor de sociale–culturele identiteit van een groep. Etniciteit bleek echter belangrijk; zowel in de grappende sfeer of in serieuze gesprekken tijdens dagelijkse discussies. Het ontstaan en voorbe­staan van etniciteit wijt Marchand aan de koloniale macht­hebbers. Maar bijna een halve eeuw na het koloni­a­lisme in Suriname is etniciteit nog steeds spring­levend. Dat kan toch niet alleen maar worden verweten aan het koloni­a­lisme.

Cruciale insti­tuten
Al met al hebben wij ondanks weinig bronnen toch een redelijk beeld kunnen vormen van de Gemengde bevolking van Suriname. Onderzoek naar gemengde relaties zou gesti­mu­leerd moeten worden. Wat betreft onderzoek en verza­melen van cijfer­matige en etnische gegevens is het zaak om drie insti­tuten in Suriname te noemen. Het betreft het ABS, het Nationaal Archief van Suriname (NAS) en Centraal Bureau voor Burgerzaken (CBB). Dit zijn cruciale insti­tuten van de Surinaamse staat en moeten met de bijbe­ho­rende status en waardigheid worden behandeld. Het ABS is een behoorlijk goed functi­o­nerend overheids­in­stituut onder leiding van de compe­tente direkteur drs. Iwan Sno MA. Helaas hebben ABS medewerkers vorig jaar moeten staken om hun belangen te verde­digen. Ik geef drie persoon­lijke ervaringen om te illustreren dat in het verleden het een en ander mis was met de dienst­ver­lening, maar dat er verbe­te­ringen zijn opgetreden.

Bijna tien jaar geleden wilde een toenmalige Minister samen met mij een artikel in het Engels schrijven over de emigratie uit Suriname. Ik toog na aankomst in Suriname de volgende ochtend naar het ABS gebouw aan de Klipstenenstraat. Daar werd ik door de portier gemaand nadat ik mijn verhaal had gedaan om eerst even rustig te gaan zitten. Ik stond na een tijdje op en keek binnen in het kantoor waar de medewerkster zat die mij infor­matie zou moeten geven. Ik zag dat zij (een Hindostaans dame) bezig was flessen schoon­maak­mid­delen in ontvangst te nemen van iemand anders. Ik zei tegen de portier dat het toch niet de bedoeling was dat onder werktijd onderling spullen worden verkocht, terwijl ik moet wachten. Hij zorgde nu er wel voor dat ik direct naar binnen mocht. De betref­fende dame probeerde mij zonder goed te luisteren twee rapporten te verkopen. Ik zei enigszins gepikeerd dat ik al over deze rapporten beschikte en de tabellen uit het hoofd ken. Ik wilde enkele speci­fieke tabellen. Zij wilde geen moeite om dat uit te zoeken. Toen zei ik dat ik gezien heb dat zij onder werktijd spullen heeft gekocht. Ik heb haar vervolgens een korte donder­preek gegeven over dienst­ver­lening. En ook dat zij bij een cruciaal instituut werkt en de burger adequaat moet infor­meren, want zij is het gezicht van het ABS. Ik zei ook dat ik haar als mijn dochter beschouw. Vervolgens heeft zij enkele tabellen gevonden en gekopieerd met een Surinaamse stempel op elke tabel. Ik heb naar Surinaamse maatstaven een pittige prijs betaald voor de kopieën. Wij hebben daarna over koetjes en kalfjes gepraat en lachend en handen­schuddend afscheid genomen. Ik vond het mijn verant­woor­de­lijkheid om deze en derge­lijke ongewenste praktijken aan de orde te stellen.

Een tweede voorbeeld was het CBB aan de Lachmonstraat. Ik kwam daar op de eerste etage terecht. Ik moest met mevrouw M. spreken om na te gaan of ik bepaalde gegevens kon krijgen. Mevrouw M. was bezig achter de computer en keek nauwe­lijks weg van haar getuur op de monitor. Zij heeft mij niet aange­keken en luisterde niet eens. Meneer, alles is in brand gevlogen; wij hebben geen cijfers, luidde haar reactie. Ik probeerde nogmaals, maar zij raakte een beetje geïrri­teerd. Ik heb toch gezegd dat alles in brand is gevlogen, zei ze vermanend. Ik droop af. Het artikel in het Engels hebben wij nooit kunnen schrijven.

Intussen zijn er verschil­lende cursussen in Suriname om de dienst­ver­lening door overheids­in­sti­tuten te verbe­teren. Ik bezoek elk jaar Suriname en ik merk elk jaar weer verbe­te­ringen en vooruitgang wat betreft klant­vrien­de­lijkheid.

Tenslotte is het NAS ook gelegen aan de Lachmonstraat een cruciaal instituut. Het NAS wordt op compe­tente wijze geleid door de archi­varis van Suriname, mevrouw R. Tjien Foo ‑Hayatmohamed. De dienst­ver­lening is goed, maar daar viel af en toe de aircon­di­ti­oning uit. Er zijn blijkbaar wel back-ups, maar herhaal­delijk hebben onder­zoekers en studenten uit Nederland geklaagd dat zij veel kosten hebben gemaakt om in Suriname onderzoek te doen. Als af en toe de airco uitvalt, dan is de hitte in het gebouw is ondraaglijk. Dat kost tijd en geld. Er is mij verzekerd dat uitval van airco tot het verleden behoort.

