Impressies van Guyana

Chan Choenni

Het buurland van Suriname, Guyana, is nu in de lift en door de verwachte inkomsten uit olie zal het land welvarender worden.  Ik bezocht  Guyana recent vanuit Suriname. Het was een excursie van drie dagen en mijn impressies begonnen al bij het bedrijf dat de excursies organiseert. De baas is een corpulente Hindostaanse man die ons opwachtte in Nickerie. Hij nam de biljetten van 50 euro in ontvangst en reeg deze één voor één in zijn grote portemonnee. Na een beetje big talk Guyana is van mij; ik ken alle ins en outs, mijn zoon … zal alles regelen, geen zorgen (op snelle wijze uitgesproken in het Sarnami-Hindi) vertrok hij subiet met zijn auto.

Het excursiegezelschap bestond  uit 7 personen, onder wie twee echtparen uit Nederland en drie Hindostaanse dames uit Suriname. De overtocht duurde ruim drie uur. De machtige Corantijnrivier is weliswaar enkele kilometers breed, maar de meeste tijd wordt gespendeerd aan lang wachten en trage controle van de paspoorten, tassen en koffers. In de drie dagen dat ik in Guyana was, heb ik  een indruk gekregen van de hoofdstad Georgetown, de tweede stad New Amsterdam en de tussenliggende dorpen (die hebben nummers) langs de weg van de grensplaats Skeldon tot Georgetown.

De kinderen dragen prachtige schooluniformen, de hoge neutenhuizen zijn overeind gebleven in tegenstelling tot Suriname, de wegen hebben zelden gaten en ik heb weinig krotten gezien. Wel was er een Hindostaanse vrouw die bedelde in Skeldon –dat heb ik in Suriname niet gezien. Wij gaven haar eten, maar ze wilde ook geld hebben. Guyana heeft veel minder auto’s en er wordt verantwoord gereden. Auto’s zijn tweemaal zo duur als in Suriname. In die korte tijd heb ik niet veel gemerkt van criminaliteit en agressie. Ja, bij de zogeheten Stabroek market in Georgetown zijn jongemannen nog steeds op (gespeelde) agressieve wijze buspassagiers aan het werven. In de shopping mall is iedereen bezig de producten te bekijken en te kopen of bezig met of op zijn mobiele telefoon. De duurdere hotels zien er luxer uit dan in Suriname. Op het eerste gezicht lijken de etnische verhoudingen  vrij harmonieus, maar – nogmaals –  ik was er slechts  drie dagen en heb nauwelijks met Guyanezen gesproken.

Onze chauffeur en gids sprak met een zwaar accent en heeft zich als een vader over ons ontfermd. Maar ik kreeg niet echt contact met hem. Hij had een prachtige collectie Hindostaanse (Bollywood) liederen uit de jaren 50 en 60 die gedurende de hele busreis in Guyana werd afgedraaid. Hij verstond de tekst nauwelijks maar genoot van de liedjes van Lata, Mukesh en Rafi. Een Indo-Guyanese taxichauffeur had al 44 jaar geleden mij gezegd: Bhai, I do not understand a single word, but the music goes through my bones. Ik vond het prachtig om tijdens de terugreis in de ochtendschemering (tussen 5 en 7 uur) en half slaapdronken al deze liederen te horen terwijl het Guyanese landschap aan mij voorbij trok. Wel heb ik mijn Nescafé koffie met verse melk gemist en de toilet voorzieningen zijn niet optimaal. Onderweg gaf de Indo-Guyanese chauffeur een Afro-Guyanese jongeman een lift en ik heb hun communicatie niet kunnen volgen vanwege het B.G. accent; er wordt nog ‘gelift’ in Guyana.

Het meest imposante tijdens het bezoek aan Guyana vond ik een opgezette luiaard van 5 tot 6 meter.  Deze is gereconstrueerd uit beenderen van de prehistorische tijd die zijn gevonden in het binnenland. Zeer indrukwekkend. Als mensen passen wij in de buik van deze prehistorische luiaard. Ik zou echt iedereen aanraden vooral te gaan naar het Guyana museum om deze luiaard te zien die in  een aparte ruimte istentoongesteld. Er waren ook allerlei soorten vissen te zien. De Surinaamse dames behorende bij excursiegroep hadden het echter vooral over welke vissen lekker zijn en hoe je deze moet klaarmaken! De chauffeur/touroperator wilde ons op het heetst van de dag in het centrum vol smoezelige winkels droppen. Ik heb hem toen voorgesteld ons naar de botanische tuin te brengen. Het gezelschap ging akkoord en daar hebben wij ons verpoosd. Er is een bassin met nijlpaarden en een monument voor (ex-dictator) Forbes Burnham. Ik vond het een aardig idee om de botanische tuin – optioneel – in het programma op te nemen en heb dat ook aan de chauffeur voorgesteld. Al met al is een bezoek aan Guyana zeer de moeite waard.

Bij de foto’s: Grensplaats Nickerie Haven, Grensplaats Skeldon, New Amsterdam, Gigantische prehistorische luiaard – Nationale Musem en Caricomgebouw Georgetown

Foto’s: Bina Choenni en Government Information Agency

TOP