Binnen enkele jaren moet een nieuwe volks­telling plaats­vinden, als wij de ritmiek van om de 10 jaar een volks­telling in Suriname aanhouden. Laten wij hopen dat etnische afkomst en andere wezen­lijke kenmerken zullen worden geregi­streerd, want inzicht in de loop en de veran­de­ringen in divers samen­ge­stelde Surinaamse bevolking blijft immers belangrijk.

Prof. dr. Chan E.S. Choenni, emeritus hoogleraar

Meer
Geen Reacties

Suriname en Guyana: Politieke leiders en hun ondemocratische inborst — Hans Ramsoedh

Zowel in Suriname als in het buurland Guyana zijn kortge­leden verkie­zingen gehouden. In beide landen weigeren de zittende presi­denten zich echter neer te leggen bij hun verkie­zings­ne­derlaag. Bij de afgelopen verkie­zingen op 25 mei in Suriname leed Bouterses Nationale Democratische Partij (NDP) een grote nederlaag (van 26 naar 16 zetels). Hij wenst een hertelling van de stemmen in Paramaribo. David Granger is sinds 2015 president van Guyana. Bij de verkie­zingen op 2 maart verklaarde de zittende regering dat zij, nog voordat de officiële verkie­zings­re­sul­taten bekend waren, de verkie­zingen met één zetel verschil gewonnen te hebben. Oppositie en inter­na­ti­onale waarnemers spraken van een fraudu­leuze verkie­zings­uitslag. Onder grote inter­na­ti­onale druk besloot de Guyanese regering tot een algehele hertelling van de stemmen. De Guyanese Kiescommissie maakte op maandag 8 juni bekend dat de oppositie met 33 zetels de verkie­zingen had gewonnen, terwijl de partij van president Granger 31 zetels had behaald. Granger legde zich echter niet neer bij de verkie­zings­uitslag en sprak van fraude bij de hertelling.

Ontmoeting president Bouterse en president Granger in juli 2018 in Jamaica

Hoe verliep het proces in Suriname na de verkie­zingen? De uitspraak van het Surinaamse volk was ondub­bel­zinnig: exit Bouterse en de NDP. De bevolking had meer dan genoeg van het desastreuze  sociaal­eco­no­misch beleid, de endemische corruptie, de uitverkoop van de natuur­lijke hulpbronnen, de torenhoge staats­schuld en de zelfver­rijking door een kleine groep rond de president. In een democra­tisch bestel is het gebrui­kelijk dat verliezers zich neerleggen bij de verkie­zings­uitslag en de winnaars felici­teren met hun verkie­zings­over­winning. Het betekent voor de verlie­zende partij dat zij plaats neemt in de opposi­tie­banken en zich onder­werpt aan een reflectie op de oorzaak van de verkie­zings­ne­derlaag. Tot op heden heeft de NDP-leiding zich echter nog steeds niet officieel neergelegd bij de verkie­zings­uitslag. Vóór de verkiezing verklaarde Bouterse nog: ‘Het volk is de baas is en wij moeten het hoofd daarvoor buigen’. Reeds een dag na de verkie­zingen was hij zijn uitspraak allang vergeten, want toen hem duidelijk werd dat zijn NDP de grote verliezer was, eiste Bouterse een algehele hertelling in het hele land in aanwe­zigheid van camera’s. Enkele dagen later werd in plaats van algehele hertelling een hertelling van de stemmen in Paramaribo geëist. Volgens de NDP zouden er onregel­ma­tig­heden geweest kunnen zijn op de dag van de stemming. Door deze partij werden echter geen concrete voorvallen aange­geven met betrekking tot mogelijke onregel­ma­tig­heden. Hertelling is bovendien geen zinvolle exercitie aangezien alle stembu­reaus onder super­visie stonden van NDP’ers. De organi­satie van de verkie­zingen verliep behoorlijk chaotisch, maar van fraude was volgens de voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB), Jennifer van Dijk-Silos, geen sprake. Zij verklaarde dat zij in haar twintig­jarige carrière bij het OKB nog nooit zoveel chaos had gezien en dat het Ministerie van Binnenlandse zaken blijk gaf van ‘incom­pe­tentie’ en ‘een enorm brevet van ongeschiktheid wat betreft de organi­satie van de verkie­zingen’. De organi­satie van de verkie­zingen was op z’n paars: verkeerde stembil­jetten die afgeleverd werden bij de stembu­reaus, kiezers die op sommige stembu­reaus al gestemd hadden werden opgeroepen om opnieuw hun stem uit te brengen en er ontbraken in Paramaribo nogal wat processen-verbaal van een aantal stembu­reaus et cetera. Met name de officiële afhan­deling van de stemmen in Paramaribo leverde veel commotie op. In de optiek van oppositie werden door de NDP-regering pogingen onder­nomen om te inter­ve­niëren in het democra­tisch proces van het tellen. Waarnemers van diverse politieke partijen hebben een week lang nachten doorge­bracht in de Anthony Nesty Sporthal (ANS) waar de admini­stra­tieve afhan­deling van de stembil­jetten van het kiesdis­trict Paramaribo plaatsvond. Dit om te voorkomen dat er gefrau­deerd zou worden. Al met al duurde het tien dagen voordat de officieuze uitslag van Paramaribo bekend werd gemaakt. Het vermoeden bestond dat van regeringswege sprake was van een vertra­gings­tactiek om te kunnen frauderen.
Ondanks het grote verlies tracht de NDP nog op allerlei manieren aan de macht te blijven. De opposi­ti­onele partijen VHP, NPS ABOP en PL verklaarden een dag na de verkie­zingen een nieuwe regering te zullen vormen met Chan Santokhi als presi­dents­kan­didaat. Ondanks dat Brunswijk vóór de verkie­zingen had verklaard samen­werking met de NDP uit te sluiten en zich inmiddels had gecom­mit­teerd aan een coalitie met VHP, NPS en PL is niettemin van NDP-zijde getracht Ronnie Brunswijk van de ABOP over te halen om met de NDP in zee te gaan. Volgens de mofokranti [mondeling verspreiden van nieuws of geruchten] zou de NDP aan Brunswijk zelfs het presi­dent­schap hebben aange­boden. Blijkbaar tracht de NDP op allerlei manieren aan te sturen op een langer aanblijven in het machts­centrum ondanks de uitkomst van de vox populi op 25 mei. De vertra­gings­tactiek van de NDP kan worden beschouwd als de laatste stuip­trek­kingen van een crimineel regime.

Het buurland Guyana kent een lang verleden van etnische en politieke spanningen. Verkiezingen in dit land gaan altijd gepaard etnisch geweld. In dit land wordt de politiek gedomi­neerd door de Indo-Guyanese (Hindostaanse) People’s Progressive Partij(PPP) met in het verleden als charis­ma­tische leider Cheddi Jagan (1918- 1997) en de Afro-Guyanese People’s Nationale Congress (PNC) in de jaren zestig, zeventig en de eerste helft van de jaren tachtig onder leiding van de dicta­to­riale Forbes Burnham (1923–1985).
De dominantie van de PNC van de Guyanese politiek tussen 1964 en 1992 betekende feitelijk de vestiging van een Creoolse dictatuur waarbij Hindostanen de positie hadden van tweede­rangs­burgers. Niet verwon­derlijk is dat tijdens het bewind van Burnham enkele tiendui­zenden Hindostanen een veilig heenkomen zochten in landen als de VS en Canada. De PNC kon dankzij groot­schalige verkie­zings­fraude aan de macht blijven. Onder grote inter­na­ti­onale druk en dankzij de aanwe­zig­heid van een team van honderd bui­ten­landse waarnemers in 1992 werden voor het eerst na ruim drie decennia verkie­zingen gehouden die vrij waren van manipu­latie en fraude. Zij maak­ten een eind aan 28 jaar politie­ke alleen­heer­schappij van de PNC en mondden uit in een overwinning voor Jagans PPP. Deze partij bleef tot 2015 aan de macht. In dat jaar werd David Granger gekozen als president.

Granger was officier en nationale veilig­heids­ad­viseur van president Burnham. In 1979 werd hij benoemd als commandant van het Guyanese leger. Hij ging in 1992 met pensioen. In 2012 werd hij gekozen als leider van de PNC. Door samen­werking met een aantal kleinere partijen (waaronder een afsplitsing van de PPP) werd de naam PNC veranderd in A Partnership for National Unity (APNU)/Alliance for Change (AFC), maar binnen deze coalitie is de PNC de dominante partij. In 2012 was Granger de presi­dents­kan­didaat voor APNU/AFC. De PPP-kandidaat Donald Ramotar werd in 2012 toen als president gekozen.
In 2015 won de APNU/AFC-coalitie de verkie­zingen met slechts een verschil van één zetel. Nadat een parle­mentslid van APNU/AFC zich eind 2019 had aange­sloten bij de oppositie restte president Granger niets anders dan nieuwe verkie­zingen uit te schrijven op 2 maart 2020.

De APNU/AFC-coalitie claimde de verkie­zings­winst op 2 maart. De PPP-oppositie verwierp deze claim en sprak van groot­scheepse fraude. Ook inter­na­ti­onale waarnemers van de VS, Canada, Engeland, de Europese Unie, Caricom en de OAS twijfelden aan de geloof­waar­digheid van de verkie­zings­uitslag en eisten hertelling in hun aanwe­zigheid. De VS dreigden met het blokkeren van buiten­landse geldte­goeden van Guyana en, evenals Canada en Engeland, met het niet-erkennen van de legiti­miteit van een nieuwe regering onder president Granger. De Caricom dreigde zelfs haar hoofd­kwartier in Georgetown (de hoofdstad van Guyana) te verplaatsen naar een ander Caraíbisch land als Granger een hertelling bleef afwijzen. Als gevolg van de strijd tussen regering en oppositie over de uitslag van de verkie­zingen namen de etnische spanningen in het land toe. Bij rellen tussen Indo- en Afro-Guyanezen in de maanden maart en april vielen enkele gewonden en een dode.

V.l.n.r. Bharrat Jagdeo (oud-president van Guyana en secre­taris-generaal van de PPP), presi­dents­kan­didaat Irfaan Ali en kandidaat minister-president Mark Phillips

Na ruim een maand gesteggel over de verkie­zings­uitslag en onder grote inter­na­ti­onale druk ging de Guyanese regering uitein­delijk akkoord met een hertelling. President Granger en Bharrat Jagdeo (ex-president en secre­taris-generaal van de PPP) spraken af zich neer te leggen bij de uitkomst van de hertelling die onder inter­na­ti­onaal toezicht zou plaats­vinden. De hertelling van de 465.000 stemmen en 2.339 stembussen nam ruim 33 dagen in beslag. Toen het vervolgens zittend president Granger echter duidelijk werd dat de opposi­ti­onele PPP op voorsprong stond, wees hij, ondanks zijn eerdere toezegging, de uitslag van de hertelling af door te spreken van fraude bij de stemming. Tijdens de hertelling werd duidelijk dat door Grangers partij gefrau­deerd was bij de eerdere telling. Het afgelopen verkie­zings­verloop in Guyana roept reminis­centies op aan de regeer­pe­riode Burnham die dankzij groot­scheepse fraude ruim drie decennia aan de macht kon blijven. In de officieuze uitslag die op maandag 8 juni bekend werd gemaakt door de Guyanese Kiescommissie behaalde de PPP 33 zetels en de APNU/AFC van president Granger 31 zetels. Met deze uitslag wordt de veertig­jarige Irfaan Ali (1980) namens de PPP de nieuwe president van Guyana. Hij was eerder parle­mentslid en minister in de PPP-regering. Met Grangers afwijzing van de verkie­zings­uitslag moeten nieuwe geweld­dadige botsingen tussen Indo- en Afro-Guyanezen in Guyana niet worden uitge­sloten.

Grangers opstelling vertoont overeen­komsten met die van Bouterse: beiden wensen zich niet neer te leggen bij de verkie­zings­uitslag. Zowel Bouterse als Granger propa­geert vrije en eerlijke verkie­zingen, maar hun handelen bewijst echter het tegendeel. In Caraïbische politieke kringen wordt president Granger omschreven als een ‘sancti­mo­nious gangster’ [schijn­heilige gangster  — quote van John Beale, oud-ambas­sadeur van Barbados in de VS en bij de OAS, geciteerd in Inewsguyana.com, 6 Juni, 2020: ‘Opinion: Zero Tolerance for any violation of democracy in Guyana’]. Evenals David Granger is Desi Bouterse van hetzelfde laken een pak. De opstelling van beiden betekent een onder­mijning van het democra­tisch proces in hun land en geeft blijk van hun ondemo­cra­tische inborst.

Meer
Geen Reacties

5 juni 2020: 147 jaar Hindostaanse immigratie — Prof. Chan E.S. Choenni

Hindorama | Lalla Rookh

5 juni 2020 is het precies 147 jaar geleden dat Hindostanen vanuit India voet aan land zetten in Suriname. Het zeilschip Lalla Rookh vertrok op woensdag 26 februari 1873 uit de havenstad Calcutta en arriveerde na een reis van ruim drie maanden op woensdag 4 juni 1873 in Suriname. De Lalla Rookh bleef echter voor anker liggen op de Surinamerivier bij Fort Nieuw Amsterdam. De Lalla Rookh was namelijk een ijzeren zeilschip van 1.277 ton (het draagvermogen/de inhoud van het schip) en had een te grote diepgang. Daarom kon het niet doorvaren naar de haven in Paramaribo. De 410 Hindostaanse immigranten werden pas op donderdag 5 juni 1873 ontscheept met kleine boten en opgevangen in het Fort Nieuw Amsterdam gelegen aan de rechter­oever van de Surinamerivier. Daarom is niet 4 juni, maar 5 juni de datum voor de herdenking en viering van de Hindostaanse immigratie. Vanuit Nieuw Amsterdam werden zij vervolgens toege­deeld aan de plantages van de eigenaren die hen hadden besteld. De eerste zending Hindostaanse immigranten is dus niet opgevangen in het zogeheten Koeliedepot te Paramaribo gelegen aan de linker­oever van Surinamerivier, de plek waar het immigra­tie­mo­nument Mai en Baba staat. De meeste immigranten die daarna in Suriname aankwamen werden wel in het depot opgevangen. De Lalla Rookh (betekent de tulpen­wangige) werd de icoon van de Hindostaanse immigratie. In Engelstalige landen staat de dag van eerste aankomst van Indiase immigranten bekend als Indian Arrival Day. Vermeldenswaard is dat ook de jonge vrouw Dhunputteea met de Lalla Rookh arriveerde. Zij was de áji (paternale groot­moeder) van dr. J. Ferrier, de eerste President van Suriname.

Traditiegetrouw zijn er op en rondom de jaarlijkse Hindostaanse immigra­tiedag herden­kingen en vieringen. Vaak worden er lezingen, studie­dagen en/of feesten georga­ni­seerd. Vroeger werden er ook optochten georga­ni­seerd in Suriname. Tevens werden soms brochures en boeken uitge­geven. Helaas zijn vanwege de zogeheten coron­a­pan­demie en het risico van verspreiding van de dodelijke COVID-19 alle Hindostaanse immigratie-activi­teiten afgeblazen. Toch heeft Hindorama besloten om de 147-ste Hindostaanse Immigratiedag niet ongemerkt voorbij te laten gaan en ondanks allerlei beper­kingen ter gelegenheid van deze dag een boekje met veel foto’s uit te geven. Met enthou­siaste onder­steuning van Radjin Thakoerdin (uitgever Sampreshan | Hindorama) en Kanta Adhin (redacteur Hindorama.com) heb ik dit kleurrijk werk samen­ge­steld over de Hindostaanse geschie­denis die de periode 1873–2015 bestrijkt. Het beslaat 52 pagina‘s in A5 formaat en is getiteld Hindostaanse migra­tie­ge­schie­denis in kort bestek (1873–2015). Dit handzaam boekje dat in 5 hoofd­stukken de immigratie uit India, vestiging en integratie in Suriname, alsmede de integratie in Nederland behandelt, is te BESTELLEN via Hindorama.com. De prijs is 5 euro exclusief verzend­kosten.

Chan Choenni et al., Hindostaanse migra­tie­ge­schie­denis in kort bestek (1873–2015). Zoetermeer 2020: Sampreshan, ISBN 9789080509269, 52 pp, prijs € 5,-

Historische foto’s

Het boekje is rijk geïllu­streerd met foto’s. Er zijn mooie histo­rische foto’s opgenomen die een sfeer­beeld geven van de ontwik­keling van de Hindostaanse gemeen­schap door de tijd heen. Dit maakt deel uit van een project histo­rische foto’s met als doel de visuele documen­tatie van de Hindostaanse geschie­denis. U kunt hieraan bijdragen door histo­rische foto’s in te zenden. Het uitge­brachte boekje toont op handzame wijze de fasci­ne­rende geschie­denis van een bijzondere bevol­kings­groep. Hindostanen zijn zowel in Suriname als in Nederland na verloop van tijd erin geslaagd in sociaal–economisch opzicht succesvol te zijn. Ook is hun cultuur in grote mate behouden. In politiek opzicht zijn ze minder succesvol geweest; een groot deel is gedwongen van Suriname naar Nederland gemigreerd. Maar tegen de achter­grond van hun emigratie uit India, de uitbuiting en ontbe­ringen in de contract­pe­riode is dit succes opmer­kelijk. De ruim 34.000 Hindostaanse contract­ar­beiders (bijna een derde keerde terug naar India) en de circa 3.000 Hindostanen uit de omrin­gende Caribische landen die tussen 1865–1920 naar Suriname migreerden,  hebben gaandeweg een Hindostaanse gemeen­schap gevormd. Het geeft de kracht weer van een gemeen­schap die het heeft gered ondanks alle tegen­slagen, waarbij ook velen zijn bezweken aan uitbuiting en ontbe­ringen. Hen gedenken wij vandaag, maar wij vieren tegelij­kertijd het succes van de Hindostaanse gemeen­schap. Door ijver, doorzet­tings­ver­mogen en geloof in vooruitgang hebben de overlevers hun nakome­lingen de weg gewezen. Wij zijn hun dankbaar en zijn trots op wat wij naar vermogen hebben bereikt. Hun geschie­denis en onze geschie­denis mag niet verloren gaan. Integendeel: deze geschie­denis moet worden gedocu­men­teerd en doorge­geven aan de huidige en volgende generaties. Mede voor dit doel is vorig jaar juni Hindorama.com als website van start gegaan. Dit portal van en over de Hindostanen geeft ook actuele infor­matie zowel in Nederland als in Suriname. Hindorama.com bestaat nu één jaar en is een succes­volle website met een digitale bibli­o­theek geworden, beheerd door vrijwil­ligers. Helaas is de viering van één jaar Hindorama.com thans niet mogelijk in verband met de coron­a­pan­demie. Wij hopen echter in augustus 2020 alsnog een viering te houden in de vorm van een studiedag. Het boekje over de Hindostaanse geschie­denis zal daar ter plekke verkrijgbaar zijn. Nadere infor­matie daarover volgt te zijner tijd. Studiemiddag/viering op 16 augustus 2020 PROGRAMMA

BESTEL NU

De prijs van het boekje bedraagt €5,- + €3,64 verzend­kosten. Houdt u er rekening mee dat in verband met de corona­crisis de bezorging vertraging kan oplopen. 

Verkooppunten in Nederland en Suriname

Meer
Geen Reacties

Fotoalbum Hindostaanse Immigratie

WINACTIE  Doe mee en win het boek Oog in oog met Paramaribo

Lees het artikel Oog in oog met Paramaribo. Verhalen over het herin­ne­ringserfgoed. In samen­werking met de uitgever LM Publishers organi­seert Hindorama een winactie. Doe mee en maak kans om het boek te winnen. Er worden 2 exemplaren verloot. Beantwoord de volgende vraag: In welk jaar kwam Luchman Sing aan in Suriname en hoe oud was hij?
Stuur uw antwoord naar redactie@hindorama.com o.v.v. winactie Hindostaanse Immigratie. Sluitingsdatum is dinsdag 30 juni 2020. De gelukkige winnaars krijgen een bericht van de uitgever.

Surinaamse geschie­de­nissen

Symbool voor de Hindostaanse Immigratie

Baba en Mai. Dit fotoalbum vertelt het beeld­verhaal van het stand­beeld dat is onthuld ter gelegenheid van 120 jaar Hindostaanse immigratie.  Met een verrassend Hindostaans museum in Wanica en het oorspron­ke­lijke beeld van Baba. Lees de teksten bij de foto’s.

Een volledige verhaal staat in het boek Oog in oog met Paramaribo. Verhalen over het herin­ne­ringserfgoed dat op 7 mei  2020 is verschenen. Het boek is verkrijgbaar via de (online) boekhandel, eventueel met link naar boekhandel waar jullie connectie mee hebben. Of naar LM Publishers, boek is te bestellen via deze link: https://lmpublishers.nl/catalogus/oog-in-oog-met-paramaribo/

1  Standbeeld Baba en Mai, het symbool van alle Brits-Indische immigranten. Kleine Combéweg, onthuld op 4 juni 1994.

2  Op de achter­grond het Kabinet van de president, vroeger het stadhuis.

3  Het beeld van kunstenaar Krishnapersad Khedoe (1940–2017) is van massief aluminium en weegt 2480 kilo.

4  Onder het naambord Baba & Mai plein 5 juni 1873 hangt een vitrine met daarin een lijst met de namen van alle 64 schepen die de 34.304 contract­ar­beiders van India naar Suriname hebben vervoerd.

De locatie aan de Kleine Combéweg, langs de Van Sommelsdijcksekreek, is histo­risch. Het is de plek waar het Immigratiedepot (onder de bevolking beter bekend als het ‘koelie­depot’) stond.

7  Op de plaquette staat Baba en Mai. Maar let op, het beeld Baba (man) staat rechts en het beeld Mai (vrouw) staat links.

8  Beeldhouwer Krisnapersad Khedoe Museum, Noordpolderdam, hoek Leiding 8, Wanica. Open sinds 20 februari 2018.

9  Borstbeeld van Krisnapersad Khedoe.

10  Het oorspron­ke­lijke beeld van Baba, op het erf van de familie Khedoe.

Onthuld: 4 juni 1994 | Locatie: Kleine Combéweg

Het symbool van alle Brits-Indische immigranten

 Op 5 juni 1873 arriveert het zeilschip Lalla Rookh in Suriname. Aan boord zijn de eerste 410 Brits-Indische immigranten. Zij gaan als contract­ar­beiders op verschil­lende plantages aan het werk. In totaal zijn tot en met 1916 met 64 schepen 34.304 contract­ar­beiders van India naar Suriname gebracht.

Het stand­beeld Baba en Mai – een man, een vrouw, symbool voor alle Brits-Indische immigranten – wordt op zaterdag 4 juni 1994 onthuld. Tot grote tevre­denheid van initi­a­tief­nemer drs. Benjamin Mitrasingh. Hij is lid van de Nationale Stichting Hindostaanse Immigratie (NSHI). De locatie, grenzend aan de Van Sommelsdijcksekreek, is histo­risch. Het is de plek waar het Immigratiedepot stond, onder de bevolking bekend als ‘koeli­depot’. In de gebouwen zijn tiendui­zenden immigranten opgevangen en tijdelijk gehuisvest. Allemaal in afwachting van het vervoer naar één van de honderden plantages.

Het beeld van kunstenaar Krishnapersad Khedoe (1940–2017) is van massief aluminium en weegt 2480 kilo. De eerste produc­tie­poging bij Suralco te Paranam (district Para) was geen succes. De beide beelden smolten onher­kenbaar aan elkaar vast. De tweede keer zijn er geen problemen en gaat alles goed. Maar de oorspron­ke­lijke onthul­lings­datum moet met één jaar worden verschoven, naar 4 juni 1994.

Bron en copyright foto’s album: Eric Kastelein 

Meer
Geen Reacties

Mahatma Gandhi: held van Hindostaanse immigranten? — Hans Ramsoedh

Standbeeld Mahatma Gandhi in Paramaribo

Mahatma Gandhi (2 oktober 1869–30 januari 1948) geldt inter­na­ti­onaal als een icoon van geweldloos verzet tegen racisme, discri­mi­natie en koloni­a­lisme. Veel strijders voor mensen­rechten vonden en vinden hun inspi­ratie in Gandhi en zijn levens­missie, zoals Martin Luther King Jr. en Nelson Mandela. In 2007 werd zijn geboor­tedag door de Verenigde Naties uitge­roepen tot inter­na­ti­onale dag van de geweld­loosheid. In veel landen zijn stand­beelden van hem te vinden en straten of pleinen naar hem vernoemd, zoals in landen waar nazaten van ex-contract­ar­beiders zich hebben gevestigd: Suriname, Guyana, Trinidad & Tobago, Mauritius en Fiji. In deze landen wordt hij niet alleen door veel Hindostanen beschouwd als inspi­rator, maar ook als strijder tegen het systeem van contract­arbeid. Gandhi wordt in Suriname naast zijn geboor­tedag ook op 5 juni herdacht, de dag waarop ieder jaar in Suriname wordt herdacht dat de eerste Brits-Indische contract­ar­beiders in 1873 met het zeilschip Lalla Rookh in Suriname aankwamen (immigra­tiedag) met aan boord 410 mensen. Tussen 1873 en 1916 zijn in totaal 34.304 contract­ar­beiders vanuit Brits-Indië (het huidige India) naar Suriname overge­bracht. Tweederde deel van de in totaal aange­voerde contract­ar­beiders koos uitein­delijk voor een permanent verblijf in Suriname na afloop van de contract­pe­riode.

Monument Baba en Mai in Paramaribo

In 1960 werd in Paramaribo aan de Knuffelsgracht (bij de Heiligenweg) het bronzen stand­beeld van Gandhi onthuld. Herdenking van de Hindostaanse immigra­tiedag in Suriname begint met een krans­legging bij het stand­beeld van Gandhi en het omhangen met málá’s (bloemen­krans om de nek). Op 4 juni 1994 werd in Suriname ter gelegenheid van de herdenking van 120 jaar Hindostaanse immigratie het monument Baba en Mai aan de Kleine Combéweg in Suriname onthuld. De locatie is histo­risch omdat op deze plek vroeger het Immigratiedepot stond waar de aange­komen contract­ar­beiders werden opgevangen en tijdelijk gehuisvest in afwachting van het vervoer naar de plantages. Op 5 juni worden Baba en Mai, naast Gandhi, door de Hindostaanse gemeen­schap met málá’s omhangen.

Bij de herdenking van 130 jaar Hindostaanse immigratie in juni 2004 is door een aantal Haagse Hindostaanse organi­saties (met Rabin Baldewsingh als grote initiator) het Nationaal Hindostaans Immigratiemonument op het Hobbemaplein in Den Haag onthuld. Dit monument bestaat uit twee onder­delen: twee panelen in brons en een stand­beeld van Gandhi. Op de twee panelen wordt aan beide kanten de immigra­tie­ge­schie­denis van Hindostanen (van India naar Suriname en van Suriname naar Nederland) uitge­beeld met op de sokkel een tekst van Gandhi: ‘Daar waar het mij goed gaat is mijn Vaderland’. Op de sokkel van het stand­beeld van Gandhi is eveneens een tekst van hem opgenomen:

Hindostaanse Immigratiemonument in Den Haag

Ik wil dat alle culturen van alle landen zo vrij mogelijk
door mijn huis waaien.
Maar ik weiger van mijn voeten geblazen te worden
door welke dan ook.

Is het terecht dat we bij de Hindostaanse immigra­tie­her­denking ook Gandhi als de grote held eren? De antro­poloog en columnist Bris Mahabier, die geregeld de knuppel in het Hindostaanse doksenhok gooit, spreekt in dit verband van een ‘overdreven verering van de Mahatma, die soms richting vergod­de­lijking gaat’ (columns Bris Mahabier afl. 5, 4 februari 2017, afl. 9, 5 juni 2017, afl. 12, 3 september 2017, Sarnamihuis.nl).

Achterkant van het Immigratiemonument

Immers, Indiase natio­na­listen, waaronder Gandhi, waren felle tegen­standers van Brits-Indische contract­arbeid. Zij zagen contract­arbeid als een schande voor India en verge­leken deze vorm van arbeid met ‘semi-slavernij’. Belangrijk is echter om in ogenschouw te nemen dat het verzet van de Indiase natio­na­listen niet werd ingegeven door de barre leef- en arbeids­om­stan­dig­heden van de Brits-Indische contract­ar­beiders op de plantages overzee. Hun verzet was in de eerste plaats een onder­han­de­lingspunt met de Britse regering om een betere positie voor alleen de handels­klasse van ‘vrije Indiërs’ (uit Gujurat) in Zuid-Afrika af te dwingen. Om dit te begrijpen moeten we naar Natal in Zuid-Afrika waar Gandhi (zelf ook een Gujurati) tussen1893 en 1915 als advocaat actief was.

De jaren in Natal hebben Gandhi’s vorming sterk beïnvloed. Hier werd hij namelijk gecon­fron­teerd met racisme en als een ‘koelie’ behandeld. Treffend is de scene in de Hollywoodfilm Gandhi (1982) waarin Gandhi in Zuid-Afrika uit een trein­wagon van de eerste klas wordt verwijderd. Een blanke medepas­sagier had namelijk geklaagd over de ‘koelie’ met wie hij de wagon moest delen. Gandhi was tot in het diepst van zijn ziel gekrenkt. Het is dan ook niet verwon­derlijk dat hij zich als advocaat vooral ging focussen op rechts­zaken die betrekking hadden op de burger­rechten van ‘vrije Indiërs’ in Zuid-Afrika. Hij werd een van de medeop­richters van Natal Indian Congress in 1894 dat opkwam voor de rechten van de Indiase immigranten. Hij riep hen op zich geweldloos te verzetten tegen allerlei discri­mi­na­toire wetten in Zuid-Afrika, zoals de pasjes­wet­geving. In 1915 keerde hij terug naar India waar hij inmiddels een bekendheid was geworden. Enkele jaren later werd hij leider van de Congrespartij die als belang­rijkste doelstelling had de onafhan­ke­lijkheid van India.

Standbeeld Mahatma Gandhi bij het Hindostaanse Immigratiemonument in Den Haag.

In zijn studie wijst de Indiase histo­ricus Ashutosh Kumar (Coolies of the Empire, 2017: 205–240) erop dat de roep om stopzetting van contract­arbeid door de Indiase natio­na­listen alles te maken had met de racis­tische politiek van de Zuid-Afrikaanse regering tegen de gekleurde bevolking en dus ook tegen de klasse van Indiase hande­laren in Zuid-Afrika. Dit land kende naast de ‘vrije Indiërs’ een groot aantal Brits-Indische contract­ar­beiders. Tussen 1860 en 1911 zijn circa 152.000 Britse contract­ar­beiders in Zuid-Afrika aange­voerd voor arbeid op de suiker­riet­plan­tages en bij de aanleg van spoor­wegen. Van contact tussen de ‘vrije Indiërs’ en de contract­ar­beiders was geen sprake. De Zuid-Afrikaanse regering maakte geen onder­scheid tussen beide groepen. Het betekende dat in Zuid-Afrika de ‘vrije Indiërs’ op één hoop werden gegooid met de koelies op de plantages, boven wie Gandhi en de ‘vrije Indiërs’ zich ver verheven voelden. Toen Gandhi inzag dat zijn poging om gelijke behan­deling voor de ‘vrije Indiërs’ geen succes had, zocht hij naar een alter­na­tieve strategie: stopzetting van de emigratie van contract­ar­beiders naar Natal. Toen dit pressie­middel echter nauwe­lijks enig effect sorteerde werd het opgevolgd door de eis om een algehele stopzetting van de emigratie van Brits-Indische contract­ar­beiders. Met andere woorden, het uitbui­tings­ka­rakter van het systeem van contract­arbeid was voor Gandhi en de Indiase natio­na­listen van onder­ge­schikt belang in hun strijd om beëin­diging van de Brits-Indische contract­mi­gratie.

In Suriname waren voorlieden van de Hindostaanse gemeen­schap op de hoogte van de opvat­tingen van de Indiase natio­na­listen. Zo verzocht een van de Surinaams-Hindostaanse organi­saties in 1912 de Brits-Indische regering om een onderzoek in het Caraïbisch gebied door McNeill en Chimman Lal naar de situatie van Hindostaanse immigranten ook tot Suriname uit te breiden. Beide onder­zoekers bezochten Suriname in 1913. In hun rapport een jaar later waren zij behoorlijk positief over de maatschap­pe­lijke positie van de Hindostanen in Suriname. Desalniettemin bleven de Indiase natio­na­listen een felle campagne voeren tegen contract­arbeid. De Britse regering ging door de knieën en besloot uitein­delijk in 1917 het systeem van contract­arbeid te beëin­digen. In 1920 vertrok nog een vierhoofdige delegatie vanuit Suriname naar India om te pleiten voor vrije emigratie vanuit India naar Suriname. Deze delegatie had onder meer een onderhoud met Gandhi, maar de Indiase natio­na­listen waren niet te porren voor dit plan.

Om terug te komen op mijn vraag: Is het terecht dat we bij Hindostaanse immigra­tie­her­denking ook Gandhi als de grote held eren, een persoon die gestreden heeft voor beëin­diging van het systeem van contract­arbeid? Gandhi blijft een icoon van geweldloos verzet en voor veel mensen een belang­rijke inspi­ra­tiebron. Maar laten we bij de immigra­tie­her­denking onze echte helden herdenken: leiders op de plantages die zich hebben verzet tegen uitbuiting en onder­drukking van de contract­ar­beiders (zoals Mathura, Ramjanee en Jumpa Rajguru), leiders van organi­saties in de eerste helft van de twintigste eeuw die opkwamen voor de belangen van de Hindostaanse gemeen­schap, leiders van politieke en culturele organi­saties in de naoor­logse periode die streefden naar een gelijk­waardige positie voor Hindostanen in Suriname en niet te vergeten onze adja’s, adji’s, nana’s en nani’s [pater- en maternale groot­ouders] voor de offers die zij gebracht hebben en op wier schouders wij staan. Ter afsluiting hieronder een gedicht van Jit Narain (pseudoniem van Djietnarainsingh Baldewsingh) als ode aan onze voorouders.

* Sri Ram: In plaats van Surinam dachten de Brits-Indische contrac­tanten dat zij naar Sri Ram gingen, het land van Ram [hindoegod].
* Mathura en Ramjani: Leiders van de opstand van contract­ar­beiders

Bron: Michiel van Kempen, Spiegel van de Surinaamse poëzie. Van de oude liedkunst tot de jongste dichters. Amsterdam 1995: Meulenhoff. Pp. 538–41.

Meer
Geen Reacties

VRIENDEN van HINDORAMA

Word VRIEND en ONDERSTEUNER van Hindorama

Beste lezer van Hindorama,
Waardeert u de bijdragen over de Surinaams-Hindostaanse cultuur op de site van Hindorama en vindt u dat deze bijdragen in een behoefte voorzien? Steun dan onze actie ‘Vriend en onder­steuner van Hindorama’.

Wat houdt deze actie in?
Alle bijdragen op de site van Hindorama worden geschreven door een groep vrijwillige medewerkers. Deze bijdragen zijn gratis te lezen. Op de site is ook een digitale bibli­o­theek ingericht waar geïnte­res­seerden gratis achter­grond­in­for­matie kunnen vinden over de Surinaams-Hindostaanse cultuur. De groep vrijwillige medewerkers schrijft belan­geloos artikelen voor deze site, maar aan de instand­houding van de site zijn uiteraard kosten verbonden. Hiervoor hebben we uw onder­steuning hard nodig.

Uw onder­steuning
Wij stellen het zeer op prijs indien u jaarlijks een bedrag van minimaal tien euro (€ 10) wilt bijdragen als vriend en onder­steuner van Hindorama. Belangrijk is dat we met uw bijdrage de site kunnen conti­nueren en daarmee helpt u mee de Surinaams-Hindostaanse gemeen­schap te infor­meren en te inspi­reren over de eigen cultuur.

Vriend en onder­steuner van Hindorama
Na ontvangst van uw bijdrage kan uw naam worden opgenomen op de website van Hindorama onder de rubriek ‘Vrienden van Hindorama’ zonder vermelding van het gedoneerde bedrag. Uiteraard is het mogelijk te doneren maar ervoor te kiezen anoniem te blijven. Wij stellen het ook zeer op prijs als u personen in uw omgeving wilt atten­deren op de mogelijkheid om vriend en onder­steuner van Hindorama te worden.  Bent u (nog) niet bekend met Hindorama, bekijk dan onze website: hindorama.com en voor meer infor­matie kunt ons mailen naar: info@hindorama.com.

Wijze van betaling
Handmatige overschrijving: U kunt u uw bijdrage storten op rekening IBAN NL53 INGB 0007 3722 30 ten name van Sampreshan onder vermelding van ‘Vriend van Hindorama 2020’. Indien u anoniem wenst te blijven kunt u dit als volgt aangeven: ‘Vriend van Hindorama: anoniem’. Bij de omschrijving graag ook uw mailadres vermelden. Sampreshan is de beheerder van Hindorama website.
Donatieformulier: DONEREN

Ga naar DONEREN!

Vrienden maken het verschil!

Bij voorbaat mijn harte­lijke dank

Radjin Thakoerdin
Sampreshan | Hindorama

Mede namens de vrijwillige medewerkers,
Kanta Adhin | Ranjan Akloe | Verdiep Akloe | Akash Baboeram | Rabin Baldewsingh | Danny Bonoo | Chan Choenni | Sabitrie Gangapersad | Savitrie Marhe | Radj Ramcharan | Shiwdatt Ramdharie | Hans Ramsoedh

Meer
Geen Reacties